Een goede dag om te sterven
David Danish

Een oorlogsboek is niets voor mij, maar het verhaal van de Iranese jongeman die het leven laat in de woestijn maakt toch wel indruk... Al in de eerste zin meldt het hoofdpersonage dat hij dood is.

"Het is woensdag en ik ben dood"

Baber Shaul is een jongeman, in een Iran dat in oorlog is met Irak. Een Iran dat geleid wordt door fanatici, door Khomeini. Hij vertelt hoe hij toch eindelijk wel een seksuele ervaring wil hebben. Maar vrouwen dat zijn wezens van een andere wereld. Je mag geen contact met ze hebben. Huwelijken worden gearrangeerd, er is geen mogelijkheid voor de jeugd om elkaar te ontmoeten. Dus hij moet zijn toevlucht nemen tot een hoerenkast.

Helaas voor hem is zijn eerste keuze verkeerd. Het restaurant waar hij denkt een hoer te vinden is intussen ook onder de controle van de revolutionairen gekomen. Hij gedraagt zich verdacht, want hij blijft uren zitten zonder te eten, en probeert contact te maken met een vrouw aan een tafeltje verderop. Dan valt er een briefje voor hem neer: "dit is de revolutionaire politie. U staat onder arrest". Hij probeert nog weg te komen, maar belandt toch in de gevangenis. De ayatollah van de rechtbank veroordeelt hem voor het hebben van onkuise bedoelingen. Drie maanden strafkamp, waar hij heropgevoed zal worden. Hij ontmoet er Ramin, die op straat geverfde mussen verkocht als kanaries, en Amir, die betrapt werd met zijn geslachtsdeel in de hand.

De drie jongens worden vrienden en blijven dat. In het kamp zitten mannen die naar muziek geluisterd hebben, die alcohol dronken, die uitgingen met meisjes... Ze moeten er zinloos werk doen, en de hele dag door zijn er gebedsdiensten. 's Avonds moeten ze ideologielessen bijwonen.

Als de strafperiode voorbij is - Baber heeft een keer weten te ontsnappen, maar is teruggehaald - gaan de jongens naar huis, en leiden weer hun zinloze bestaan. Ze mogen niets, ze kunnen geen kant op. Het leger, dat is het enige dat voor hen weggelegd is, en als je dat niet wil, zul je moeten vluchten. De opa van Baber raadt hem aan toch maar het leger te nemen, want dat kun je overleven, en dan ben je iemand. Als vluchteling ben je nooit meer ergens thuis, je wordt met de nek aangekeken in het land waar je bent, je raakt ook jezelf kwijt.
Dus Baber gaat het leger in, met Ramin. Amir vlucht en bevestigt later in een brief wat opa zei. Maar soldaat zijn betekent voor de meeste jongens de dood in een zinloze strijd.

In het eerste deel wordt de Iraanse maatschappij geschetst, waar een leven zoals wij dat kennen onmogelijk is. Maar het tweede deel, over de oorlog, is nog gruwelijker. David Danish beschrijft de gevechten, gezien door de niet begrijpende ogen van een onschuldige jongeman. Hoe duidelijk is wederom de nutteloosheid, de eenzaamheid, de waanzin, zoals iedere oorlog dat heeft...
Indrukwekkend vind ik het.

ISBN 9044508245 | Hardcover | 350 pagina's | Uitgeverij De Geus | augustus 2006
Vertaald door Reinout van den Bergh

© Marjo, oktober 2007

Lees de reacties op het forum en/of reageer: