Brandende kolen
Caspar Visser 't Hooft

Op aandringen van zijn zus begint Dagobert het verhaal op te schrijven dat zich vijfentwintig jaar eerder heeft afgespeeld, en waarin de achtergrond uit de doeken wordt gedaan van de man die aangeduid wordt als Beaugeste. Hij is een moderne Robin Hood. Met zijn ludieke acties wil hij de aandacht vestigen op de hypocrisie van de huidige maatschappij en de mensen aan de kaak stellen die onder het mom van ‘de wereld verbeteren’ zelf hun zakken vullen. Arme mensen geven geld om de puissant rijken te kijk te zetten.

Ooit begon het als een wraakactie ten aanzien van een sekteleider: tijdens zijn speech die zoals altijd eindigde met een oproep geld te geven werd hij bedolven onder bergen chocolademunten. ‘Burning coals, BC’ noemt Beaugeste zijn organisatie, naar analogie van wat in de Bijbel staat:

‘dat wanneer iemand een mantel van je afpakt, je hem ook je onderkleed moet geven, en dat wanneer iemand je dwingt om honderd meter af te leggen, je tweehonderd meter met hem moet meelopen. Op die manier stapel je brandende kolen op zijn hoofd, dat wil zeggen: je maakt hem ten schande.’

Maar eerst en vooral gaat de vijfentwintigjarige Dagobert op avontuur, op zoek naar zichzelf. Naar een nieuwe naam, want de naam die hij bij zijn geboorte kreeg, de naam van zijn grootvader, bevalt hem niet. Als hij een Vlaamse legende leest over een naamloze vondeling die op reis gaat om zijn naam te vinden, besluit Dagobert ook zoiets te doen. Al is de herfst al begonnen, hij pakt zijn motor en vertrekt. Om mooie en magische avonturen te beleven, interessante mensen te leren kennen en misschien, en passant, zichzelf te vinden.

Zoals Le Grand Meaulnes dat enkele eeuwen geleden deed, beleeft Dagobert – als Robert - een avontuur dat magisch aandoet: mensen uitgedost als ridders op paarden kruisen zijn pad. Na dit avontuur in de Ardennen vervolgt hij zijn tocht naar Duitsland, om druiven te plukken aan de Moezel – als Richard. Vandaar verwijst men hem naar een dorp in de Elzas, en logeert hij bij een textielfabrikant, waar hij - als Daniel - helpt een verbouwing in diens huis te voltooien. Het echte avontuur daar is evenwel de confrontatie met een man die wat betreft zijn valse bedoelingen precies past in het plaatje van BC: een man die zich verrijkt ten koste van anderen. ‘Rijkdom waaraan meer dan een vlekje zit’.

Op dat moment kent Dagobert Beaugeste en zijn acties nog niet. Pas als hij verblijft bij Béatrice en de man die een van zijn beste vrienden zal worden, Jean-Luc, maakt Dagobert kennis met de man over wie hij nu geregeld in het nieuws leest. Zoals wij dan weer lezen in het persoonlijke kanttekeningen.

Caspar Visser ’t Hooft laat zijn protagonist een bijzonder boek schrijven. Robert vertelt het verhaal over zijn avonturen in de derde persoon en houdt een persoonlijk logboek bij over zijn leven in het heden, daarmee de lezer een unieke kans gevend:

‘Laat de lezer deelnemen aan het creatieve proces, een boek is een interactief gebeuren.’

Deze afwisseling tussen een avonturenverhaal en persoonlijke notities werkt zeer sterk. ‘het eerste niveau is dat van een simpel verhaal, het tweede dat van de beschouwingen waar mijn herinnering aanleiding toe geven.’ Vooral in het logboek worden allerlei steken onder water uitgedeeld: naar de moderne literatuur, naar de grote graaiers, naar het moderne Europa.

Caspar Visser ‘t Hooft (1960, Straatsburg) beschouwt zichzelf als én Nederlander én Fransman. En inderdaad: je merkt het aan de soms plechtstatige taal - hoewel in Brandende Kolen minder dan in de eerdere romans - en aan de sfeer van de vaak beschouwende maar zeker niet saaie scenes. Zijn boeken zijn geen openlijke protesten, maar het is duidelijk welk soort mens voor hem centraal staat: een sociale, weldenkende figuur, niet alleen begaan met zijn medemens, maar ook met de natuur. Vriendschap en samenwerking, verdraagzaamheid en openheid, buiten je comfortzone treden om het ware leven te ontdekken, het zijn thema’s die we in al zijn boeken terugvinden.
Brandende Kolen biedt avontuur en stof tot nadenken. En nodigt uit tot meerdere malen lezen.

ISBN 9789086841417 | Paperback | 191 pagina's | Uitgeverij IJzer | april 2017

© Marjo, 17 juni 2017