Over het Kanaal
Annelies Beck

Marie is een meisje van vijftien, en het is 1914. Als ze met haar ouders op vakantie gaat naar Glasgow, vindt ze dat wel een beetje vreemd, maar het is weer eens wat anders. Pas als de maand twee maanden wordt, en ze nog blijven, begint ze zich af te vragen of haar ouders wisten van de oorlog. Zijn zij ook vluchtelingen, net  als de mensen die in grote groepen naar Glasgow komen?  Marie en haar ouders doen hun best hen te helpen. Intussen heeft ze ook informatie over de oorlog, heel summier via haar broer Charles die dienst heeft genomen, maar ook uit de Engelse kranten die ze steeds beter kan lezen.
In het begin worden de Belgen onthaald: nu kunnen de Glaswegians laten zien hoe goed ze zijn. Maar zoals dat gaat verdwijnt die welwillende en vrijgevige houding, en maakt plaats voor irritatie. Zeker als er huiseigenaren zijn die denken meer te kunnen verdienen aan de vluchtelingen die een woning zoeken, en daarvoor de oorspronkelijke bewoners het huis uitzetten.
Edith is een van de strijders die bij de rent-strikeacties betrokken is, een voorvechtster van vrouwenrecht en onrecht in het algemeen. Ook hier weer het dubbele: Edith streeft naar vrijheid voor vrouwen, maar als haar eigen zus die vrijheid iets anders opvat en wat te makkelijk omgaat met een Belgische vluchteling, grijpt ze in.
Vriend des huizes is ene Zech-Dupont, wiens rol voor Marie niet duidelijk is. Ze vertrouwt hem niet, met zijn gladde praatjes. En dan is er natuurlijk, ver op de achtergrond, over het Kanaal, maar erg aanwezig, het verhaal van de eerste wereldoorlog. Die wordt weergegeven door de voorzichtige brieven van Charles, door de artikelen in de krant, en door de journalist William.

Het is een sobere roman, waarin we de verwikkelingen door de ogen van Marie volgen. Ze begrijpt aanvankelijk niet veel van wat er gebeurt, maar niet alleen haar leeftijd, ook het feit dat ze veel op zichzelf aangewezen is, zorgt er voor dat ze meer en meer haar eigen weg gaat. Ze vangt dingen op die niet voor haar oren bestemd zijn, ze praat met deze en gene, en wordt volwassen.
Ze leert de wereld kennen als een wereld vol onrecht, waarin de mensen vaak alleen aan zichzelf denken, maar gelukkig ziet ze ook mensen die zonder eigenbelang de helpende hand bieden, mensen die een ideaal volgen.
Als haar wereld onder grote druk komt te staan, moet ze haar keuzes maken: welke richting zal ze zelf op gaan?
Door de sobere stijl is het niet echt een vlotte roman, maar het kleine verhaal, verweven in een grote context, maakt het zeker de moeite waard. Het blijft nog lang in je hoofd hangen.
Het is verbazingwekkend te lezen (achterin) welke feiten uit dit verhaal gebaseerd zijn op de werkelijkheid! En hoe het verder gegaan is met die personages, die echte mensen waren.
Annelies Beck heeft die feiten gefictionaliseerd tot een verhaal waarbij het lijkt of je het werkelijke leven van Maria Claes hebt gelezen.  Heel mooi gedaan!

ISBN 9789044517286 | Hardcover | 349 pagina's | Uitgeverij De Geus | februari 2011

© Marjo, 01 mei 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer: