Almudena Grandes
Het ijzig hart
Monumentaal, want het omspant bijna 75 jaar geschiedenis.
Monumentaal, want het is een prachtig geschreven meeslepend verhaal, dat overeind staat zoals 'oorlog en vrede' nog steeds overeind staat.
In een nawoord legt Almudena Grandes uit waarom ze het boek wilde schrijven. Hoe de burgeroorlog die in Spanje plaatsvond nog steeds doorwerkt in het leven van de Spanjaarden. 'praat maar niet over het verleden,' zeggen de Spanjaarden. Er zouden wonden opengereten worden, zo verdeeld is Spanje geweest. Republikeinen, mensen die koningsgezind waren, falangisten, communisten en socialisten, de partijen leefden zo door elkaar dat je je leven niet zeker was. Je kon maar beter niet weten tot welke partij de buurman hoorde, en gewoon stilletjes je eigen gang gaan.
Maar dat deed niet iedereen. Er waren spionnen en verraders, er werden mensen in kampen opgesloten, of om hun overtuiging op gruwelijke wijze
vermoord. Maar de tijden zijn veranderd. De kleinkinderen en achterkleinkinderen willen weten. En Almudená Grandes heeft er vijf jaar over gedaan om alles op te schrijven, en te verwerken in een meeslepende, historische verantwoorde roman over twee families.
Als je eenmaal in het verhaal zit, wil je doorgaan met lezen, ook al is het door zijn omvang niet makkelijk hanteerbaar, ook al geeft de schrijfster ons een geschiedenisles zoals we die niet in onze boekjes op school lazen. Oorlog is niet simpel, er zijn zoveel partijen, zoveel belangen, op grote schaal, en individueel. Het valt niet mee om dat allemaal uit elkaar te houden. Grandes probeert het te vereenvoudigen door er een meeslepend liefdesverhaal omheen te weven. Twee families staan centraal, hun verhaal wordt om en om verteld, met steeds een break naar het heden. Gelukkig bevat het boek ook de stambomen van die families, het zou haast onmogelijk zijn om het verhaal te volgen, temeer daar voor ons Nederlanders de samenstelling van namen in Spanje vreemd is. In het kort- huh, hoe vat je een boek als dit samen??
Het begint op de begrafenis van Julio Carrión González. Diens zoon ziet achteraf op het kerkhof een onbekende vrouw. Als de erfenis afgehandeld moet worden komt hij deze vrouw weer tegen. Het begin van een onmogelijke liefde.
Alvaro is getrouwd, en Raquel Fernandez Perea was de minnares van zijn vader. Ze blijken elkaar al eerder in hun leven tegen gekomen te zijn. Terwijl hun relatie zich ontwikkelt, lezen we over de achtergrond van hun families. Beginnend in 1937, tot nu. En langzaam valt alles op zijn plaats. Het is ook erg goed geschreven, het tempo versnelt of vertraagt met het verhaal mee. Deze ellenlange zin, bijvoorbeeld werkt heel goed. Alvaro heeft de eerste ontmoeting met Raquel en is in de war.
'Ik knikte en zij pakte de telefoon, vroeg om twee koffie met melk, u wilt toch welsuiker, ja graag, en twee mineraalwater, en begon toen te praten, ik weet dat het moeilijk is om je met zakelijke dingen bezig te moeten houden na het overlijden van een dierbaar persoon, maar uw vader was cliënt bij deze bank, en het is onze plicht om over zijn belangen te waken, zowel vroeger als nu, en ze was mooi, veel mooier dan ik had gedacht toen ik haar op het kerkhof zag, mijn neefje Guille had het wel gezien, ik niet, daarom hebben we contact met u opgenomen, in de eerste plaats om u te informeren over de stand van zaken met betrekking tot de fondsen waarop uw vader via onze bank had ingeschreven en waarvan de rentes momenteel een zodanig saldo opleveren dat het voor de erfgename interessant is om er kennis van te nemen, ze was veel knapper dan ze leek, een geheimzinnige schoonheid, raadselachtig in al haar eenvoud, want in haar gezicht was niets specifieks moois behalve het gezicht zelf, de verrassende harmonie van haar zachte maar heel gewone ogen, haar kleine maar heel gewone neus, haar mooi gevormde maar heel gewone mond, haar regelmatige maar heel gewone kin, en haar roze, gladde huid, fluwelig als van een heel bijzondere perzik, ik neem aan dat u, dat wil zeggen uw moeder, uw broers en zussen en uzelf uw vaders erfgenamen zijn en in dat geval is het aan u om te besluiten wat er met de fondsen moet gebeuren, oké, dan moet ik u allereerst vertellen dat de investering waar wij het over hebben een fiscale voorkeursstatus heeft, waarvan de voordelen eindigen op het moment dat u ervoor kiest het kapitaal op te nemen, zij had de situatie onder controle, niet ik, en haar voordeel groeide met de seconde dankzij die geleerde uiteenzetting die ze eerder bij evenzoveel andere erfgenamen had geperfectioneerd en die, te oordelen naar het groeiende vertrouwen dat uit haar stem sprak, al eerder waren gecapituleerd, zij wist niet dat ik de verkeerde zoon was, de broer die nooit de definitieve beslissing zou nemen, maar ook niet dat ik haar enige getuige was, de enige die haar had gezien, die zich haar naderhand kon herinneren, en toen werd er op de deur geklopt en er kwam iemand binnen met de koffie en het water, hij zette het blad op de tafel en vertrok, en ik merkte dat ik hardop een grapje maakte, maar goed dat het Marivi niet was, ze glimlachte, tussen haar middelste boventanden zat een spleetje, net als bij mijn moeder, ik stond al doodsangsten uit, voegde ik er aan toe, en ze begon te lachen, als ze lachte was ze nog veel mooier, en ik voelde me bijna trots dat ik haar aan het lachen had gebracht, voordat ik me afvroeg wat ik op het spel zette, wat er met me aan de hand was, wie ben je, herinnerde ik mij, waarom heb je contact met me gezocht, waarom was je op de begrafenis van mijn vader, kortom, ging zij verder op de zachte, precieze toon van de zakenvrouw die eraan gewend is dat haar cliënten proberen haar te versieren en dat efficiënt wil afwimpelen, dat is de reden waarom ik contact met u heb gezocht, ik begrijp uiteraard dat dit een delicate kwestie is en dat u op dit moment wellicht nog niet helemaal in de stemming bent om een beslissing te neen, maar het heeft niet zoveel haast, ik zou u alleen willen vragen, in uw eigen belang, er aan te denken...'
ISBN 9789056722883 | Hardcover | 854 pagina's | Uitgeverij Signatuur | juni 2010
Vertaald door Mia Buursma en Ans van Kersbergen
© Marjo, 14 juli 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
