Erik Jan Harmens

Toon alleen recensies op Leestafel van Erik Jan Harmens in de categorie:
  Categorie: Recensies Volwassenen

Pauwl Pauwl


De vierendertigjarige Paul heeft PDD-NOS, een vorm van autisme. Omdat het leven soms best ingewikkeld is, woont Paul in het gezinsvervangende tehuis De Driemaster. Eens in de maand logeert hij een weekend bij zijn moeder. Paul houdt van regelmaat. Het leven is immers een stuk eenvoudiger als je van tevoren precies weet wat je kunt verwachten. Het is voor hem dan ook moeilijk te begrijpen dat andere mensen soms zomaar wat doen. Zonder schaamte negeren ze de voor hem zo belangrijke leefregels. Soms wordt Paul dan boos. Schreeuwen mag maar mensen aanvallen niet, dan krijgt hij een gele kaart.

Paul is verliefd op Carol, die ook in De Driemaster woont. Hij heeft het aan niemand verteld maar hij vermoedt dat zijn begeleider Marco hem doorheeft. Steeds als Paul bij Carol in de buurt is, houdt Marco hem met argusogen in de gaten. Ook blijft Marco herhalen dat Carol veel te jong voor hem is en dat Paul haar als een lief jong zusje moet zien. Paul ziet Carol niet als een lief jong zusje.

Op sommige dagen is het extra moeilijk om aan zijn eigen strakke schema te voldoen. Zo ziet Paul op een ochtend dat zijn baardagaam Wilfred niet op zijn gebruikelijke plek in het terrarium zit. Paul zou Wilfreds verblijf graag beter bekijken – wie weet zit Wilfred gewoon op een andere plek – maar dat gaat niet. Zijn ochtendschema biedt geen ruimte voor dit soort inspecties. Er is nog een ander probleem. Paul moet naar het toilet. Niet voor een snelle plas maar voor een grote boodschap. Hoewel er felle pijnscheuten door zijn darmen trekken, besluit Paul te wachten. Hij weet immers niet zeker of hij genoeg tijd heeft. Dat is het probleem met poepen: soms gaat het snel, soms duurt het even. Paul vertrekt met hevige buikpijn naar zijn werk bij de plantsoendienst.

Het werk bij de plantsoendienst bevalt Paul wel. Hij schoffelt, maait gras, prikt papier en begint weer opnieuw. Er is ook een Dixi-toilet maar daar maakt Paul geen gebruik van. Zo’n toiletcabine vormt immers een risico. Stel dat iemand besluit de Dixi omver te duwen op het moment dat Paul nietsvermoedend op het toilet zit? Paul peinst er niet over. Hij klapt inmiddels een beetje dubbel van de pijn in zijn buik maar hij houdt zich groot. Met een toenemende haast wandelt hij naar het gemeentehuis. Daar zijn openbare toiletten, een veilige uitvalsbasis voor noodgevallen.

Helaas: er hangt een briefje op het mededelingenbord. De indeling van de mannen- en vrouwentoiletten is veranderd. Het briefje is duidelijk maar de bordjes op de toiletdeuren zijn dat niet. Ze zijn nog niet verwisseld. Paul weet zich geen raad. Stel dat hij naar het verkeerde toilet gaat? Wanneer Paul het gemeentehuis weer verlaat, is hij de wanhoop nabij. Zijn darmen schreeuwen het uit.

Pauwl is een hartverwarmend, humoristisch verhaal over leven met autisme. Paul houdt zich goed staande in het leven maar daar heeft hij wel foefjes voor nodig. Zijn strakke tijdschema, de oorkleppen die hij op straat draagt en een goede zelfbeheersing zijn onmisbaar om te kunnen functioneren. Hoewel Paul andere mensen niet altijd begrijpt – zo moeilijk is het toch niet om zijn naam goed uit te spreken? – weet hij wel dat er bepaalde reacties en gedragingen van hem verwacht worden. Zo doet hij zijn best om woorden als “ongeveer” te gebruiken (waarna hij voor de zekerheid ook de precieze gegevens vermeldt). Paul doet enorm zijn best maar raakt in de war als mensen anders dan gepland reageren. Onverwachte veranderingen zijn al helemaal uit den boze.

Auteur Erik Jan Harmens geeft de wereld van de autistische Paul in dit verhaal heel overtuigend weer. Het verhaal is niet alleen grappig maar ook heel treffend. Het moet niet eenvoudig zijn te leven in een wereld vol onzekerheden. Een wereld vol mensen die je niet begrijpt maar die je wel steeds tegemoet moet komen omdat je weet dat je anders bent. Paul weet wat hij hoort te denken, hoort te voelen en hoort te willen maar hij denkt, voelt en wil iets anders. Een leuk detail is dat Paul groot fan van zanger Rob de Nijs is. Yoshi, de zoon van Rob de Nijs heeft ook autisme.

Het lijkt me niet eenvoudig om een boek over autisme te schrijven. Erik Jan Harmens boft dan ook enorm dat zijn zoon Julian bereid was hem te helpen. Julian, die net als Paul autistisch is, heeft zijn steentje bijgedragen door uitgebreid mee te lezen en nuttige adviezen te geven. Mede door deze waardevolle samenwerking is Pauwl een prachtig verhaal geworden.


ISBN 9789048834433 | Paperback | 171 pagina's | Lebowski Publishers | februari 2017

© Annemarie, 22 februari 2017


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

De man die in zijn eentje de Olympische Spelen organiseerde De man die in zijn eentje de Olympische Spelen organiseerde


‘Op een nacht was hij wakker geschrokken van een geluid en trof hij in zijn achtertuin een magere Aziaat aan, die keek alsof de zon in zijn ogen scheen. De man doofde zijn kreteksigaret met de punt van zijn lakschoen en fluisterde dat Nederland en België het bid hadden gewonnen om de Olympische Spelen te organiseren’


Ron van Dijk aarzelt geen moment. Hij is immers een geboren organisator, al slijt hij nu zijn dagen bij een logistieke onderneming. Er moet tenslotte brood op de plank komen voor Irene, zijn vrouw en hun twee kinderen. Hij besluit zijn thuiszittende schoonzus Angelique in dienst te nemen als Personal Assistant en kiest voor een decentrale organisatiestructuur: zijn werknemers werken thuis en zullen via ’videoconferencing en instant messaging’ met elkaar in contact staan.
Anderhalf jaar heeft hij: dan moet er een Olympisch dorp staan, er moet op eenenveertig plaatsen gesport kunnen worden, en  - niet het minste probleem – er moet een goede catering zijn voor al de betrokkenen.
Enthousiast begint Ron van Dijk aan het karwei dat hij wel even zal klaren. En dan drinkt hij er eerst maar een borrel op.
Helaas: de cashflow loopt niet echt soepel, er wordt ook eigenlijk weinig gebouwd, en de vakbond doet moeilijk. Er moet meer betaald worden, er is immers een inflatiecorrectie. Van Dijk is dat niet van plan, en neemt onorthodoxe maatregelen.
Je kunt wel stellen dat de hele organisatie onorthodox is.
Of er überhaupt sprake is van een serieuze kwestie is de vraag. Af en toe staat er een zin als deze:

‘De telefoon ging onophoudelijk en er kwamen tientallen sms’jes en e-mails binnen, maar toen hij zijn ogen eenmaal gesloten had, gebeurde dat niet meer’.


‘Zo vaak had hij uit twee helften bestaan: als jongen rende zijn ene vijftig procent menigmaal ongehinderd op de basket af om zich tijdens de lay-up voor te stelen dat hij de bal om de of andere reden niet in het netje zou krijgen. Daarop voerde zijn andere vijftig procent dat scenario uit, in plaats van zijn wederhelft op te peppen.‘


Maar eigenlijk gaat het er  niet om of het verhaal realistisch is of niet. Of Ron van Dijk al of niet echt in z’n eentje de Olympische Spelen organiseert, dat maakt niet uit. Het gaat om het feit dat er bij evenementen als deze voldaan moet worden aan zoveel regeltjes dat de organisatie haast onmogelijk wordt.
Managen, het is een kunst op zich, die niet iedere manager beheerst.
De arme Ron van Dijk maakt er een potje van…

Er worden veel Engelse termen gebruikt, zoals te doen gebruikelijk in managementkringen. Door de humor, door af en toe twijfel te zaaien en door zijn hoofdpersoon vreemde beslissingen te laten nemen is het verhaal niet al te gortdroog geworden.


ISBN 9789048812448 | Paperback | 160 pagina's | Lebowski Publishers | maart 2012

© Marjo, 17 juli 2012


Lees de reacties op het forum en/of reageer: