Mijn vader
Eliette Abécassis

De flaptekst van dit boekje klinkt verontrustend: “alle vrouwen hebben een vader. Dat wil zeggen dat alle vrouwen veroordeeld zijn tot het ongeluk”. De nietsvermoedende lezer verwacht zich dus aan een indringend verhaal over een vreselijke vader met heel wat op zijn kerfstok. Diezelfde nietsvermoedende lezer slaat daarmee de bal behoorlijk mis. Op het eerste gezicht is er met de vaderfiguur niet dadelijk iets mis, wel met de vertellende dochter. Haar vader is al enige tijd overleden, maar ze slaagt er niet in zich van hem los te maken. Blijkbaar is zij daar voor zijn dood ook nooit echt in geslaagd. De moeder blijft nagenoeg onvermeld. Alles draait om de vader en de alles doordringende band met zijn dochter. Een beetje bezitterig, maar dat werkt kennelijk langs twee kanten: zij verafgoodt hem, geeft haar hele eigen leven op voor hij die haar alles is, haar alfa en omega zoals ze het zelf uitdrukt.

En toch heeft die door haar zo aanbeden vader een groot geheim. Eentje waarvan ze het bestaan slechts na zijn dood begint te vermoeden. De foto van een jongen die ze in de binnenzak van zijn overjas vond, kan ze nog negeren. Een briefje van een man die alles over haar vader wil weten, al veel minder. Ze voelt de dringende behoefte met iemand over haar vader te praten, dus ze gaat op die vraag in. De man blijkt haar broer te zijn en daarmee begint een lange weg van verborgen kanten onder ogen zien. Welke reden hadden haar vader en zijn moeder om dit alles zo lang geheim te houden? Wat was er zo vreselijk dat het door niemand geweten mocht zijn?

Op zich is het geen slecht concept, maar de uitwerking kon stukken beter. De vertelster is een hoogst ergerlijk figuur, met een compleet gebrek aan karakter. Ze ligt aan haar vaders voeten als een kat die zijn territorium heeft afgebakend. Geen enkele andere man is volgens haar vader goed genoeg voor haar, maar eerlijk gezegd: ze wil ook geen enkele andere man, ze geeft alles en iedereen op om voor hem te kunnen zorgen. Terwijl hij wellicht niet zo veel zorg nodig heeft. Misschien wil ze gewoon voor iemand nodig zijn en lijkt haar vader daarvoor de meest logische keuze. En om dat allemaal uit de doeken te doen, gebruikt ze een ontzettend repetitieve stijl: hele pagina’s lang vol korte zinnen die beginnen met “mijn vader” Goddank heeft die man een geheim, anders was hij me al vanaf de eerste bladzijde gaan vervelen. Het boekje duurt welgeteld 110 bladzijden, maar de essentie van het verhaal is op één pagina samen te vatten. Het verhaal had mooi kunnen zijn, maar de verkeerde, minst boeiende aspecten werden belicht. Jammer!

ISBN 9076341656 | Gebonden | 110 pagina's | Ambo|Anthos Uitgevers | 2003
Oorspronkelijke titel: Mon père Vertaling: Joris Vermeulen

© Elvira, maart 2008

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

De verstotene
Eliette Abécassis

Het verhaal speelt zich af in Jeruzalem in de wijk Mea She'arim, het stadsdeel waar vooral chassidische joden wonen. Chassidische joden houden zich streng aan de wet van de Thora.

Het boek begint met het geheel volgens joodse gebruiken gehouden huwelijk van Rachel met Nathan, zoon van een rabbi. Chassidische joden trouwen niet uit liefde maar na bemiddeling van een koppelaar. Het is een goede keus geweest deze mensen bij elkaar te brengen, het wordt een gelukkig huwelijk.

Ze leven geheel volgens de joodse voorschriften. Nathan houdt zich dagelijks bezig met het bestuderen van de Thora en Talmoed en met bidden. Hij brengt zijn dagen van vroeg tot laat door in de synagoge. Rachel werkt bij haar oom en zorgt zo voor de inkomsten. Maar na tien jaar is het huwelijk nog steeds kinderloos en een vrouw die haar man geen kinderen schenkt is hem onwaardig en komt in aanmerking voor verstoting.
Rachel probeert van alles om alsnog zwanger te raken maar niets helpt. Ze is wanhopig en wil absoluut niet weg bij Nathan.
Ondertussen dringt de rabbi bij Nathan aan om zich te laten scheiden en een jonge vruchtbare vrouw te nemen die hem wél kinderen kan schenken. Op die manier zal hij opnieuw gerespecteerd worden in de gemeenschap en zijn plicht doen jegens het chassidisme dat zoveel mogelijk kinderen wil om zo het chassisische geloof veilig te stellen. Nathan probeert met uitspraken uit de Thora en de Talmoed zijn vader op andere gedachten te brengen maar dat mag niet baten. Rachel moet weg en voor Nathan wordt een nieuw huwelijk gearrangeerd
Beiden zijn doodongelukkig door deze scheiding en voor beiden is het leven daarna kleurloos, zinloos.

Een enorm triest verhaal. De vrouw stelt niets voor, kan geen enkele invloed uitoefenen en heeft zich te schikken naar wat door vader, echtgenoot, rabbi beslist wordt.
Toch, hoe triest het verhaal ook is, vond ik het moeilijk me in te leven. Het verhaal wordt door Rachel verteld maar zij vertelt het als een toeschouwer, alles is enorm afstandelijk. De rituelen rond huwelijken, menstruatie, het baden, de gebeden in de synagoge worden uitvoerig beschreven, soms zelfs herhaalde malen. Het is een streng, strak, conservatief leven en voor 'ons' moeilijk te accepteren dat er zo met vrouwen omgegaan wordt. De zus van Rachel volgt de regels niet zo strak op en heeft haar vraagtekens bij bepaalde regels. Voor haar voel je meer sympathie omdat zij in opstand komt en meer aan onze gedachten over behandeling van vrouwen voldoet. Het is interessant om al de gebruiken en rituelen te lezen. Lastig is soms dat er veel joodse woorden gebruikt worden die je niet kent. Soms moet je teruglezen om te weten te komen wat er bedoeld wordt. Op zich is het een verhaal dat behoorlijk goed inzicht geeft in het leven van chassidische joden maar het personage dat het verhaal vertelt, Rachel, blijft een personage dat wel haar leed vertelt maar door de gebruikte taal en de manier waarop, op afstand blijft.

ISBN 9041406816 | Pocket | 103 pagina's | Flamingo pockets Amsterdam | 2000
Vertaling Joris Vermeulen Het boek is verfilmd onder de titel 'Kadosch'

© Dettie, december 2005

Lees de reacties op het forum en/of reageer: