Per Olov Enquist
Opa en het geheim van de smokkelaars
Wie ‘Opa op expeditie’ gelezen heeft, kent deze opa en zijn kleinkinderen al, en weet dat de kinderen maar al te graag bij opa en zijn vrouw Gunilla logeren. Het is nu drie jaar na de vorige avonturen.
Een jaar eerder hebben ze afscheid genomen van hun vriend, de hond Mischa. Zij was aan het eind van haar Latijn, en opa had Marcus meegenomen naar de dierenarts, om haar te laten inslapen. Marcus droomde van een blauwe vallei met vossenbessen en een waterval, en opa sloot maar al te graag aan bij die mooie droom, toen hij iets moest vertellen over leven en dood: Mischa zal 'uitdampen', en verder gaan in die vallei. Er is nu een nieuwe hond, Pelle. Ook hij kan ‘stralen’, boodschappen overbrengen van andere dieren.
Deze zomer krijgt Gabriel eindelijk een kans om eens te gaan vissen: de kinderen gaan met de boot en inderdaad vangt Gabriel een enorme vis. Maar het loopt niet helemaal zoals de bedoeling was, ze doen een ontdekking, het begin van een erg gevaarlijk avontuur.
De kinderen willen opnieuw naar de grotten, en opa, zelf een groot kind, wil deze expeditie ook wel 'leiden'. Ook al is hij 75, heeft hij hartklachten en vindt Gunilla het maar niks, de tocht wordt voorbereid. Marcus, Gabriel, en Mina mogen mee. En Pelle natuurlijk.
Aan de ene kant is dit een fantasievol verhaal met dingen die eerder magisch dan realistisch zijn, maar aan de andere kant is het thema een erg modern gegeven: drugssmokkel.
Deze tegenstelling zie je in bepaalde scènes duidelijk naar voren komen: er is een slang die zich om een geweer kronkelt en zo voorkomt dat er ergere dingen gebeuren, en een beer die boven op een helikopter klimt. De link met de natuur is sterk aanwezig. Ieder kind heeft een eigen beschermdier, zoals lezers van het eerste boek al weten: Marcus hoort bij de beer, en Mina bij de wolf.
Opa, die natuurlijk de schrijver zelf is, houdt niet echt van opvoeden, hij doet maar wat. Gelukkig zijn de kinderen verstandiger, en is Pelle een enorme aanwinst.
Er wordt regelmatig terug verwezen naar het eerste boek, maar heb je dat niet gelezen: geen probleem.
Ik veronderstel dat het voor kinderen leuker is om dit te horen voorlezen. Als je het verhaal hoort vertellen door een volwassene accepteer je het belerende toontje makkelijker. Bijvoorbeeld als het gaat over toneel, vindt Enquist het nodig om uit te leggen dat je niet alleen voetbal ‘speelt’, maar ook toneel. Zulke ‘lesjes’ zitten meer in de tekst. De schrijver is duidelijk alwetend: er zijn vooraankondigingen, en soms wordt iets extra uitgelegd. Maar er zijn ook dingen die of niet kloppen of ongeloofwaardig zijn. Je kan niet eerst stellig beweren dat iemand perfect Russisch spreekt, en even later zeggen dat je het niet verstaat. Kan net zo goed Pools zijn dus.
Maar daarnaast is het een leuk avonturenverhaal, over kinderen die terwijl ze nog leven in een wereld waar alles kan, de grote boze buitenwereld leren kennen.
ISBN 9789026129056 | Hardcover | 160 pagina's | Uitgeverij De Fontein | juni 2011
Vertaald uit het Zweeds door Erica Weeda Leeftijd vanaf 9 jaar
© Marjo, 27 mei 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
