Dinaw Mengestu

Toon alleen recensies op Leestafel van Dinaw Mengestu in de categorie:
Dinaw Mengestu op internet:

 

De leugen van Jonas Woldemariam De leugen van Jonas Woldemariam


Voor zijn eerste roman Kinderen van de revolutie ontving Dinaw Mengestu zo'n vijf jaar geleden de prestigieuze Prix du Premier Roman. Dat is de Franse prijs voor de beste debuutroman. Het was dan ook een prachtig verhaal dat je 5 jaar nadien nog niet vergeten bent. Groot was mijn vreugde toen de aankondiging kwam dat hij een tweede boek geschreven had.

In Kinderen van de revolutie wordt verteld over Sepha Stephanos, een vluchteling uit Ethiopië, die in de Verenigde Staten een nieuw bestaan probeert op te bouwen. Sepha opent een kruideniers winkeltje en is tevreden met zijn bestaan. Maar alles komt op zijn kop te staan door de komst van Judith een blanke vrouw in de overwegend gekleurde wijk. Wat volgt is een heel ingetogen liefdesverhaal.

In dit boek De leugen van Jonas Woldemariam is er ook sprake van een liefdesgeschiedenis alleen is deze ingewikkelder geconstrueerd. In feite lopen er twee verhalen door elkaar. Het ene verhaal betreft Jonas en Angela. Ze ontmoeten elkaar op het asielzoekerscentrum waar beiden werken. Angela is advocaat en Jonas tekent de verhalen op van de vluchtelingen die asiel willen hebben. Het wordt een sport voor Jonas om de verhalen zo op te schrijven dat de mensen zéker asiel krijgen. Angela en hij vermaken zich daar aanvankelijk uitstekend mee. Ze zoeken elkaar steeds vaker op in de pauze en langzamerhand krijgen zij een relatie en trekt Jonas bij haar in.

Het andere verhaal gaat over de ouders van Jonas. Vader Yusef en moeder Mariam zijn Ethiopische vluchtelingen. Yusef was al drie jaar in Amerika voordat Mariam hem kon volgen. In feite zijn de twee dan totale vreemden voor elkaar geworden. Mariam verwacht de hemel, althans een goed leven, na alle verschrikkingen van de afgelopen jaren in Ethiopië. Yusef weet zich echter geen raad met haar en hij uit zijn onmacht op gewelddadige wijze.

Angela wil graag de achtergrond van Jonas weten maar hij doet er altijd vaag over. In feite weet hij ook niet veel. Hij weet alleen dat er een enorme spanning tussen zijn ouders heerste. Ze konden nauwelijks elkaars aanwezigheid verdragen. Misschien kun je dit ook daadwerkelijke achtergrond van Jonas noemen. Hij weet totaal niet hoe hij zich in een relatie moet gedragen. Hij is gek op Angela en beiden weten ook lang de schijn op te houden dat alles goed is.

Jonas bloeit helemaal op als hij werk krijgt als leraar Engels. Hij weet de kinderen te boeien met -gelogen - verhalen over zijn ouders. Hij gooit alle verhalen die hij hoorde in het Asielzoekerscentrum op één hoop en maakt daar het verhaal van zijn vader van. De leerlingen slikken zijn verhalen als zoete koek.
Maar Jonas kan zich privé niet uiten en langzaam groeien Angela en hij uit elkaar en scheiden hun wegen zich. Jonas beseft dat hij iets zal moeten doen en besluit na de opmerking van Angela dat hij niet weet wie hij is, op reis te gaan. Hij reist het hele traject na wat zijn ouders in Amerika als huwelijksreis namen. Hij hoopt op deze manier te ontdekken wat zijn ouders dreef en vooral hoe het zo vreselijk mis kon gaan tussen die twee.

Het verhaal over de ouders is ronduit beklemmend, je verwacht constant dat er iets vreselijks gaat gebeuren. Het verhaal van Jonas en Angela is ook een verhaal van beklemming maar op een andere manier. Konden de ouders en met name de moeder van Jonas echt geen kant op, Jonas kan dat wél maar doet het niet. Hij zit vast door zijn achtergrond, door zijn opvoeding.

Dinaw Mengestu maakt het de lezer niet makkelijk. Het verhaal vraagt aandacht en soms is het moeilijk om vast te stellen of het om de ouders of om Jonas gaat.  Het is een traag maar toch fascinerend verhaal, opnieuw in mooie taal geschreven, maar de mooie verstilling uit het eerste boek ontbreekt, wat jammer is. Dit is eveneens geen flitsend of spannend boek. Toch zal ik het boek zeker aanraden, het is een boek voor de liefhebbers van een nauwgezet uitgewerkt verhaal met indringende personages. Jonas en Angela blijven je bij net als de personages uit Kinderen van de revolutie.


ISBN 9789056723989 | Hardcover | 320 pagina's | A.W. Bruna Uitgevers | november 2011
Vertaald uit het Engels door Adriaan Krabbendam

© Dettie, 12 maart 2012


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

De leugen van Jonas Woldemariam De leugen van Jonas Woldemariam


‘Desalniettemin kan de geschiedenis soms wel een kleine revisie gebruiken, als het niet omwille van de doden is, dan toch ten minste voor onszelf


Jonas Woldemarian is geboren en getogen Amerikaans, maar worstelt met het verleden van zijn uit Ethiopië gevluchte ouders, Yusef en Mariam.
Yusef is al drie jaar in Amerika, als hij zijn vrouw terug ziet. Ze kenden elkaar eigenlijk nauwelijks toen ze trouwden, en daar komt weinig verandering in nu ze weer herenigd zijn. Yusef, getraumatiseerd door zijn verleden, heeft losse handjes. Mariam wil vrijheid, maar  beseft dat ze nergens heen kan.
Het leven zoals hun zoon Jonas dat meebeleeft met zijn ouders is er een vol haat, op het laatste konden ze zelfs niet samen in een vertrek aanwezig zijn. Kwam de een binnen, dan vertrok de ander.
Jonas doet het in zijn leven niet veel beter. Ook zijn relatie met de advocate die hij tijdens zijn eigen loopbaan op een asielzoekerscentrum leert kennen, loopt stuk.
Als hij ontslag heeft gekregen bij het AZC, gaat Jonas werken als leraar Engels, hetgeen hem goed bevalt. Hij merkt dat de leerlingen aan zijn lippen hangen als hij verhalen vertelt over de ellendige avonturen van vluchtelingen, waarbij hij het verhaal van zijn vader aandikt en verfraait met dingen die hij tijdens zijn werk op het AZC volop hoorde. Intussen ziet hij zijn eigen relatie langzaam verzanden.
Als Angela hem verlaten heeft, besluit hij de huwelijksreis die zijn ouders na hun hereniging maakten naar Nashville, over te doen, dertig jaar later, om hen beter te leren kennen.
Wie waren zijn ouders? Waarom liep het fout tussen hen?
En ook: zijn ouders hebben immers zijn leven bepaald: hoe komt het dat hij is wie hij is? Waarom is hij een leugenaar geworden? Iemand die zich niet durft te uiten?
Angela brengt het onder woorden, als hun relatie duidelijk ten einde loopt. ‘je hebt geen idee wie je bent, of wel, Jonas?’

Dinah Mengestu verweeft de twee verhalen, waarbij Jonas het leven van zijn ouders moet samenstellen uit het weinige dat hij weet uit eigen herinnering, en uit wat zijn moeder hem verteld heeft. Van de tijd dat zijn moeder, zwanger van hem, in de auto zat op weg naar Nashville, kan hij niet uit eigen herinnering putten natuurlijk. Hij verzint de rest.
Het verhaal dat Mengestu vertelt is op zich boeiend, maar het is een ingewikkeld geheel geworden doordat hij steeds heen en weer springt en de lezer daarbij geen idee heeft wat waar is en wat niet.
Dat is vermoeiend lezen. Misschien is dat met opzet zo gedaan, het leven van een asielzoeker is neem ik aan niet echt klip en klaar. Vaak zijn die verhalen niet de hele waarheid. Dat is het verhaal van Jonas dus ook niet. Een vluchteling weet na al zijn avonturen niet meer wie hij is. Jonas weet niet meer wie hij is. Dus toch een waarheid.


ISBN 9789056723989 | Hardcover | 320 pagina's | A.W. Bruna Uitgevers | november 2011
Vertaald uit het Engels door Adriaan Krabbendam

© Marjo, 06 maart 2012


Lees de reacties op het forum en/of reageer: