John Boyne
De jongen op de berg
Pierrot is behoorlijk klein voor zijn leeftijd en wordt in het weeshuis flink gepest. Gelukkig is zijn verblijf maar van korte duur. Er duikt een tante op, een zus van Pierrots vader. Tante Beatrix is, net als haar broer, van Duitse afkomst en werkt als huishoudster voor een voorname Duitser. Met de grootst mogelijke moeite heeft ze haar werkgever overgehaald het jongetje in huis te nemen. En zo gebeurt het dat de kleine Pierrot op de trein naar Duitsland wordt gezet. Hij is onderweg naar een tante die hij nog nooit heeft gezien. Pierrot mist Anshel meer dan ooit.
Het huis waar tante Beatrix werkt ligt op een berg. Haar werkgever brengt hier slechts een deel van zijn tijd door. Tante Beatrix drukt Pierrot op het hart zo rustig en beleefd mogelijk te zijn. De heer des huizes is een strenge man die het niet zo op kinderen heeft. Als Pierrot zich misdraagt, is de kans groot dat hij weggestuurd wordt, iets wat zijn tante koste wat kost wil voorkomen. En zo gebeurt het dat Pierrot de baas van zijn tante een vlekkeloze Hitlergroet brengt. Zo hoort het immers, heeft hij onlangs geleerd. De bewoner van het huis, dat Berghof heet, is immers niemand minder dan Hitler zelf.
Tante Beatrix is een wat zenuwachtige vrouw die geheimzinnige gesprekken met de chauffeur voert. Mag ze haar werkgever eigenlijk wel? Tante Beatrix steekt Pierrot in Duitse kledij en geeft hem zelfs een nieuwe naam: Pieter. Ook wil ze niet langer dat Pierrot nog brieven aan Anshel stuurt, laat staan dat zijn vriendje brieven naar Berghof stuurt. Pierrot begrijpt het niet. Waarom mag hij niet langer de Franse Pierrot zijn? Waarom is zijn vriendschap met Anshel verkeerd? Anshel is zijn allerbeste en enige vriend. Tante Beatrix houdt voet bij stuk. Pierrot voelt zich neerslachtig. Hij begrijpt niet dat zijn tante hem probeert te beschermen. Je kunt immers maar beter niet bij Hitler in ongenade vallen.
In de jaren die volgen, past Pierrot zich zo goed mogelijk aan. Hij ontpopt zich tot de protegé van Hitler zelf en zet alles op alles om het de man naar de zin te maken. Trots paradeert hij rond in een uniformpje van de Hitlerjugend. Pierrot is nog te jong om te beseffen dat zijn tante zijn ommezwaai met lede ogen aanziet. Hij is te jong om te beseffen dat zijn beschermheer een monster is. Langzaam vullen Hitlers woorden zijn aderen met vergif. Pierrot verandert van een goedlachs jochie in een verwaande tiener die het personeel, dat hem altijd zo hartelijk behandelde, nors bevelen toebijt. Hij is zijn onschuld kwijt.
De jongen op de berg maakt duidelijk hoe eenvoudig het is om een kind verkeerde ideeën op te dringen. Hem of haar te hersenspoelen. Kinderen zijn flexibel en Pierrot past zich al snel aan het leven op Berghof aan. Hij leert dat de zelfmoord van zijn vader, die met een oorlogstrauma kampte, een laffe daad was en dat het aan hem is om zijn familienaam in ere te herstellen. Hitler is als een vaderfiguur voor Pierrot. De jongen snakt naar zijn goedkeuring en meldt de wandaden van het personeel vol ijver bij zijn rolmodel. Wanneer hij beseft dat zijn geklik mensen het leven kost, verdwijnt zijn kinderlijke onbevangenheid voorgoed.
De jongen op de berg gaat over het maken van fouten. Onherstelbare fouten. Pierrot is held noch slachtoffer. Hij maakt verkeerde keuzes en heeft pas spijt wanneer zijn geluk zich tegen hem keert. Dit prachtige verhaal leert de lezer dat we de onschuld van een kind moeten koesteren en het nooit mogen schaden. Wie toch fouten maakt, zal deze fouten onder ogen moeten zien. Ze ontkennen is een nog veel grotere fout. Opnieuw heeft John Boyne een prachtig en puur verhaal geschreven. Eenvoud en openhartigheid vormen de sleutel tot een onvergetelijk verhaal. De jongen op de berg is een pareltje.
ISBN 9789022575536 | Hardcover | 252 pagina's | Uitgeverij Boekerij | november 2015
Vertaald door Bert Meelker
© Annemarie, 23 december 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
