Pieter van Oudheusden

Toon alleen recensies op Leestafel van Pieter van Oudheusden in de categorie:

Pieter van Oudheusden op internet:

Categorie: Recensies 6-9jr

Scherven van de hemel
Tekst: Pieter van Oudheusden
Illustraties: Stefanie De Graef

Een jongetje loopt door de sneeuw, hij is alleen, hij klopt op een deur en vraagt aan de oude schilder die open doet of hij zijn leerling mag worden. "Ik neem geen leerlingen aan" is het barse antwoord. Maar het jongetje laat zich niet wegjagen.

Het wordt lente en al die tijd heeft het jongetje voor de deur gewacht. Uiteindelijk laat de oude man de jongen binnen. Hij heeft getoond dat hij geduld heeft, dat hij kan wachten, dat hij uit het juiste hout gesneden is. 'Ik noem je leerling' zegt de man, 'noem mij ouwe prutser, dat zeg ik ook altijd tegen mezelf.'

Het nieuwe leven van leerling bestaat uit vegen, koken, vis vangen en panelen schuren, 'zo glad als de huid van een meisje'. Het leven van de oude meesterschilder bestaat uit observeren, hij zegt niets maar kijkt, en de jongen leert met de ogen van de meester kijken. De jongen leert alles van de meester, hoewel deze vindt dat hij de jongen niets te bieden heeft.

Op een dag moet leerling weg, hij moet een week wegblijven. Toen leerling terugkwam trof hij een uitgeputte meester aan, hij had het gedaan, hij had het volmaakte schilderij gemaakt. Vanuit het hele land kwamen mensen kijken, de rijke koopman, de jonge rijke vrouw, de hogepriester, de keizer... Allen willen het volmaakte schilderij kopen. Ze bieden de oude man heel veel geld, maar de schilder weigert. 'Ik moet er over nadenken' is steeds zijn antwoord. 's Nachts droomt hij over het schilderij en dan weet hij wat hem te doen staat.

Het verhaal speelt zich af in Japan en het is ongelofelijk hoe raak de samenstellers zowel in tekst als in beeld de verstilde Japanse sfeer hebben weten te vangen. Als je het boek dichtslaat heb je het gevoel dat je even in alle rust en stilte bij de schilder en de leerling in huis hebt mogen zijn.
De tekst is ingetogen. De wijsheid van de oude man zit besloten in de weinige woorden die hij spreekt. Zijn antwoorden zijn altijd raak en doeltreffend.
De mooie gekleurde afbeeldingen stralen dezelfde stille soberheid uit als de tekst. Elke afbeelding is een waar kunstwerk op zich.

Een boek voor iedereen die van kunst en schoonheid houdt.

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Liefde kan niet zonder liefde
Pieter van Oudheusden

Liefde
kan niet
zonder
Liefde

illustraties: Kevin Vanwonterghem
tekst: Pieter van Oudheusden

Soms zie je een boek en daar krijg je een onbehaaglijk gevoel bij. Dat heb ik ook met dit boek.
De afbeelding op de omslag lijkt op een oude linoleumsnede die je vroeger wel zag op plaatjes die je in de kerk kreeg. Een kindergezicht met twee handen, een soort omhelzing. Het ziet er niet vrolijk of aantrekkelijk uit, eerder triest en het verhaal is ook vrij somber en naargeestig. Dat wordt benadrukt door de afbeeldingen. Als je het grote boek (33,5 x 23,5 cm) openslaat zie je twee zwarte bladzijden. Dan twee pagina's met een linoleumsnede. De linkerpagina is ook zwart en rechts zie je een triest jongetje op een stoel bij twee lege bedden. Naast het jongetje in witte, ouderwets aandoende, schuingedrukte letters de tekst:

Stilte.
Alleen het knerpen van
zijn voeten in de sneeuw.

Dan twee grauwwitte pagina's met in blauwgroene letters de titel. Dan weer twee grauwwitte pagina's met boven en onder een zwarte balk, rechts een linoleumsnede en linksonder in het blauwgroen een tekst van drie regels. Het doet uitermate somber en akelig aan. Het jongetje, Jakob, is beide ouders verloren. Vader is op zee verdronken, moeder heeft haar nek gebroken en oma weet niet meer hoe ze heet. Hij loopt door een bos, hij is op weg naar de stad maar weet de weg niet goed, het sneeuwt. Onderweg ziet hij een huis en klopt aan om de weg te vragen. Een vrouw doet open en laat hem binnen. Ze geeft hem soep 'Blijf slapen' zegt de vrouw, 'in het bos zijn wolven.' Jakob doet dat maar wil de volgende dag weg.
'In alle vroegte glipt hij uit bed. Hij sluipt naar de voordeur. Hij schuift de roestige grendels weg en duwt de klink omlaag. De deur zit op slot.'
De vrouw zegt dat hij beter kan blijven. Zij kan van hem houden, buiten is niemand die van hem houdt. Haar eigen kind is overleden.
Ze breit een trui van liefde en wol voor Jakob. Als ze hem in haar armen sluit is ze ijskoud. Op haar hart draagt ze de sleutel van het huis. Dag in dag uit breit ze aan de trui en elke nacht haalt Jakob haar breisel weer uit. Totdat op een nacht het breiwerk er niet meer ligt... en dan verandert alles.

Het is een verhaal over twee mensen vol verdriet. Ze zitten ingekapseld in zichzelf, weten zich niet te uiten, zijn koel en kil. Langzaam ontdooien ze, ook de sneeuw verdwijnt... het eerste groen is te zien...
Op zich zou het een mooi en goed verhaal kunnen zijn maar het is zo ongelofelijk naargeestig vooral door akelige illustraties. De vrouw doet soms aan een skelet denken en heeft enkele keren een ijzingwekkend hard gezicht. Het jongetje straalt een ongekende somberheid uit.
Af en toe wordt de blauwgroene kleur in de zwart-wit afbeeldingen gebracht, die kleur moet de liefde van de vrouw voorstellen. Soms is groengeel gebruikt dat eenzaamheid uitbeeldt, vermoed ik. Aan het eind van het verhaal is één illustratie met veel rood. Kleur van bloed, warmte, liefde. Die afbeelding staat op de cover. Verder is helemaal achterin het boek de pagina met gegevens over het boek (uitgever, ISBNnr, jaar van uitgifte e.d.) helemaal rood. (De uitgever heeft ons lief?)

Omdat het natuurlijk helemaal aan mij kan liggen dat ik het zo triest vind, heb ik een stapel kinderboeken ter inzage aan iemand gegeven, zonder iets te zeggen, de stapel boeken waren allemaal prentenboeken zoals dit boek ook is. Diegene zei onmiddellijk bij dit boek, wat is dit voor een vreselijk boek, is dit voor kinderen? Vader verdronken, moeder nek gebroken, oma dement... Diegene las daarna enkele fragmenten voor...

Hij rilt wanneer haar ijzige hand zijn hals streelt. Een wolkje adem strijkt over zijn haar. 'Ik had een kind zoals jij,' zegt ze. 'Hij slaapt nu onder het ijs.' [...] Ze neemt hem in haar armen. Haar lichaam is harder dan bevroren grond.

De afbeeldingen vond ze vreselijk triest. Daarna vertelde ik haar pas wat ik van het boek vond. Nu zijn sprookjes ook niet zo vriendelijk en hoeven illustraties in kinderboeken niet altijd vrolijk te zijn. Maar ik zou een kind dit boek niet gauw cadeau geven, wat moet het met zoveel triestigheid?

De linoleumsneden zijn wel erg knap gemaakt. Hier zijn enkele illustraties van Kevin Vanwonterghem te zien, let wel deze illustraties staan NIET in het boek, het is om een indruk van de afbeeldingen te geven.

Lees de reacties op het forum en/of reageer: