Het verre licht
Colum McCann

Zo werkt dat: als je een recent boek hebt gelezen dat je erg goed vond, ga je eens kijken of die schrijver nog meer heeft geschreven. Colum McCann blijkt al heel wat op zijn naam te hebben staan, waarvan ik 'het verre licht' heb gekozen. Ik ben niet teleurgesteld, ook dit boek vind ik erg goed.

Net als in 'Laat de aarde draaien' is ook hier New York de plek waar het speelt, de stad waar het om draait. Er zijn twee verhaallijnen, aanvankelijk om en om verteld, maar verderop in het boek raken ze met elkaar verweven, en wordt duidelijk wat ze met elkaar te maken hebben.
We beginnen in 1991 met een man die zich Boomkikker noemt: een thuisloze, die in de tunnels van de metro woont. Er wonen nog meer mensen, vrijwel allemaal mannen. Boomkikker woont hoog, hij is niet bang van wat klimwerk. Samen met poes Castor en de onvermijdelijke ratten ziet hij de dagen verstrijken. En dan verschijnt er een vrouw tussen de daklozen. Boomkikker ziet wel iets in haar, maar ze kiest een ander. Hij blijft haar in de gaten houden, en dat blijkt een goede zet. Intussen overdenkt hij zijn verleden, de reden waarom hij is wie hij nu is. Wat is er fout gegaan?

"Lenora, meidje, hoe is het met je en hoe is het om te leven en zou dat wat voor mij zijn?'


Het tweede verhaal speelt in het verleden. Aan het begin van de twintigste eeuw werd er in New York gewerkt aan de metro. Het leven van de tunnelgravers hebben een hard leven: lange uren, karig betaald, ongezonde omgeving en natuurlijk zwaar lichamelijk werk. Maar de mannen die er samen werken bouwen een band met elkaar op, ze moeten wel om het samen te kunnen redden, maar vaak groeit dit uit to levenslange vriendschappen. Nathan Walker komt uit Georgia, zeventien jaar oud, sterk en zwart. In deze wereld van rassendiscriminatie wordt hij buiten de tunnels verguisd, en moet hij genoegen nemen met tweederangs spullen,

'maar in het donker heeft ieders bloed dezelfde kleur - of het nu een spaghettivreter, een nikker, een polak, of een paapse Ier is- '.

Zijn maten zijn de Ier Con O'Leary, de Italiaan Rabarber Vanucci en de Pool Sean Power.  Het is gevaarlijk werk, daar onder de rivier waar ze hun tunnel uitgraven, en op ene dag gebeurt er een spectaculair ongeluk waarbij de Ier om het leven komt. Zijn lichaam wordt nooit meer gevonden, en zijn maten zullen hem altijd blijven herdenken, precies op de plek waar hij verdwenen is. Nathan Walker gaat de weduwe, hoogzwanger, wekelijks bezoeken. Steels natuurlijk, want contact tussen zwart en blank wordt niet goedgekeurd. Hij zal nog
regelmatig klappen krijgen of in het gezicht gespuwd worden, want het ongeboren kind zal later zijn vrouw worden. Terwijl Nathan ouder wordt, en steeds meer last krijgt van grondwerkerarthritis waardoor hij niet meer kan werken, volgen we zijn nazaten. Zijn kleinkind zal in tegenstelling tot zijn opa juist hoog boven de grond gaan werken: hij wordt gefascineerd door wolkenkrabbers.
Zo past het verhaal precies in elkaar: het gaat over liefde, over discriminatie, over leven tegen de armoede in. Een dramatisch verhaal vol tragiek, maar ook humor.


Ook in dit boek is er een dakacrobaat, ook hier de veelheid van ras en afkomst. Tegen de achtergrond van de werkelijkheid: de bouw van de metro, van de wolkenkrabbers, de oorlog, schetst hij het harde leven van New Yorkers zoals er velen zijn en altijd waren. En ook hier is het verhaal gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen, vooral het verhaal van het ongeluk- de tunnel-eruptie- is echt gebeurd. Maar, zegt de schrijver in een nawoord: 'ze zijn aangepast ten dienste van de fictie'

'Ik heb het zo godvergeten koud, ze kunnen op me schaatsen.'

ISBN 9789076168029 | Paperback | 287 pagina's | Uitgeverij De Harmonie | juni 1998
'This side of brightness' Vertaald door Frans van der Wiel

© Marjo, 11 januari 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: