Bas Steman
De aankomst
Het is al ruim tien jaar geleden, dat de jonge Bas vastbesloten was de Tour de France te gaan winnen. In 1998 moest dat gebeuren. Zijn wielermaatjes van toen: Léon van Bon, Servais Knaven, Michael Boogerd en Jeroen Blijlevens werden de helden, Bas Steman niet. Hij heeft een andere carrière gemaakt, is nu schrijver en programmamaker. Maar een succesvolle wielrenner werd hij niet. In flashbacks lezen we waarom dat niet gelukt is.
In het heden komt de ronde van Exel er aan. En de slager, die zijn verleden kent, daagt hem uit. Hij begint rustig: gewoon wat meetrainen met het groepje veteranen. Maar die ronde, natuurlijk moet hij meedoen. En winnen moet hij ook. Niet de Tour, dan toch deze ronde...
De gebeurtenissen uit het verleden worden niet duidelijk onderscheiden van wat er in het heden gebeurt, maar het is wel snel duidelijk uit de context. Deze wisseling maakt het verhaal spannend. Zal het hem lukken om in ieder geval voor zichzelf tot een soort genoegdoening te komen? Een bewijs dat hij toch echt zo slecht niet was? De flashbacks op zich vormen een coming-of-ageverhaal, met een oprisping in het heden, twaalf jaar later.
Het gaat ook over de wielerwereld. Over de ins and outs van het fietsen, de wedstrijden, en jawel: ook over dopinggebruik. Heel specifiek zelfs: in de tour van 1998 wordt TVM geschorst vanwege een dopingschandaal. Een extra toevoeging is de stem, die Bas vergezelt: die van Mart Smeets, die - natuurlijk positief en opzwepend - commentaar levert.
Dit debuut is voor een groot deel autobiografisch, maar het verhaal is geromantiseerd, waardoor het lekker weg leest. Er zit veel humor in, en geslaagde zinnen als deze:
‘De val van Harderwijk veroorzaakte grote vochtblazen op mijn onderbenen, spiegeleieren die onaangekondigd openbarsten’.
‘Tegen half tien bonden de mannen hun leren worsthelmpjes op en “pinguïnden” ze naar buiten. Ik volgde.’
‘Heb je zin om met ons mee te gaan met de toervereniging? ‘Wat? De toervereniging. Een euthanasiewoord, minstens zo dodelijk als “bejaardenbingo” of “Rijnreis”. Ze kondigen je einde aan. Meteen popte er een beeld op van huisvaders met buikjes in lycrabroekje, oerwouden haar op hun benen en helmen losjes waggelend op hun achterhoofd…’
Bas Steman is auteur van verschillende sportboeken en heeft een biografie over Ramses Shaffy gepubliceerd. Hij is reportagemaker, heeft voor SBS gewerkt en voor hen verslag van de beruchte Tour van 1998 gedaan. ‘Der aankomst’ is zijn fictiedebuut.
ISBN 9789046815366 | Paperback | 176 pagina's | Nieuw Amsterdam | mei 2013
© Marjo, 26 mei 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De aankomst
Bas Steman was wielrenner. Hij koerste samen met de beroemde generatie van Léon van Bon, Michael Boogerd, Jeroen Blijlevens en Servais Knaven. In zijn fantasie zag hij als jonge renner glorieuze overwinningen in het vooruitzicht liggen, met als kroon op zijn werk uiteraard een Touroverwinning. Maar er gaat iets mis. Hij wint niet zoveel als hij zou willen, maakt een lelijke val en daarna lukt het niet meer om te draad op te pakken. Op het moment dat zijn ploeggenoten de doorstart maken naar de echt grote koersen stopt hij. Met spijt in zijn hart. Er blijft altijd iets knagen en als de slager uit het dorp waar hij inmiddels met zijn gezin woont, hem uitdaagt zijn fiets weer eens onder het stof vandaan te halen, schrijft hij zich in voor de Ronde van Exell. Hij begint vol overgave te trainen voor een glorieuze comeback en zijn fantasieën over overwinningen becommentarieerd door Mart Smeets beginnen weer helemaal opnieuw. Hij schreef er deze roman over, die zich afwisselend in het heden en verleden afspeelt.
Het is een roman over wielrennen, maar óók over ambities, dromen en de zin van het bestaan. Wanneer is je leven geslaagd? Heeft hij zijn ultieme kans laten lopen, had er een glanzende profcarrière in gezeten, of is hij juist op tijd de dans ontsprongen, net voor EPO gemeengoed werd onder een deel van de renners. In de tour van ’98, waar hij als programmamaker voor zijn werk aanwezig is, wordt hij wat dat betreft met zijn neus op de feiten gedrukt. Een aantal van zijn oude ploegmaten worden tijdens die tour in politiebusjes afgevoerd en blijken deel uit te maken van een ploeg waar Epo onderdeel van de begeleiding was. Tot hoever moet je gaan voor je dromen en waarom gaan mensen zo ver om hun gezondheid in de waagschaal te stellen voor hun sport.
De vrouw van Steman vat het mooi samen:
‘Zoals wij denken dat je met een miljoen op de bank of een gele trui een geslaagder mens bent dan een zwerver, blijven mensen liegen en bedriegen.’
Dat lijkt mij het dopingprobleem in een notendop.
Steman komt aan het eind van het boek tot de conclusie dat dromen soms beter dromen kunnen blijven, en dat dat goed is:
'Ik realiseerde me dat ik een zwak had voor dromen die niet uitkomen, die bleven je het langst bij, die bleven aan je trekken, naar je lonken. Mijn dromen waren heel gebleven, niet kapotgefietst of kapotgespoten. Ik fietste, daar was het om begonnen, in de straat, de hoek om, langs de zandbak, wind in mijn haren. Niet alle dromen zijn er om verwezenlijkt te worden, de meeste trekken je alleen in gang.'
Die man is geen wielrenner, die is een filosoof. Het ontbreekt het verhaal soms wat aan spanning, maar dit soort mooie passages maken het tot een mooi romandebuut.
ISBN 9789046815366 | Paperback | 192 pagina's | Nieuw Amsterdam | mei 2013
© Willeke, 24 mei 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer: