Heksenjong
Luc Hanegreefs

In de streek waar de rivier de Demer door het Vlaamse landschap kronkelt wordt de legende verteld van de spooksoldaat. In de verhalen wisselt zijn afkomst van Spaanse edelman tot Schotse huurling. Maar altijd is de soldaat vermoord en zwerft zijn geest rond op zoek naar wraak. Een ander element dat in alle versies opduikt is dat iemand hem zou helpen de rust terug te vinden. Die persoon werd Heksenjong genoemd.

In het jaar 1578 - de Tachtigjarige Oorlog, een opstand van de Nederlanden gericht tegen de Spaanse overheersing, is dan al enkele jaren aan de gang - had de spooksoldaat zich al enkele jaren niet meer laten zien. Maar als hij weer opduikt, in een tijd waarin bijgeloof en heksenjacht een grote rol spelen, slaat de schrik bij de bevolking weer toe.

Het zijn sowieso moeilijke tijden: Duitse landknechten, in dienst van het Spaanse leger, trekken door de Demervallei waar het dorp Sichenen ligt. Het dorp wordt belegerd, eenmaal veroverd zou de doorgang tot Diest vrij zijn. Maar het dorp biedt flink verzet.  De landknechten zwerven door de omgeving, ze plunderen en verkrachten, hun leider Alexander Farnese, prins van Parma, heeft hen niet onder controle.

De jongen Henric woont bij zijn oom. Met zijn vriend Coppen gaat hij vaak op avontuur. Op een dag zien ze hoe een Duitse landknecht Henrics nichtje belaagt en ze bevrijden het meisje. Daarbij wordt de soldaat gedood. Uit vrees voor wraak begraven ze de man..

Maar de soldaat was niet alleen: de jongens stuiten op een zoekende soldaat. Het is de broer van de gedode man. Natuurlijk kunnen de jongens hem niet vertellen wat er gebeurd is, zelfs al is deze man, Moritz, een vriendelijke jongeman die helemaal niet wil vechten. Hij blijkt nog een andere opdracht gekregen te hebben. Elf jaar eerder is namelijk een oudere broer van de twee landknechten in deze contreien verdwenen. Op verzoek van hun moeder probeert Moritz er achter te komen wat er met hem gebeurd is. Dan volgt een vrij ingewikkeld verhaal waarin gebeurtenissen van elf jaar eerder en het heden verwikkeld raken. Henric en Coppen lopen gevaar, en dat is niet alleen omdat het Spaanse leger in het land is.

Het is een verhaal over het Beleg van Zichem, en over de manier waarop de hoge heren het volk onder de duim proberen te houden. Hekserij was een veel gebruikte methode om af te rekenen met ‘opstandige elementen’.

Voor wie meer wil weten van de historische achtergrond - en dat is heel handig om het verhaal beter te kunnen volgen - bestaat er gelukkig internet.
In de periode waarin het verhaal van Henric speelt is de Tachtigjarige Oorlog uitgebroken. Zichem (in het verhaal wordt de oude naam Sichenen gebruikt) was een welvarende stad en werd belegerd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Beleg_van_Zichem) De schrijver had er misschien goed aan gedaan wat meer uitleg te geven over de achtergronden van het verhaal. Het is dan wel een spannend en boeiend verhaal geworden, ook zonder die informatie, maar als je weet wat er precies speelt, is het veel interessanter.

Luc Hanegreefs (1959) werkte jarenlang als journalist. Nu verdeelt hij zijn tijd tussen schrijven en doceren aan de Hasseltse hogeschool, waar hij studenten journalistiek opleidt. In 1996 verscheen zijn eerste jeugdboek.

ISBN 9789044829556 | Hardcover | 215 pagina's | Clavis Uitgeverij | juli 2017
Leeftijd: 14+

© Marjo, 26 september 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Vervloekt
Luc Hanegreefs

‘Weet je dat dan niet, molenaarsdochter? Een grote vis die strandt, is de voorbode van een ramp.’

In de meimaand van het jaar 1348 spoelt er een enorme vis aan op het strand van Waterdunen. Een potvis. Alles  wat er aanspoelt is eigendom van de pachtheer, en die woont in Brugge. De pachtboer, Den Brunen, eist gauw het recht op de vis te beheren, want er moet nu snel iets gebeuren. De vis is zo groot! Hij moet verwerkt worden voor het karkas gaat rotten. De viskoopman en zijn zoon Snellard nemen die taak op zich zodat na een flinke tijd de vis en de stank ervan verdwijnen.

Het volgend voorjaar blijft het maar regenen, de schapen krijgen wolrot, de graanoogst mislukt, en ook de uien- en raapoogst dreigt niets te worden. En er steekt een grote storm op. Nu is het wel klaar, hopen de bewoners, maar helaas: niet lang daarna komt een geheimzinnige ziekte, de ‘Grote Sterfte’.
Is God boos op hen? Reynold, een zonderling die steels over het eiland zwerft, zegt dat het de wraak van God is. Is het eiland vervloekt?

Op het eiland Waterdunen woont ook Hille, de molenaarsdochter. Ysewin, zoon van de pachtboer, heeft een oogje op haar, maar Hille heeft een ander op het oog: Alwin, die in St Lambrecht woont, op het eiland Wulpen. De Waterduners gaan daar naar de markt, en Hille doet dat maar al tel graag. Maar is Alwin een dief, zoals Ysewin beweert?
Intussen is Heinric Taybarts in Brugge er niet zeker van dat zijn zaken daar op dat verre eiland wel goed beheerd worden, en hij stuurt zijn secretaris erheen. En er arriveert nog een vreemde op het eiland: een Engelsman spoelt aan met zijn bootje.

Vanaf dat moment gaat het fout: de een na de ander wordt ziek en sterft. Reynold kwijt zich van de onaangename taak de doden te begraven. Er gebeuren nog meer vreemde dingen: een brand, twee mannen die verdrinken. Het kan niet anders, het eiland is vervloekt. Toch, als de molenaar besluit het eiland te isoleren, om het andere eiland en zijn bewoners te beschermen, zijn de achterblijvers daar niet blij mee.
Dat Hille en anderen overleven is bekend bij de lezer, omdat zij getuigenissen afleggen, die in een ander lettertype tussen de hoofdstukken staan.

Luc Hanegreefs geeft een goed beeld van de veertiende eeuw, voor zover bekend is hoe mensen toen leefden. Hanegreefs heeft zich terdege laten informeren, getuige het dankwoord:  Over de pest, en ook de historische achtergrond van de topologie werd gecontroleerd. De kaart zien we aan de binnenzijde van de omslag.

Waterdunen zou een eiland geweest zijn dat tussen de eveneens verdwenen eilanden Wulpen en Koezand lag. In 1356 teisterde een storm de kustlijn van Vlaanderen. Waterdunen verdween. In de eeuwen die volgden veranderde de kustlijn steeds weer. Het is niet helemaal zeker wat Waterdunen was. Een eiland? Een dorp op een eiland? Of misschien allebei?  (zie www.waterdunen.nl bij ‘echt gebeurd’) Heden ten dagen is er opnieuw een Waterdunen: een nieuw natuurgebied In Zeeuws-Vlaanderen, ten westen van Breskens, dat moet dienen als versterking van de kust, maar ook een recreatiegebied zal worden.

ISBN 9789044826999 | Hardcover | 254 pagina's | Clavis Uitgeverij | april 2016
Leeftijd: 13+

© Marjo, 29 augustus 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer: