Paul Dowswell
Categorie: Recensies 13-15jr
11 november
Dit boek vertelt dan ook het verhaal van die dag. Schokkend is het te lezen dat op hoog niveau de wapenstilstand al ondertekend en dus een feit is, terwijl op het slagveld nog steeds strijd plaats vindt en er mensen omkomen. Tegelijkertijd is het logisch: in die tijd waren er geen communicatiemiddelen zoals wij die nu kennen. Al vraag ik me daarbij dan af of die verbindingslijnen niet kapot zouden zijn geweest als ze hadden bestaan. Die oorlog vernietigde immers niet alleen zoveel mensenlevens maar ook complete steden en landschappen veranderden in ruïnes en wildernis.
Het verhaal draait om drie jonge ‘oorlogsvrijwilligers’, alle drie op het laatste moment nog ten oorlog getrokken: Axel Meijer is frontsoldaat, zestien jaar oud. Hij stelt zich de nodige vragen bij deze oorlog, maar vindt dat hij zijn plicht moet doen voor het vaderland. Zoals zijn vader zei: ‘Houd de goede naam van de familie hoog. Maak je dorp niet ten schande. Zorg dat je moeder trots op je kan zijn, zij ziet vanuit de hemel op je neer.’
William Franklin is Brits, zeventien jaar. Hij dient onder het commando van zijn broer Jim. Jim is niet blij met de aanwezigheid van zijn jongere broer. Hun derde broer is al omgekomen, hij voelt het zijn plicht om goed voor de jongen te zorgen, maar kan hem tegelijk niet onder de ogen van de andere mannen in bescherming nemen.
Eddie Hertz is een negentienjarige Amerikaan, van oorsprong Duits. Hij is vliegenier, en kijkt er naar uit om als oorlogsheld onthaald te worden, als hij thuis komt. Daarvoor wil hij een vijfde vliegtuig neerhalen, en daarom gaat hij er toch op uit, terwijl hij als enige van de drie weet dat de handtekening gezet is.
We volgen deze drie jongens in de strijd: aan twee kanten van het front, en in de lucht. Hun persoonlijke verhaal getekend tegen de achtergrond van de strijd. Je voelt op je klompen aan dat ze op de een of andere manier met elkaar te maken gaan krijgen. Bij het werken naar die situatie krijgt de lezer een beeld van de waanzin van deze oorlog.
Door het verleden van de jongens te vertellen werpt de lezer een blik op de algehele oorlog, met nadruk op die laatste dag die nog aan drieduizend mannen het leven kostte.
Dat zijn achterliggende feiten, de jongens zijn fictief, en hun verhalen ook. Misschien zijn de ware verhalen nog wel schrijnender… al krijgt de lezer hier zeker geen romantisch verhaal voorgeschoteld. Dit boek geeft een goed beeld van de mentaliteit in die tijd: jongens waren belangrijk voor hun familie, maar slechts kanonnenvoer in de ogen van hun meerderen.
ISBN 9789026606212 | Hardcover | 256 pagina's | Uitgeverij Callenbach | januari 2013
Uit het Engels vertaald door Ernst Bergboer | Leeftijd: 14+
© Marjo, 20 mei 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
11 november
Bovenstaand citaat komt uit het nawoord en geeft heel goed weer waar het boek over gaat. Drie heel verschillende jongens vechten in dezelfde oorlog. Axel Meijer is een Duitse frontsoldaat. Met zijn zestien jaar is hij piepjong en hij heeft moeite om de oorlog te begrijpen. Hoe kan Duitsland aan de winnende hand zijn terwijl het volk honger lijdt? Axel is ervan overtuigd dat de honger zijn moeder het leven heeft gekost. Een noodlottig ongeval nam haar leven. Als moeder niet zo verzwakt was geweest door de honger, was het ongeluk vast niet gebeurd.
William Franklin is een Britse commando. Hij is het leger ingegaan om indruk te maken op zijn vriendinnetje Alice. Of eigenlijk op haar vader. Te laat besefte Will dat de vader van Alice hem gewoon weg wilde hebben. Daarom moedigde hij Will aan om in dienst te gaan, ook al had Will de minimum leeftijd van achttien jaar nog niet bereikt. En nu is het te laat, Will kan niet meer op zijn beslissing terugkomen. Hij kan alleen maar hopen dat hij heelhuids thuis zal komen. Will vecht in het peloton van zijn broer Jim, die sergeant is. Hun broer is gesneuveld in dezelfde oorlog. Will hoopt maar dat zijn ouders verder lijden bespaard zal blijven.
Eddie Hertz is een Amerikaanse piloot. Een jachtvlieger. Eddie is een populaire jongen en komt uit een gegoede familie. Hij heeft al vier Duitse vliegtuigen uit de lucht geschoten. Maar Eddie wil meer. Hij wil ook een vijfde vliegtuig neerhalen, dan is hij een Ace. Een oorlogsheld. Eddie geniet van het vooruitzicht als held in zijn woonplaats onthaald te worden. Maar dan krijgt Eddie het bericht dat de oorlog bijna voorbij is. Om elf uur gaat het staakt-het-vuren in. Eddie voelt geen blijdschap maar een lichte teleurstelling. Zal hem de kans ontnomen worden om het vijfde vliegtuig neer te schieten? De eerzuchtige Eddie besluit om de orders te negeren en nog één keer het luchtruim te kiezen.
Drie heel verschillende jongens, één oorlog. Ook al hebben ze weinig met elkaar gemeen, op een gegeven moment zijn ze op elkaar aangewezen. Een tijdelijke verbroedering. Drie jongens, meer kinderen dan mannen, die weten hoe het is om doodsangst te voelen. Drie paar ogen die al veel te veel ellende gezien hebben. Ze willen geen van drieën sterven maar toch zal één van hen deze laatste dag niet overleven.
11 november is een boek waarin de lezer niets bespaard wordt. De auteur beschrijft de rauwe waarheid zonder enige terughoudendheid. Een oorlog is nu eenmaal niet iets om te romantiseren en dat doet Paul Dowswell dan ook niet. Omdat het verhaal verteld wordt vanuit drie personen, had ik aanvankelijk wat moeite om bij te houden welke gegevens bij welke personages horen. Hierdoor kwam ik wat moeilijk in het verhaal. Op een gegeven moment komen de verhalen samen en leest het boek als een trein. Van zijn eerdere boek Sector 20 was ik echter meer onder de indruk, dat verhaal verliep vloeiender waardoor ik er meer in opging.
Paul Dowswell beschrijft opnieuw een indrukwekkende gebeurtenis uit de geschiedenis en doet dit op een zeer overtuigende manier. De personages zijn levensecht en ik maakte me oprecht zorgen over hen. 11 november maakt indruk en blijft bij.
ISBN 9789026606212 | Hardcover | 256 pagina's | Uitgeverij Callenbach | januari 2013
Vertaald door Ernst Bergboer | Leeftijd: 14+
© Annemarie, 10 maart 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Sector 20
Alex had deze vrijheid namelijk niet. In de jaren zeventig van de vorige eeuw groeide hij op in Oost-Berlijn. De koude oorlog was toen nog volop aan de gang en de Berlijnse muur zou pas jaren later tegen de grond gaan. De Stasi, de Oost-Duitse inlichtingendienst, zag er streng op toe dat de communistische regels nageleefd werden. Wie in Oost-Duitsland woonde kon de staat niet zomaar verlaten. En wie het toch probeerde kon de dood of een lange gevangenisstraf tegemoet zien.
Wie zich aan de regels hield en zich voegde naar de gewenste levensstijl had niets te vrezen. Modelburgers kregen goede opleidingen en later goede banen aangeboden. Het communisme hield in dat iedereen min of meer gelijk was. En dat elke inwoner zijn of haar steentje bijdroeg om ervoor te zorgen dat iedereen in de staat een goed leven kon leiden. Niemand hoorde meer te nemen dan nodig was en omdat iedereen in dezelfde kleding liep viel niemand uit de toon. Ook was er geen werkeloosheid. Sommige mensen houden van regels en stellen nooit vragen. Voor hen was het leven best prettig in de DDR. Maar wanneer je er andere ideeën op nahield of bijvoorbeeld hield van Westerse muziek of kleding dan werd je al snel in de gaten gehouden door de Stasi. Dan werd je als vijand van het volk aangemerkt.
Alex liet zijn haren groeien en speelde gitaar. Hij keek graag naar Westerse televisie en flapte er soms een eigen mening uit die niet strookte met de algemene mening. Samen met zijn zus Geri luisterde hij stiekem naar verboden muziek. Verboden? Inderdaad, want leven in een communistische staat betekende ook dat de staat bepaalde wat goed was voor het volk. Daar had je zelf niets over in te brengen. Vrijheid van meningsuiting bestond niet.
De ouders van Alex waren keurige modelburgers. Dat betekende dat er voor Alex en Geri goede opleidingen in het verschiet lagen en daarna uitstekende banen. Ook had de vader van Alex een mooi zomerbaantje voor hem weten te regelen. Maar helaas was niet onopgemerkt gebleven dat Alex en Geri niet in het gelid liepen. De opleiding was niet langer beschikbaar en de aanstaande baas van Alex stuurde een briefje dat het vakantiebaantje niet meer doorging. Het leven in de DDR nam een steeds dreigender vorm aan. Toen Alex korte tijd in de jeugdgevangenis belandde was de maat voor zijn ouders vol. Ze vreesden zo erg voor het welzijn van hun kinderen dat ze geen andere uitweg meer zagen dan te vluchten naar het westen. Maar vluchten was levensgevaarlijk en velen brachten het er niet levend vanaf.
Dit boek is geweldig. Ik ben laaiend enthousiast. Het zou op elke middelbare school gelezen moeten worden. Het goed geschreven en spannende verhaal zal erin gaan als koek. Tieners zullen sympathie opvatten voor Alex en zijn zus Geri. Al lezend wordt er veel opgestoken over de koude oorlog, het communisme en de geschiedenis van de DDR. De lezer krijgt alle vrijheid om zelf de voor- en nadelen van het rijke westen tegenover de communistische staat te bepalen. Auteur Paul Dowswell heeft dit heel goed aangepakt. Hij heeft zo waarheidsgetrouw mogelijk het leven in de DDR neergezet zonder al te veel zijn eigen mening of oordeel door te laten schemeren.
Het is een boek voor young-adults maar eigenlijk vind ik het boek geschikt ook geschikt voor volwassenen. Lezen dus!
ISBN 9789026601255 | Hardcover | 304 pagina's | Uitgeverij Callenbach | november 2011
Vertaald door Ernst BergboerVanaf 14 jaar
© Annemarie, 09 december 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer: