Het victoriaanse huis
John Boyne

Een heerlijk gothic verhaal! Het is 1867. Eliza’s vader is net overleden en ze kan haar draai niet vinden, zo mist ze hem. Er was altijd alleen maar haar vader. Als blijkt dat ze in een huurhuis woonden - ze realiseerde zich dat niet -  en de huisbaas haar op straat zet, reageert ze onverwijld op een advertentie waarin een gouvernante gevraagd wordt op een landgoed in Norfolk. De brief is al weg als ze beseft dat er niets gezegd werd over het aantal kinderen, of verdere bijzonderheden. Nou ja, ze wil weg, dus ze vertrekt om na een minder prettige reis en op een druilerige avond aan te komen op een mistig station, waar ze haast omvergelopen wordt door een jonge vrouw. Er gebeurt nog iets akeligs, maar dat moet ze zich verbeeld hebben: iemand probeert haar te duwen zodat ze onder de trein komt, en andere handen trekken haar juist terug. Ze denkt er niet lang over na, eerst maar eens zien dat ze op het landgoed komt. Een hork van een vent haalt haar op, en deponeert haar voor de deur van Gaudlin Hall, waar een meisje van een jaar of twaalf haar opwacht.

Het is Isabella, een wonderlijk kind, met volwassen maniertjes. Er is een jongen, een jaar of acht, Eustace, die doet wat zijn zus zegt, maar die zich soms vreemde dingen laat ontglippen. Als Eliza er dan naar vraagt, wil hij niets meer zeggen. Dat gebeurt enkele keren, als zij zich al geïnstalleerd heeft in het huis, in een redelijk luxe kamer, en er maar niet in slaagt om de ouders van de kinderen te spreken te krijgen, of de vorige gouvernante.
Is er dan niemand? Dat kan toch niet?

Die eerste nacht gebeuren er opnieuw dingen die haar doen schrikken: wat is hier aan de hand? Spookt het in Gaudlin Hall? Er blijken al vier gouvernantes geweest te zijn voor haar, de laatste heeft ze gezien op het station, wat is er met de andere gebeurd?
Als Eliza niet een zwak had gekregen voor de kleine jongen, dan was ook zij weggegaan, maar ze kan toch niet twee jonge kinderen helemaal alleen achterlaten is dit huis waar akelige dingen gebeuren en zoveel geheimen zijn? Ondanks de verhalen die ze hoort over wat er zich in het verleden heft afgespeeld, blijft ze, al is er duidelijk iemand die dat niet wil hebben. Ze wordt niet alleen bijna voor de trein geduwd, ook probeert iemand haar uit het raam te gooien, en ze verbrandt haar handen. Eustace heeft het over een oude man, die Eliza zal beschermen, maar zelf ziet ze niets of niemand.
Dit lijkt me een heerlijk verhaal voor een film! Behalve de horrorelementen, is er humor – vooral de jongen – en een beetje romantiek. John Boyne beschrijft de wereld zoals die in die tijd was uitstekend: vooral de positie van de vrouw. Zijn hoofdfiguur Eliza, is geen ‘moderne’, zegt ze zelf, maar ze vindt toch wel dat een getalenteerd meisje de kans met krijgen te studeren, en ze vindt het onzin dat zij als vrouw gevoelig zou zijn voor hysterie – zo impliceert de pastoor dat. En de gehoorzaamheid va de vrouw van de dokter aan haar man:  ze kan toch zelf wel nadenken?
Er heerst een victoriaanse sfeer, en de heldin is een moedige zelfbewuste jonge vrouw: helemaal in de stijl van Jane Eyre of Wilkie Collins. Heerlijk...

ISBN 9789022568354 | Paperback | 302 pagina's | Uitgeverij Boekerij | oktober 2013
Vertaald uit het Engels door Mechteld Jansen

© Marjo, 30 oktober 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Het victoriaanse huis
John Boyne

Londen, 1867: De eenentwintigjarige Eliza Caine leeft een eenvoudig, weinig uitdagend leven en is daar zeer tevreden mee. Overdag werkt ze als onderwijzeres op een meisjesschool en de avonden brengt ze met haar vader door. Wat haar betreft mag het leven zo nog jaren voortkabbelen. Wanneer haar vader ziek wordt en kort daarna sterft, raakt Eliza in paniek. Wat moet ze nu? Wanneer haar oog valt op een advertentie waarin met spoed om een gouvernante wordt gevraagd, besluit ze te reageren. Tot haar grote verbazing ontvangt ze per ommegaande bericht dat ze is aangenomen en zich binnen een paar dagen bij haar nieuwe werkgever moet melden. Vreemd, waarom moet ze niet op sollicitatiegesprek komen? Eliza besluit de sprong te wagen, zegt haar baan op, stapt op de trein en reist naar het dorp waar Gaudlin Hall, het landhuis van haar nieuwe werkgever staat.

Op het station wordt ze afgehaald door een norse koetsier die haar over mistige wegen naar haar nieuwe onderkomen voert. In het landhuis wordt ze ontvangen door twee uiterst beleefde kinderen. Eliza is verbaasd. Waar zijn de ouders van het keurige jongetje en meisje? Moe van de lange reis besluit ze te gaan slapen. De ochtend zal haar vast duidelijkheid brengen.
De kamer van Eliza blijkt comfortabel en het bed is zacht. Tevreden kruipt ze onder de lakens en vrijwel onmiddellijk sluiten twee handen zich stevig om haar enkels en trekken haar naar beneden. Eliza gilt en kijkt om zich heen. Wie is haar ongewenste gezelschap? Er is niemand.

De volgende ochtend neemt de verwarring van Eliza alleen nog maar meer toe. Ze blijkt de enige volwassene in het huis te zijn. De ouders van de kinderen hebben hun kroost aan hun lot overgelaten. Wie doet nu zoiets? De kinderen reageren terughoudend op haar vragen maar gedragen zich verder voorbeeldig. 

Het loon van Eliza wordt uitbetaald door Raisin, een jurist die kantoor houdt in het dorp. Ook hij verschaft Eliza niet de felbegeerde antwoorden op haar vragen. De dorpelingen zijn in eerste instantie vriendelijk maar nemen een afstandelijke houding aan zodra ze beseffen dat Eliza op Gaudlin Hall vertoeft.

Al snel merkt Eliza dat er iets aan de hand is in het landhuis. Het spookt er. Iemand wil niet dat Eliza voor de kinderen zorgt en maakt dat op een zeer agressieve manier duidelijk. Zo klapt een raam plotseling open waardoor ze bijna naar buiten tuimelt en verandert ijskoud water in een kokend hete vloeistof. Eliza is bang en niemand in het dorp gelooft haar. Wanneer ze ontdekt dat haar voorgangers door vreemde ongelukken om het leven zijn gekomen, beseft ze dat er een mysterie ontrafeld moet worden. Ze moet weten wie er in het huis spookt en waarom. Natuurlijk kan ze terugkeren naar Londen maar ze kan de kinderen toch niet in  de steek laten?

Het Victoriaanse huis is in alle opzichten goed. Het verhaal is spannend en vindt plaats in een goed gekozen setting: een landhuis op het mistige negentiende-eeuwse Engelse platteland, gelegen bij een dorp waar men duistere zaken gewoonweg de rug toekeert. Eliza staat er alleen voor. De vertelling speelt zich af in de tijd van Dickens en ademt ook een Dickens-sfeer uit. Het spook op Gaudlin Hall is een angstaanjagende verschijning die op alle mogelijke manieren probeert om Eliza te doden. Eliza laat haar kinderlijke gedrag al snel varen en ontpopt zich tot een assertieve dame die zich niet snel uit het veld laat slaan. Bang is ze wel want haar voorgangers hebben hun avontuur in het landhuis immers met de dood moeten bekopen.

Al op de eerste bladzijde had deze spannende roman mijn volledige aandacht te pakken. John Boyne vertelt op voortreffelijke wijze een verhaal om van te smullen. Het victoriaanse huis is een heerlijk, ouderwets spookverhaal. Wat heb ik genoten van dit fantastische boek!

ISBN 9789022568354 | Paperback | 320 pagina's | Uitgeverij Boekerij | oktober 2013
Vertaald door Mechteld Jansen

© Annemarie, 25 oktober 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: