Terug naar huis
Deborah Levy

Weet je al wat het is, Isabel?
Nina zag vanaf de kant dat het een naakte vrouw was, die onder water zwom. De vrouw dreef op haar buik met haar armen wijd uitgestrekt als een zeester, haar lange haren als slierten zeewier om haar lichaam.

Dit bovenstaande kondigt de entree van Kitty Finch aan. Zij drijft in het zwembad van een vakantievilla die Joe Jacobs, de beroemde dichter, samen met zijn vrouw en dochter Nina betrokken hebben. Kitty Finch, begin twintig, botanicus, komt al jaren in de villa die deze keer dubbel geboekt blijkt. Isabel biedt Kitty het gastenverblijf van de villa aan, totdat ze een hotel heeft gevonden. Joe komt er al snel achter dat Kitty om hèm gekomen is, ze heeft een gedicht geschreven, ze wil dat Joe het leest: 'Eigenlijk is het een dialoog, met jou.' zegt ze.

Kitty is de verpersoonlijking van de verleiding, zij heeft prachtig rood haar en loopt bijna altijd naakt op het villaterrein. Mitchell en Laura, een bevriend stel dat meegekomen is met de familie Jacobs, ergeren zich aan Kitty. Zij is te nadrukkelijk aanwezig. Toch vraagt Kitty niet om aandacht, ze is zoals ze is, sprankelend, boeiend, bizar, mooi, vreemd, raadselachtig, vrouw en kind tegelijk.

'Bij Kitty was het net alsof er een fles naast je werd ontkurkt. Bij de eerste plop ontsnapte er wat gas, daarna werd alles besproeid met bruisende bubbels.'

Ze is Joe gevolgd omdat ze in hem een zielsverwant heeft gevonden. "Joe's poëzie beschouw ik boven alles als een gesprek dat met mij wordt gevoerd. Hij verwoordt mijn gedachten. Alsof we via ons zenuwgestel met elkaar in contact zijn."
Zowel Joe als Kitty zijn depressief. Kitty is aan het afkicken van de antidepressiva 'Het is best wel eens prettig om je weer ellendig te voelen.' zegt ze daarover. Joe's vrouw Isabel, de exotisch ogende, oorlogscorrespondente, trekt zich terug na de komst van Kitty, ze verdwijnt elke middag naar het dorp.

De opvoeding van hun dochter Nina heeft ze aan Joe overgelaten, zij trok naar de oorlogsgebieden. Ze voelt zich inmiddels bijna een vreemde in haar eigen huis. Zij gedraagt zich als de sterke vrouw en neemt ook constant de koele afstandelijke verslaggevershouding aan, maar inwendig weet ze dat ze daarmee de verkeerde keuze heeft gemaakt.

'Ze had geprobeerd iemand te zijn die ze niet echt begreep. Een machtige maar fragiele vrouwenfiguur. Als ze had geweten dat krachtig zijn niet op hetzelfde neerkwam als machtig en dat aardig niet hetzelfde was als fragiel, dan nog zou ze niet weten hoe ze dat inzicht op haar eigen leven moest toepassen of wat ze er zelfs maar mee opschoot.'

Haar uiterlijke houding klopt niet met haar innerlijk, maar ze weet niet hoe ze dit terug kan draaien. Ze houdt op haar manier van haar instabiele man maar weet niet hoe ze hem kan bereiken. Dat gevoel is wederzijds. Hij verwijt haar dat ze er nooit was voor haar dochter, dat Nina het langzamerhand afleerde om om haar mama te huilen, omdat mama toch niet kwam. Hij beseft ook dat hij eigenlijk helemaal niets van zijn vrouw weet.
'Ze kwam vijandig en eenzaam over, en hij begreep waarom.'
Toch hadden ze allebei de onderkant van het leven gezien. 'Isabel registreerde en observeerde catastrofes opdat de mensheid die zou onthouden. Hij probeerde ze te vergeten... '

Nina, de tienerdochter, is de enige die de werkelijkheid ziet. Ze kent haar vader door en door, zij weet van zijn vriendinnetjes en maakt zijn dagen waarin hij opgesloten zit in zichzelf mee, zij verzorgt hem dan tot hij weer terugkeert in haar wereld. Zij kan het onmiddellijk goed vinden met de Kitty en weet gelijk dat de komst van deze komst van deze jonge roodharige vrouw hun hele leven, op zijn kop zal zetten. Zij heeft het gedicht van Kitty gelezen... papa zou precies begrijpen wat er in Kitty's hoofd omgaat. Maar Joe heeft haar gedicht niet gelezen... zegt hij, wat dus niet waar is.
Joe weet dat hij in Kitty een zielsverwant heeft gevonden, zij is iemand die weet hoe hij zich voelt. Hij voelt zich onweerstaanbaar tot haar aangetrokken, zou haar willen redden en liefhebben maar weet ook dat het niet goed zal zijn. Hij bidt zowaar tot God, dwingt hem bijna af dat hij moet zorgen dat hij zich weet te beheersen tegenover het jonge meisje. Kitty heeft iets in hem opgeroepen, iets versterkt, wat al continue aanwezig was.

Aanvankelijk weet je niet zo goed wàt je leest. Heb je geen idee welke kant het verhaal op zal gaan. Het is allemaal vrij bevreemdend weergegeven. Mede omdat het verhaal zich in één week afspeelt, van zaterdag tot zaterdag, maar de dagen lijken wel héél lang.
De roman begint vrij rustig maar in de loop van het verhaal voel je dat er iets staat te gebeuren waardoor alles op zijn grondvesten zal trillen. Ook het eind is bevreemdend, want wat is er nu precies gebeurd?
Moet je het boek dan maar niet lezen? Jazeker wel, het is een boeiend verhaal, elke keer als je denkt dat je door hebt wat er gebeurt, glipt het weg, gebeurt er weer iets ongrijpbaars. Je wil weten wat er aan de hand is, hoe de constant aanwezige dreiging uit zal pakken.
Een zeer fascinerend verhaal dat nog lang blijft nazinderen. 

Deborah Levy (Zuid Afrika 1959) woont in Londen. Ze is begonnen met het schrijven van verhalen, maar daarna maakte ze voornamelijk scenario's voor toneelstukken. Terug naar huis was genomineerd voor de Man Booker Prize 2012

ISBN 9789056724771 | Paperback | 165 pagina's | Uitgeverij Signatuur | november 2013
Uitstekend vertaald door Anne Jongeling

© Dettie, 16 oktober 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: