Almudena Grandes
De drie bruiloften van Manolita
De Spaanse schrijfster Almudena Grandes is in Spanje een literaire grootheid. In het Nederlandse taalgebied is haar naam veel minder bekend, de waardering is er echter wel degelijk. Grandes heeft enkele boeken geschreven over de Spaanse burgeroorlog en de periode daarna. Ook De drie bruiloften van Manolita speelt zich grotendeels af in die periode, ruwweg van 1936 tot en met 1939.
Manolita groeit op in een relatief rustige periode in Spanje, doch die rust is bedrieglijk. Onderhuids broeit er veel en de sfeer in het land raakt steeds meer vergiftigd, met als uiteindelijk resultaat de burgeroorlog. In die sfeer van toenemende onrust heeft de jonge vrouw Manolita, na het overlijden van hun vader en de arrestatie van hun moeder, de zorg voor haar zusjes en broertje. Met hard werken en veel geregel lukt het haar om wat geld te verdienen en de boel draaiende te houden.
Dat verandert als de oorlog tot een eind is gekomen en Franco aan het bewind komt. De personen rondom Manolita zijn voornamelijk opposanten van het nieuwe bewind en de gevolgen zijn dramatisch voor hen. Leven in vrijheid is er niet meer bij. Heimelijk verzet, achterdocht, niet opvallen, onderduiken en altijd over de schouder moeten kijken is hun nieuwe manier van leven geworden.
Manolita raakt via haar broer Antonio en diens kompanen ongewild steeds meer betrokken bij het verzet, een onwennige rol voor de timide jonge vrouw die niets heeft met politiek. Haar rol blijft vrij bescheiden, doch zij is wel de spil in het leven van velen, een positie waarin zij voornamelijk indirect te maken krijgt met de vreselijke gevolgen van het fascistische regime.
Het boek is geschreven rondom die centrale positie van Manolita. Haar levensloop is de rode draad, doch het grootste deel van De drie bruiloften van Manolita betreft episodes uit het leven van de personen om haar heen. Er zijn drie delen, elk deel heeft vier hoofdstukken en elk hoofdstuk zou gelezen kunnen worden als een min of meer zelfstandig verhaal. Het zijn overwegend verhalen vol dramatiek, bijvoorbeeld over onmogelijke en dramatische liefdes in oorlogstijd, over de verschrikkelijke terreur van het Franco-regime, vreselijke martelingen, uitbuiting en onderdrukking van vrouwen en kinderen, voedseltekorten en de altijd overheersende sfeer van angst en achterdocht.
Maar het zijn ook verhalen van kracht en doorzettingsvermogen, opofferingsgezindheid, altijd maar doorgaan en niet opgeven, in de hoop op betere tijden. Het zijn die kwaliteiten die gelukkig genoeg worden belicht en die voorkomen dat het boek een ondraaglijke zwaarte zou krijgen.
Almudena Grandes heeft een gloedvolle en beeldende stijl van schrijven met een onmiskenbaar Spaans temperament. In het algemeen lukt het Grandes goed om de emoties op de juiste wijze te brengen en in de juiste dosering toe te dienen, maar er zijn helaas ook enkele momenten dat het toch net even over de top gaat.
De personages worden fraai tot leven gebracht en krijgen gaandeweg steeds meer diepgang, mede door de wijze waarop de verhalen worden gepresenteerd. Personen die aan het begin kort worden genoemd krijgen later in het boek, in een andere episode, een belangrijke rol en het omgekeerde gebeurt ook. Hierdoor leer je een aantal van de belangrijkste personen kennen vanuit hun eigen perspectief en belevenissen en vanuit het perspectief van anderen.
Almudena Grandes is er bijzonder goed in geslaagd een zeer zwarte bladzijde uit de Spaanse geschiedenis te belichten. Diverse personen uit De drie bruiloften van Manolita hebben echt bestaan en hebben een belangrijke rol gehad in die gebeurtenissen, die veelal ook echt hebben plaatsgevonden. Aangevuld met verzonnen personages heeft Grandes die vreselijke periode voorzien van een menselijke en dramatische laag die duidelijk maakt wat voor veel mensen, vooral opposanten, de gevolgen van de terreur van het Franco-regime zijn geweest.
Op verschillende plekken wordt door lezers commentaar geleverd op het grote aantal personages en dat het daardoor een lastig boek is. Dit is wel wat overdreven. Het is inderdaad best complex en veeleisend, doch de ervaren lezer zal er geen moeite mee hebben. De lezer mag best worden uitgedaagd en degenen die die uitdaging aangaan zullen aangenaam verrast worden met een bijzonder goed geschreven boek en een verhaal dat nog lang nadreunt.
ISBN 9789056725259 | Hardcover | 704 pagina's | Uitgeverij Signatuur | november 2015
Vertalers Mia Buursma en Rikkie Degenaar
© Jan Koster, 15 maart 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De vijand van mijn vader
Het verhaal speelt in de Spaanse burgeroorlog, 1947-1949 en vertelt over Nino, een jongen van negen, die met zijn intelligentie zijn gebrek aan lengte goed maakt. Hij is klein, te klein om guardia civil te kunnen worden, denkt zijn vader, die dat zelf wél is.
Nino baalt daarvan, niet omdat hij zo graag guardia wil worden, maar ook zijn andere fantasieën gaan in rook op, als hij inderdaad een klein opdondertje blijft. Naarmate hij opgroeit en de gebeurtenissen in zijn dorp steeds beter begrijpt, bedenkt hij dat het misschien wel een groot geluk is geweest.
Zo regelde zijn vader voor zijn zoon een groeispurt kreeg, dat hij les kreeg in typen. Wat zijn vader niet had kunnen vermoeden is dat hij zijn zoon zo in contact bracht met de intellectuele wereld. Een wereld die hem leerde nadenken over wat juist was en wat niet.
In zijn dorp leerde hij ook de man kennen die zijn grote held zou worden: Pepe el Portugués, een raadselachtige eenzaat, die zich ogenschijnlijk nergens mee bemoeide.
In de boeken die hij lenen mag van Dona Elena, vooral die van Jules Verne, leest hij over rechtvaardigheid en over de geschiedenis van zijn land, iets wat op school natuurlijk uit den boze is.
Het is een verwarrende wereld voor de jongen. Omdat hij met zijn ouders in de kazerne woont, hoort hij de geluiden die bij de harde werkelijkheid horen, de geluiden van marteling en verkrachting; doordat zijn vader in de grond van zijn hart een ‘rooie’ is, ziet Nino hoe moeilijk het is je staande te houden als een fatsoenlijk mens terwijl je toch ook voor je gezin moet zorgen. Omdat hij met Pepe omgaat, en de boeken leest van Dona Elena, weet hij hoe het anders zou kunnen zijn. Maar wie heeft er nu gelijk? Is het juist dat de guardia mensen fusilleert of ‘op de vlucht’ doodschiet omdat ze vijanden zijn van de staat? Of is het beter om naar de bergen te trekken en daarvandaan overvallen te plegen en te strijden voor vrijheid? Wat is die vrijheid eigenlijk?
‘Goed en kwaad zijn niet voor iedereen hetzelfde’ denkt hij.
Almudena Grandes is meester in het vertellen van verhalen, en ook al slaat ze daarvoor rustig zijwegen in, ze komt altijd weer terug op het hoofdpad. Intussen heb je wel weer een andere kijk op een gebeurtenis gekregen.
Om de verwarring van het kind weer te geven als hij weer onheilspellende geluiden hoort door de dunne muren van de kazerne, schrijft ze hele stukken zonder pauze in een flitsend snelle opeenvolging van gewaarwordingen en ervaringen, terwijl hij voor zichzelf conclusies trekt en besluiten neemt, en ook nog zijn zusje beschermt. Als een wervelwind komt die tekst over je heen. Hij heeft zijn zusje wijsgemaakt dat het films zijn die ze hoort.
‘Ze draaien weer films, Nino, die avond was ik vroeg in slaap gevallen, het was bijna Kerstmis, het was koud, maar ik was wakker geworden doordat mijn zusje Pepa mijn gezicht aanraakte, ze draaien weer films en ik kan niet slapen, en toen werd ik klaarwakker en hoorde ik het ook, veel dichterbij dan anders, kom maar hier, zei ik tegen haar, kom maar naast me liggen, we gaan zingen, en ik begon te zingen terwijl zij tegen me aankroop, maar ik hoorde ze te hard, te dichtbij, de stem van Sanchis, de stem van Curro, ze waren in zijn huis, ze moesten wel in zijn huis zijn, aan de andere kant van de muur, dus zong ik harder, en ik dacht dat ik mijn ouders wakker zou maken, maar misschienwas dat ook wel het beste, want dat tafereel, wat het ook was, hoorde zich af te spelen in de cellen en niet in de kamer naast ons, hoor je, die vrouw die nu praat, mijn zusje Pepa huilde en lette niet op het lied, dat is toch Fernanada la Pesetilla, nee, hoe kan zij dat nou zijn, zei ik en ik dacht dat het wel toevallig was, en ook rampzalig, want Fernanda stond in de slagerij van haar schoonmoeder sinds haar man de bergen in was gegaan, dat is een actrice, je bent in de war doordat hun stemmen heel erg op elkaar lijken en daarom, omdat mijn moeder haar elke dag meenam als ze boodschappen ging doen, was haar stem een van de weinige die mijn zusje kon herkennen zonder zich te vergissen, etc. etc.’
Dat gaat zo nog een pagina door. Indrukwekkend. Prachtig.
Ook de beschrijvingen van de personen die voorkomen in Nino’s verhaal, zijn zodanig dat je de mensen voor je ziet, als filmische beschrijvingen. Beter dan Jules Verne zijn Almudena’s avonturenromans, omdat ze echt zijn.
ISBN 9789056724610 | Hardcover | 400 pagina's | Uitgeverij Signatuur | 2013
Vertaald uit het Spaans door Mia Buursma
© Marjo, 10 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De vijand van mijn vader
“In mijn dorp begon de winter als de wind dat wilde, als de wind er zin in kreeg ons door de straten achterna te zitten en met zijn kristallen nagels aan onze gezichten te krabben alsof hij nog oude rekeningen met ons te vereffenen had, een schuld die pas vroeg in de ochtend werd voldaan, omdat hij onafgebroken bleef zoemen aan de andere kant van de gesloten deuren en ramen, tot hij plotseling ophield alsof hij zich op dat uur waarop zelfs de slapeloze al slapen schaamde voor zijn eigen razernij.”
Als je zó een boek begint, heb je mij al op de eerste pagina te pakken en dat bleef bij dit boek eigenlijk tot de laatste pagina het geval. Het verhaal speelt zich af in de binnenlanden van Spanje tussen 1947 en 1949 tijdens het regime van Franco. Het boek is fictie, maar is gebaseerd op de mythes rondom de guerrillastrijder Cencerro, wiens naam na zijn dood tot op de dag van vandaag legendarische proporties heeft aangenomen. Hij bond de strijd aan met de onderdrukkers, pleegde overvallen ten bate van de armen en liet bij zijn vertrek een gesigneerd bankbiljet achter. Na zijn dood bleven zijn opvolgers onder zijn naam hetzelfde doen.
Het boek vertelt het verhaal van de negenjarige Nino, wiens vader behoort tot de guardia civil, de militaire politie, wiens taak het is de guerrilla’s te bestrijden, iets wat met veel geweld en marteling gepaard gaat. Het gezin woont in de kazerne, wat een vreselijke plek is om op te groeien. ‘s Nachts horen de kinderen dwars door de muren heen het gegil en geschreeuw van de gemartelde ‘rooien’, vaak vrouwen die opgepakt zijn met bevoorrading voor hun mannen, die in de bergen in een guerrillakamp verblijven. Regelmatig worden deze vrouwen, of hun mannen, zogenaamd op de vlucht, in de rug neergeschoten. Ook de vader van Nino is bij dit soort praktijken betrokken, wat de populariteit van zijn kinderen er in het dorp niet bepaalt groter op maakt. Hij haat zijn beroep, hij zou veel liever op een andere plaats werkzaam zijn. Hij zou ook graag de moed hebben gehad om op te staan en zich tegen het onrecht te keren, maar zou dat met zijn leven moeten bekopen. Toch heeft hij zorg om zijn zoon, een kleine jongen die maar niet groeien wil en die daardoor waarschijnlijk niet tot de garde toe kan treden. Hij bedenkt een andere toekomst voor hem, hij moet leren typen om zo later zijn brood te kunnen verdienen. Niet wetend dat die wens zijn zoon in een totaal andere wereld zal brengen dan de zijne. Een wereld waar hij al mee in aanraking komt als er in het begin van het boek een geheimzinnige vreemdeling opduikt, Pepe el Portugués. Nino raakt vanaf de eerste dag bevriend met hem, een vriendschap waardoor hij keuzes moet maken die veel te groot zijn voor een jongetje van dan tien.
“Wat voor soort mens zul jij zijn? Op wie wil jij lijken? Dat is het allerbelangrijkste van alles, omdat jij, precies op dit moment, het vermogen hebt om over het lot van heel veel mensen te beslissen, je vader, je moeder en zeker ook je zusjes en de Rubia’s. Dat is heel veel voor een jongen van tien, dat weet ik, het is te veel, maar het ergste is dat je niet altijd tien zult blijven Nino. Volgend jaar ben je elf en het jaar daarop twaalf en daarna twintig en daarna vijfentwintig en alle dagen van al die jaren en de jaren die daarna komen, zul je herinnerd worden aan de beslissing die je nu gaat nemen. Je zult blij zijn, of spijt hebben en dat is het soort mens dat je zult zijn.”
De nuances in dit boek zijn mooi. Goed en fout zijn niet zwart wit. Met name de positie van de vader van Nino wordt genuanceerd weergegeven. Hij had geen keuze en dacht dat hij zijn gezin beschermde door deze baan te nemen. Als hij op dat moment op een andere plaats en in een andere situatie was geweest, had hij aan de andere kant terecht gekomen. Het is notabene El Portugués die dat Nino uitlegt.
Het is een boek waar je enige moeite voor moet doen. Het verhaal verspringt nogal eens van het heden naar het verleden en weer terug en de talrijke personages hebben bijnamen en echte namen die afwisselend gebruikt worden. Verder val je als onwetende lezer midden in de tijd van Franco zonder al te veel context. Dat alles maakt je geconcentreerd moet lezen, maar dán is het verhaal prima te volgen en sommige passages zijn wonderschoon.
Almudena Grandes nam voor deze roman behalve de waargebeurde geschiedenis van de legende Censerro, ook het verhaal van een vriend als uitgangspunt. Hij vertelde haar hoe het was om als klein jongetje op te groeien als zoon van een guardia civil en als kind te wonen in een kazerne waar de martelingen s nachts dwars door alle muren heen te horen waren. Het is een prachtige roman geworden, over vriendschap, trouw, loyaliteit en keuzes maken, spelend in een tijd waar wij ons nauwelijks iets bij voor kunnen stellen. Een aanrader wat mij betreft. Ook al door de mooie zinnen. Waarbij een compliment voor de vertaling mij op zijn plaats lijkt.
ISBN 9789056724610 | Hardcover | 352 pagina's | Uitgeverij Signatuur | 2013
Vertaald door Mia Buursma
© Willeke, 25 juli 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Tussenstations
In het eerste verhaal wordt God uitgedaagd om iets te doen aan de dreigende nederlaag van de favoriete voetbalclub. De verteller zit voor de televisie, waarbij we zijn gedachten volgen. Dat gaat natuurlijk over voetbal, en over God, maar ook over zijn familie, waar zich onlangs een drama heeft afgespeeld. Het is een verhaal over verwerking van emoties.
Dat is het tweede verhaal ook, maar hier hebben we te maken met een jongedame. Zij heeft een speciale band met haar grootvader, die komt te overlijden. Met hem ging ze naar stierenvechten, ze wist er alles van, en zag hoe haar grootvader die kleermaker was, gespecialiseerd in kleding voor stierenvechters, een gave had. Hij zag wat voor kleuren geschikt waren. Waren de jonge jongens eigenwijs, dan lazen ze al snel in de krant dat het niet goed met ze afgelopen was in de arena. Nu haar grootvader dood is, blijkt dat haar vader de gave niet heeft. Terwijl hij aan blijft tobben, wordt Paloma te werk gesteld in een damesmodezaak. Daar wordt ze volwassen..
Verhaal drie is wat meer politiek getint. Een man, Carlos, kijkt terug op zijn jeugd, waarbij zijn familie een grote rol speelt. Vooral neef Carlos, die hem onder zijn hoede had genomen en hem Carlito noemde. Deze jeugdervaringen spelen een grote rol als er een besluit genomen moet worden over de erfenis van hun grootouders. Zal Carlos zijn hart laten spreken of heeft het verstand de overhand?
In het vierde verhaal is er weer een jong meisje, dat voor moeilijk keuzes staat. Terwijl ze thuis de zorg voor haar comateuze vader deelt met haar moeder, leert ze de liefde kennen. Parallel aan haar ervaringen lopen haar pogingen om de perfecte tonijnpastei te maken, zoals haar vader die zo graag lustte. Ze hoopt zo de sleutel te vinden.
‘Hoewel mijn vader mijn vader niet meer is, denk ik dat het beter is om dicht bij hem te zijn en hem te zien, te bekijken, aan te raken, dan in zijn huis te blijven wonen en te doen alsof hij er niet is, alsof hij een geheim is, of een dichte kamer, of een kist die niemand open krijgt omdat de sleutel al jaren kwijt is. En ik weet wel dat hij dat nu juist is, een dichte kast die we niet open krijgen ook al is hij er wel, zijn hart klopt, er stroomt bloed door zijn aderen, zijn borst gaat op en neer omdat zijn longen zich met lucht vullen die ze vervolgens weer uitstoten, en ’s ochtends gaat zijn laken omhoog. Dat is niet zijn schuld, dat is niemands schuld, maar hij is hier en hij is eraan toe zoals hij eraan toe is, en hij is niet zichzelf, maar misschien kan hij het weer worden als iemand ergens de sleutel vindt die op het slot past van de dichte, verloren, door artsen opgegeven kast.’
En het laatste verhaal gaat over een jongen, die weet dat hij dik en lelijk is, en geen kans zal maken bij de meisjes. Al zijn het maar hoeren die hij en zijn vrienden graag bekijken. Maar dat ene prachtige meisje heeft een zus, en die is net als hijzelf lelijk. Wat is het wat hem er toe brengt dat meisje zijn dagelijkse lunch te brengen? De gevolgen betekenen wel het einde van zijn jeugd.
Alle verhalen zijn een roman op zich, weliswaar kort, maar met alles erop en eraan. Het zijn krachtige verhalen juist in hun beknoptheid. Er is een echte Spaanse sfeer, door de onderwerpen, maar ook doordat het over politiek gaat, en over magie, maar vooral over de liefde.
Vijf jongeren die groeien naar de volwassenheid, ieder op een eigen zoekende manier.
Prachtige verhalen, om vaker van te genieten, want het is vooral ook de manier waarop Almudena Grandes vertelt die ze maken tot wat ze zijn.
ISBN 9789056722890 | Hardcover | 237 pagina's | Uitgeverij Signatuur | juli 2011
Vertaald uit het Spaans door Trijne Vermunt
© Marjo, 23 augustus 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Het ijzig hart
Monumentaal, want het omspant bijna 75 jaar geschiedenis.
Monumentaal, want het is een prachtig geschreven meeslepend verhaal, dat overeind staat zoals 'oorlog en vrede' nog steeds overeind staat.
In een nawoord legt Almudena Grandes uit waarom ze het boek wilde schrijven. Hoe de burgeroorlog die in Spanje plaatsvond nog steeds doorwerkt in het leven van de Spanjaarden. 'praat maar niet over het verleden,' zeggen de Spanjaarden. Er zouden wonden opengereten worden, zo verdeeld is Spanje geweest. Republikeinen, mensen die koningsgezind waren, falangisten, communisten en socialisten, de partijen leefden zo door elkaar dat je je leven niet zeker was. Je kon maar beter niet weten tot welke partij de buurman hoorde, en gewoon stilletjes je eigen gang gaan.
Maar dat deed niet iedereen. Er waren spionnen en verraders, er werden mensen in kampen opgesloten, of om hun overtuiging op gruwelijke wijze
vermoord. Maar de tijden zijn veranderd. De kleinkinderen en achterkleinkinderen willen weten. En Almudená Grandes heeft er vijf jaar over gedaan om alles op te schrijven, en te verwerken in een meeslepende, historische verantwoorde roman over twee families.
Als je eenmaal in het verhaal zit, wil je doorgaan met lezen, ook al is het door zijn omvang niet makkelijk hanteerbaar, ook al geeft de schrijfster ons een geschiedenisles zoals we die niet in onze boekjes op school lazen. Oorlog is niet simpel, er zijn zoveel partijen, zoveel belangen, op grote schaal, en individueel. Het valt niet mee om dat allemaal uit elkaar te houden. Grandes probeert het te vereenvoudigen door er een meeslepend liefdesverhaal omheen te weven. Twee families staan centraal, hun verhaal wordt om en om verteld, met steeds een break naar het heden. Gelukkig bevat het boek ook de stambomen van die families, het zou haast onmogelijk zijn om het verhaal te volgen, temeer daar voor ons Nederlanders de samenstelling van namen in Spanje vreemd is. In het kort- huh, hoe vat je een boek als dit samen??
Het begint op de begrafenis van Julio Carrión González. Diens zoon ziet achteraf op het kerkhof een onbekende vrouw. Als de erfenis afgehandeld moet worden komt hij deze vrouw weer tegen. Het begin van een onmogelijke liefde.
Alvaro is getrouwd, en Raquel Fernandez Perea was de minnares van zijn vader. Ze blijken elkaar al eerder in hun leven tegen gekomen te zijn. Terwijl hun relatie zich ontwikkelt, lezen we over de achtergrond van hun families. Beginnend in 1937, tot nu. En langzaam valt alles op zijn plaats. Het is ook erg goed geschreven, het tempo versnelt of vertraagt met het verhaal mee. Deze ellenlange zin, bijvoorbeeld werkt heel goed. Alvaro heeft de eerste ontmoeting met Raquel en is in de war.
'Ik knikte en zij pakte de telefoon, vroeg om twee koffie met melk, u wilt toch welsuiker, ja graag, en twee mineraalwater, en begon toen te praten, ik weet dat het moeilijk is om je met zakelijke dingen bezig te moeten houden na het overlijden van een dierbaar persoon, maar uw vader was cliënt bij deze bank, en het is onze plicht om over zijn belangen te waken, zowel vroeger als nu, en ze was mooi, veel mooier dan ik had gedacht toen ik haar op het kerkhof zag, mijn neefje Guille had het wel gezien, ik niet, daarom hebben we contact met u opgenomen, in de eerste plaats om u te informeren over de stand van zaken met betrekking tot de fondsen waarop uw vader via onze bank had ingeschreven en waarvan de rentes momenteel een zodanig saldo opleveren dat het voor de erfgename interessant is om er kennis van te nemen, ze was veel knapper dan ze leek, een geheimzinnige schoonheid, raadselachtig in al haar eenvoud, want in haar gezicht was niets specifieks moois behalve het gezicht zelf, de verrassende harmonie van haar zachte maar heel gewone ogen, haar kleine maar heel gewone neus, haar mooi gevormde maar heel gewone mond, haar regelmatige maar heel gewone kin, en haar roze, gladde huid, fluwelig als van een heel bijzondere perzik, ik neem aan dat u, dat wil zeggen uw moeder, uw broers en zussen en uzelf uw vaders erfgenamen zijn en in dat geval is het aan u om te besluiten wat er met de fondsen moet gebeuren, oké, dan moet ik u allereerst vertellen dat de investering waar wij het over hebben een fiscale voorkeursstatus heeft, waarvan de voordelen eindigen op het moment dat u ervoor kiest het kapitaal op te nemen, zij had de situatie onder controle, niet ik, en haar voordeel groeide met de seconde dankzij die geleerde uiteenzetting die ze eerder bij evenzoveel andere erfgenamen had geperfectioneerd en die, te oordelen naar het groeiende vertrouwen dat uit haar stem sprak, al eerder waren gecapituleerd, zij wist niet dat ik de verkeerde zoon was, de broer die nooit de definitieve beslissing zou nemen, maar ook niet dat ik haar enige getuige was, de enige die haar had gezien, die zich haar naderhand kon herinneren, en toen werd er op de deur geklopt en er kwam iemand binnen met de koffie en het water, hij zette het blad op de tafel en vertrok, en ik merkte dat ik hardop een grapje maakte, maar goed dat het Marivi niet was, ze glimlachte, tussen haar middelste boventanden zat een spleetje, net als bij mijn moeder, ik stond al doodsangsten uit, voegde ik er aan toe, en ze begon te lachen, als ze lachte was ze nog veel mooier, en ik voelde me bijna trots dat ik haar aan het lachen had gebracht, voordat ik me afvroeg wat ik op het spel zette, wat er met me aan de hand was, wie ben je, herinnerde ik mij, waarom heb je contact met me gezocht, waarom was je op de begrafenis van mijn vader, kortom, ging zij verder op de zachte, precieze toon van de zakenvrouw die eraan gewend is dat haar cliënten proberen haar te versieren en dat efficiënt wil afwimpelen, dat is de reden waarom ik contact met u heb gezocht, ik begrijp uiteraard dat dit een delicate kwestie is en dat u op dit moment wellicht nog niet helemaal in de stemming bent om een beslissing te neen, maar het heeft niet zoveel haast, ik zou u alleen willen vragen, in uw eigen belang, er aan te denken...'
ISBN 9789056722883 | Hardcover | 854 pagina's | Uitgeverij Signatuur | juni 2010
Vertaald door Mia Buursma en Ans van Kersbergen
© Marjo, 14 juli 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer: