Het huis van de blauwe mango’s
David Davidar

Het huis van de blauwe mango’s is een lijvige, fictieve familiekroniek die het verhaal vertelt van drie generaties uit het geslacht Dorai in India. Maar het is meer dan een familiegeschiedenis: ook de sociale en politieke onrust in het door Engeland gekoloniseerde India ten tijde van Gandhi komt aan bod, rijkelijk maar zonder overdrijven. Op die manier slaagt Davidar erin een heel gelaagd boekwerk te schrijven waar je de omwentelingen van binnenuit beleeft. We kunnen het boek in drie luiken onderverdelen, drie luiken voor drie generaties.

Het begint bij Salomon Dorai, dorpshoofd van Chevathar, die wijs, streng en rechtvaardig waakt over het wel en wee van zijn mensen. Hij wordt geconfronteerd met een fel opkomend verzet tegen het kastenstelsel. Waar hij kan, probeert hij met zijn natuurlijk gezag geweld te voorkomen maar uiteindelijk botsen traditie en verzet daartegen té hard om te de spiraal van geweld nog langer tegen te houden. Als het geweld uiteindelijk losbarst, is hij daar mee slachtoffer van. Zijn beide zonen worden hierdoor getekend, maar wel elk op een andere manier. De breuk is onherstelbaar: ontgoocheling, leugens en bedrog zorgen ervoor dat Daniel, de oudste zoon (verstandig, maar weinig geïnteresseerd in de functie van dorpshoofd en daardoor een grote teleurstelling voor zijn vader) samen met zijn moeder het dorp verlaat en dat Aäron, die de ware toedracht niet kent en vol opgekropte woede zit, uitgroeit tot een opstandige rebel die zijn moeder en broer haat.

Daniel komt via een omwegje als genezer terecht in wat we nu zouden noemen de “farmaceutische industrie” en maakt naam en faam als ontwikkelaar van begeerde zalfjes en smeersels. Pas als Aäron op sterven ligt en de broers zich op het nippertje kunnen verzoenen (hoewel er heel wat ongezegd blijft), beslist Daniel om terug te keren naar zijn geboortegrond en er zijn plaats op te eisen als dorpsoudste. Hij heeft voldoende rijkdom vergaard om op een kunstmatige manier opnieuw een familiedorp uit de grond te stampen, wat hij dan ook vol overgave doet.

Hij wordt gezegend met een zoon en zijn woede en ontgoocheling zijn niet te beschrijven als Kannan beslist dat hij met het meisje wil trouwen dat hij in zijn studentenstad leerde kennen. Zij voldoet niet aan de eisen die zijn kaste stelt en zijn vader wil van geen wijken weten: hij zet zijn geliefde zoon onverbiddelijk het huis uit. Toch slaagt Kannan erin zich op te werken en met Helen te trouwen. Als ze samenleven op de theeplantages lijkt het wel een droom die te mooi is om waar te zijn. Maar niet iedereen is er even blij met de komst van de jonge Indiër in een vrij belangrijke positie: het wantrouwen en het superioriteitsgevoel is bij bepaalde Engelsen toch nog érg levend.

Het huis van de blauwe mango’s is een meeslepend verhaal dat speelt tegen een heel specifieke achtergrond maar toch een verhaal van alle tijden zou kunnen zijn: daar waar onderdrukking is, komen steeds dezelfde conflicten en machtsspelletjes boven drijven. Heel mooi is ook de rol van de vrouwen in dit verhaal. Ik heb ze in mijn samenvatting niet vermeld, maar misschien zijn zij op de achtergrond eigenlijk wel de werkelijke hoofdrolspeelsters. De invloed die zij op de gang van zaken en op de visies van de mannen uitoefenen blijkt subtiel, maar alles bij elkaar genomen toch duidelijk te zijn en ik denk dat alle belangrijke wendingen in het boek toch ergens draaien om een vrouw. Boeiend!

ISBN 9035124243 | Paperback | 480 pagina's | Uitgeverij Bert Bakker | juni 2003
Vertaald door Ella Aertsen, Sjaak de Jong

© Elvira, augustus 2007

Lees de reacties op het forum en/of reageer: