Erik Jan Harmens
Pauwl
Paul is verliefd op Carol, die ook in De Driemaster woont. Hij heeft het aan niemand verteld maar hij vermoedt dat zijn begeleider Marco hem doorheeft. Steeds als Paul bij Carol in de buurt is, houdt Marco hem met argusogen in de gaten. Ook blijft Marco herhalen dat Carol veel te jong voor hem is en dat Paul haar als een lief jong zusje moet zien. Paul ziet Carol niet als een lief jong zusje.
Op sommige dagen is het extra moeilijk om aan zijn eigen strakke schema te voldoen. Zo ziet Paul op een ochtend dat zijn baardagaam Wilfred niet op zijn gebruikelijke plek in het terrarium zit. Paul zou Wilfreds verblijf graag beter bekijken – wie weet zit Wilfred gewoon op een andere plek – maar dat gaat niet. Zijn ochtendschema biedt geen ruimte voor dit soort inspecties. Er is nog een ander probleem. Paul moet naar het toilet. Niet voor een snelle plas maar voor een grote boodschap. Hoewel er felle pijnscheuten door zijn darmen trekken, besluit Paul te wachten. Hij weet immers niet zeker of hij genoeg tijd heeft. Dat is het probleem met poepen: soms gaat het snel, soms duurt het even. Paul vertrekt met hevige buikpijn naar zijn werk bij de plantsoendienst.
Het werk bij de plantsoendienst bevalt Paul wel. Hij schoffelt, maait gras, prikt papier en begint weer opnieuw. Er is ook een Dixi-toilet maar daar maakt Paul geen gebruik van. Zo’n toiletcabine vormt immers een risico. Stel dat iemand besluit de Dixi omver te duwen op het moment dat Paul nietsvermoedend op het toilet zit? Paul peinst er niet over. Hij klapt inmiddels een beetje dubbel van de pijn in zijn buik maar hij houdt zich groot. Met een toenemende haast wandelt hij naar het gemeentehuis. Daar zijn openbare toiletten, een veilige uitvalsbasis voor noodgevallen.
Helaas: er hangt een briefje op het mededelingenbord. De indeling van de mannen- en vrouwentoiletten is veranderd. Het briefje is duidelijk maar de bordjes op de toiletdeuren zijn dat niet. Ze zijn nog niet verwisseld. Paul weet zich geen raad. Stel dat hij naar het verkeerde toilet gaat? Wanneer Paul het gemeentehuis weer verlaat, is hij de wanhoop nabij. Zijn darmen schreeuwen het uit.
Pauwl is een hartverwarmend, humoristisch verhaal over leven met autisme. Paul houdt zich goed staande in het leven maar daar heeft hij wel foefjes voor nodig. Zijn strakke tijdschema, de oorkleppen die hij op straat draagt en een goede zelfbeheersing zijn onmisbaar om te kunnen functioneren. Hoewel Paul andere mensen niet altijd begrijpt – zo moeilijk is het toch niet om zijn naam goed uit te spreken? – weet hij wel dat er bepaalde reacties en gedragingen van hem verwacht worden. Zo doet hij zijn best om woorden als “ongeveer” te gebruiken (waarna hij voor de zekerheid ook de precieze gegevens vermeldt). Paul doet enorm zijn best maar raakt in de war als mensen anders dan gepland reageren. Onverwachte veranderingen zijn al helemaal uit den boze.
Auteur Erik Jan Harmens geeft de wereld van de autistische Paul in dit verhaal heel overtuigend weer. Het verhaal is niet alleen grappig maar ook heel treffend. Het moet niet eenvoudig zijn te leven in een wereld vol onzekerheden. Een wereld vol mensen die je niet begrijpt maar die je wel steeds tegemoet moet komen omdat je weet dat je anders bent. Paul weet wat hij hoort te denken, hoort te voelen en hoort te willen maar hij denkt, voelt en wil iets anders. Een leuk detail is dat Paul groot fan van zanger Rob de Nijs is. Yoshi, de zoon van Rob de Nijs heeft ook autisme.
Het lijkt me niet eenvoudig om een boek over autisme te schrijven. Erik Jan Harmens boft dan ook enorm dat zijn zoon Julian bereid was hem te helpen. Julian, die net als Paul autistisch is, heeft zijn steentje bijgedragen door uitgebreid mee te lezen en nuttige adviezen te geven. Mede door deze waardevolle samenwerking is Pauwl een prachtig verhaal geworden.
ISBN 9789048834433 | Paperback | 171 pagina's | Lebowski Publishers | februari 2017
© Annemarie, 22 februari 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
