Gerda Dendooven
Categorie: Recensies 6-9jr
Stella ster van de zee
De man en de vrouw wachten heel lang in hun bootje midden op zee, wie weet is iemand het kindje verloren, of misschien is ze wel van een boot gevallen, maar er komt niemand voor het kind. De vrouw vindt het slapende drenkelingenmeisje prachtig. Maar dan wordt het mooie lieve meisje wakker.
Het gromde en knorde.
Het pruttelde en sputterde.
Het trappelde wild met haar voetjes en begon luid te schreeuwen.
Het leek wel een brandweersirene.
De man en de vrouw schrikken er van. Omdat ze niets te eten aan boord hebben, want wie rekent er nu op een kind in het visnet, geven de man en vrouw ten einde raad maar vis aan het babymeisje en geloof het of niet, het kleine meisje schrokt alle sprotjes gulzig op. 'Misschien is ze daarom zo groot', zegt de man.
Ze nemen het kind mee naar huis en vragen overal in het rond, maar niemand mist het meisje en niemand wil het meisje. Dus houden de man en de vrouw haar en noemen haar Stella Maris, wat Ster van de Zee betekent.
Het is een heerlijk kind, vrolijk, goedlachs en slim. Het leven is prima. De man en de vrouw zijn blij met hun Stella en Stella is blij met haar lieve ouders. Er is echter één probleem. Stella groeit tegen de klippen op en ze is loeisterk. Na enkele maanden past ze niet meer in haar bed, zelfs niet meer in het vissershuis. Dokters kunnen niet baten. Ze weten niet wat ze met het meisje aan moeten. Stuur haar maar naar school, zegt de dokter en zo gebeurt het. Maar Stella groeit door, ze groeit de schoolbank uit, het lokaal uit, het gebouw uit... En Stella is ook nog eens behoorlijk klunzig, ze struikelt en botst, slingert en klost... Ze bonkt overal tegenaan, loopt alles omver. Kinderen werden bang voor haar.
Ouders willen dat de school ingrijpt want zoals het nu gaat met dit vreemde meisje kan het niet langer.
Stella wordt een attractie, iedereen wil dat vreemde wezen wel eens zien. Arme Stella. Ze wordt steeds verdrietiger en staart alleen nog maar naar de zee, ze zingt liedjes in een vreemde taal en huilt. Ze beseft dat ze niet thuishoort op deze plek. En dan komt de dag dat Stella besluit dat ze niet langer bij de man en de vrouw kan blijven. Ze zegt tegen hen:
"Ik ben zo anders. Veel te groot voor jullie.
Veel te gevaarlijk ook. Ik zoek een plek op mijn maat.
Een plek waar ik gelukkig kan zijn.
Een plek waar niemand bang voor me is.
Dank voor alles, ik zal altijd van jullie houden."
De vrouw huilt, de man huilt, maar daar gaat Stella, als een enorm schip drijft ze weg op de golven...
Zal het nog goedkomen met Stella?
Aanvankelijke las en beoordeelde ik het boek gewoon op het verhaal wat natuurlijk wel een beetje triest is. Het is best zielig zo'n meisje dat nergens bij hoort en die sfeer wordt benadrukt door de sobere, illustraties die overigens zeer de moeite van het vermelden waard zijn. Het zijn namelijk bijna burleske afbeeldingen. De man en vrouw stralen een lieve, goedige simpelheid uit en hebben enorme handen en voeten. Stella zelf is reusachtig en hoekig en klungelig weergegeven, wat uitstekend past bij het beschreven personages. De illustraties deden me denken aan prenten in oude kinderboeken, waarin ook weinig maar wel doeltreffend kleurgebruik voorkwam. Toch heeft het verhaal ook iets bemoedigends en lijkt het de jonge lezer toe te spreken, geef niet op, blijf zoeken naar wat bij je past.
Maar bij het zoeken naar informatie over Gerda Dendooven zag ik in een filmpje dat zij dit boek naar aanleiding van een foto van vluchtelingen gemaakt heeft. Een klein meisje dreef levenloos in zee. Ze voelde dat ze daar iets mee moest doen, het niet onbesproken mocht laten. En dan wordt het ineens een heel ander verhaal...
Dan roept het associaties op met de actualiteit waarin menig vluchteling in wankele, overvolle bootjes, de oversteek waagt naar veiliger oorden. Het zou zomaar kunnen dat een kind overboord slaat en het bijzondere geluk heeft levend gevonden te worden. Ook de onwil van de mensen aan vaste wal om het kind in huis te nemen of in hun wereld toe te laten is dan veelbetekenend evenals het commentaar van de mensen die dat vreemde meisje niet meer bij hun kinderen op school willen hebben.
Het meisje voelt zich aanvankelijk gelukkig bij de eenvoudige maar liefdevolle man en vrouw, maar hoe meer ze met de maatschappij in aanraking komt en hoe meer mensen haar afweren of uitstoten, hoe meer ze beseft dat ze anders is, met alle verdrietige gevoelens van dien. Om zich weer goed te voelen zal ze de zoektocht naar de plek waar ze zich wel thuisvoelt moeten ondernemen. Anders gaat ze eraan onderdoor... gelukkig begrijpen de man en vrouw dat en omdat ze zoveel van haar houden laten ze haar gaan. En eindigt het verhaal alsnog positief.
Maar met welke insteek je het boek ook leest, het blijft een heel bijzonder en tijdloos verhaal. Het is een bewaarboek.
Het boek is inmiddels genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs 2017 (de prijs voor het beste Nederlandstalige jeugd- of kinderboek)
Over de auteur: Na haar studie grafische kunsten in Gent werkte Gerda Dendooven (Kortrijk 1962) enkele jaren als begeleidster van artistieke kinderateliers in verschillende musea. Sinds 1992 doceert ze grafische vormgeving aan het Hoger St.-Lucas Instituut in Gent en illustreert ze veel kinderboeken.
ISBN 9789045119397 | Hardcover | 40 pagina's | Querido Kinderboeken | september 2016
Leeftijd 7+
© Dettie, 01 maart 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Verre vrienden
nieuwe pennen en penselen in de jeugdliteratuur
De elf verhalen, die allemaal over vriendschap gaan, variëren qua lengte en kwaliteit en hebben allemaal een mysterieus element.
Een mooi, liefdevol verhaal is De brief van Gerardo Salinas waarin een vader aan zijn zoon vertelt dat hij begrijpt wat de zoon gedaan heeft maar er wel moeite mee heeft.
Licht en aansprekend is het verhaal van Abbie Boutkabout waarin een meisje, sinds ze getroffen is door de bliksem, een stem hoort van een eenzame oude man. Ze zal en moet hem vinden want ze wil hem helpen. De man blijkt een nurkse brompot te zijn maar het meisje kent, doordat ze zijn innerlijke stem hoorde, zijn ware aard en prikt dwars door zijn mopperige gedrag heen waardoor alles ten goede keert. Kinderen zullen van dit verhaal genieten.
Daarentegen denk ik dat De autoped van Annelies Verbeke te moeilijk is voor kinderen. De schrijfster gebruikt erg korte zinnen waarmee ze vaart probeert te geven aan het verhaal. Maar de taal die ze gebruikt is te volwassen, te kort door de bocht.
Het verhaal dat er voor mij helemaal uitspringt is Zeelucht van Freek Mariën. In mooie bewoordingen vertelt hij over twee kinderen die elkaar ontmoet hebben in de duinen en vrienden worden. De twee voelen elkaar feilloos aan en hebben veel fantasie, zoals zoveel kinderen hebben. Het ene kind is ziek, erg ziek, maar Freek Mariën weet het zo te brengen dat het geen akelig geheel is geworden. Toch blijft het nog lang in je hoofd hangen. Juist door de eenvoud en het zonder sentiment vertellen heeft het verhaal zo'n impact. Prachtig.
Doorheen het boek staan enkele vriendschapsspreuken en, zoals gemeld, afbeeldingen van nieuwe tekentalenten. Helaas zijn deze niet allemaal van dien aard dat je enthousiast raakt. Zwart-wit afbeeldingen zijn al nooit erg aansprekend voor een kinderboek maar het lijkt ook of enkele van deze niet duidelijk zijn afgedrukt waardoor ze niet goed tot hun recht komen.
Maar ook de kleurenafbeeldingen vind ik persoonlijk niet bijzonder, sommige afbeeldingen zijn zelfs vrij knullig. Alleen de illustraties van Brecht Evens (twee vossen aan tafel) en Liene Bouwen (een walvis en een kamer met spelende kinderen) springen er echt uit. Die zijn kernachtig en helder ondanks dat het zwart-wit afbeeldingen zijn. De rest van de afbeeldingen zijn veelal heel druk en soms onbegrijpelijk. Eigenlijk, als ik eerlijk moet zijn, vind ik de Inka-achtige afbeeldingen aan de binnenkant van de kaft en onderaan elk verhaal het mooist, ik kan echter niet achterhalen wie déze illustraties gemaakt heeft.
Achterin het boek worden alle schrijvers en tekenaars voorgesteld. De CD is leuk om te beluisteren. Het mooie Vlaamse accent van de vertellers geven de verhalen iets lichts en de gevarieerde muziek tussen de verhalen door zal de kinderen zeker aanspreken.
Kortom, qua verhalen en cd een dikke negen, maar voor de afbeeldingen een zesje.
ISBN 9789059085008 | Hardcover | 116 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | oktober 2013
nieuwe pennen en penselen in de jeugdliteratuur | Leeftijd: 8+
© Dettie, 29 januari 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Meneer Papier en zijn meisje
Elvis Peeters en Gerda Dendooven
Soms is het moeilijk een boek te beoordelen, zeker als de afbeeldingen en de tekst heel bijzonder zijn.
Gerda Dendooven werd na haar eerste werk in de kinderboekenwereld snel bekend als een van de beste illustratoren van Vlaanderen. Voor haar eerste boek "IJsjes" kreeg ze in 1990 een Boekenpauw.
Door haar inleving in de wereld van kinderen, haar gevoel voor humor en haar durf verbeeldt ze op een heel persoonlijke manier gevoelens van personages. Haar werk wordt dan ook sterk gewaardeerd in binnen- en buitenland. Ze won heel wat prijzen, onder meer een Zilveren Griffel voor "Dom konijn" van Edward van de Vendel, een Boekenpauw voor "Het verhaal van Slimme Krol" en voor "Meneer papier gaat wandelen" van Elvis Peeters, de Gouden Uil Jeugdliteratuur voor "Luna van de Boom" samen met Filip Bral en Bart Moeyaert en de Cultuurprijs 2004 voor "Mijn mama".
Het moge duidelijk zijn dat haar illustraties in dit boek zeer bijzonder zijn. Daarbij komt dat de tekst niet weergegeven is in drukletters maar handgeschreven lijkt. Dit vormt een perfect geheel.
Het verhaal zelf is geen lieflijk verhaaltje maar stemt wel tot nadenken.
Meneer Papier ziet een foto van een meisje in het water vallen. Dat vindt hij jammer en daarom knipt hij het meisje uit een groot stuk papier. Hij vindt haar lief en wil haar altijd bij zich houden. Maar het meisje wil weg, ze wil achter de vlinder aan, ze wil bloemen plukken... Meneer papier rent achter haar aan, hij wil haar niet kwijt. Hij knipt steeds meer delen van het meisje af zodat ze niet meer weg kan. Op zich best een akelig verhaal maar wel knap om het zo weer te geven dat het niet akelig overkomt.
"Ook in dit kinderboek zitten relatief gruwelijke momenten, als Meneer Papier bijvoorbeeld de benen van zijn meisje knipt om ze bij hem te houden. Maar het is zo geschreven dat kinderen het kunnen smaken", stelt Elvis Peeters gerust."
En dat laatste denk ik ook, kinderen kunnen dit wel smaken.
De vraag aan mijzelf was, waarom vind ik dit boek goed? Zijn het de illustraties en de aparte letters of is het verhaal zelf zo bijzonder? Soms maken de illustraties het boek en ook al is de tekst minder, dan nog kan je het boek erg waarderen omdat de afbeeldingen alles goed maken. Het verhaal vond ik wel licht luguber met al die afgeknipte ledematen, is dit iets voor kinderen vanaf 6 jaar vroeg ik me af? Maar sprookjes zijn welbeschouwd ook vaak gruwelijk, wat dit boek niet is, en kinderen smullen van sprookjes.
Dit verhaal leert ons ook een les namelijk dat je iemand niet kan tegenhouden, vasthouden, ook al wil je dat nog zo graag, ook al is het heel goed bedoeld. Een mooi onderwerp om samen met kinderen te bespreken.
Na dit alles overdacht te hebben, kom ik maar tot één conclusie, het boek heeft zeer terecht de zilveren griffel 2009 gewonnen, alles klopt in dit boek, de illustraties en het verhaal vormen één geheel, het zou me niet verbazen als het ook de gouden griffel won.
ISBN 9789058384683 | Hardcover | 26 pagina's | Uitgeverij De Eenhoorn | maart 2008
Leeftijd 6-8 jaar
© Dettie, 26 juli 2009
Lees de reacties op het forum en/of reageer: