Gerda van Erkel
Categorie: Recensies 13-15jr
Als de bergen huilen
"Het oog kijkt terug. Rond en glimmend en even zwart als een van de nachten waarin hij ijskoud van angst aan zijn bed vastgevroren ligt. [...] van het oog gaat iets betoverends uit, zoals toen hij als kleine jongen het ventje achter de spiegel zocht. Waarom zou hij nu bang zijn? Het is klaarlichte dag en hartje zomer. Bij het ontbijt kroop er zelfs een lieveheersbeestje over tafel, wat altijd een goed voorteken is. Het oog is ook overduidelijk niet dat van een mens. Dat zou heel wat anders zijn.
Het oog kijkt en wacht af. De jongen doet precies hetzelfde, zonder dat ze elkaar ook maar een seconde loslaten, zodat hij opnieuw aan spiegelbeelden moet denken. We peilen de diepte van elkaars ziel, denkt hij."
De jongen uit dit bovenstaande citaat is Sune en het oog is van een woerd. De eend schenkt hem troost. Als alles hem teveel wordt dan gaat hij tellen of vlucht hij weg, soms gaat hij dan naar het water en praat met de woerd die altijd naar hem luistert en hem nooit pest en hem nooit teveel vindt.
Sune woont in Norrland, het noordelijkste landsdeel van Zweden. Hij kent de omgeving op zijn duimpje, weet alles van de natuur, als mensen het wilden dan kon hij ze veel vertellen. Maar alleen zijn vader Mikhail en Saimi, het meisje van de supermarkt, nemen hem serieus. Zijn vader zegt dat hij alleen wat traag in zijn hoofd is en Saimi neemt boeken uit de bibliotheek voor hem mee, zoals boeken over het Noorderlicht. Sune wil later met haar trouwen.
Maar voor Ida zijn vijf jaar oudere zus is Sune bang. Zo is ze lief, zo is ze gemeen. "Als hij aan haar denkt, rent zijn hart als een opgejaagde wezel die zijn hol niet meer vindt." Hij wil dat Ida weggaat, maar Ida kookt aardappels, maakt het huis schoon en doet de was. Ida snerpt en snauwt, haar stem hakt en hakt maar, Ida is een trol. Hij wilde dat Ida een man vond en trouwde want Ida is overal.
Sune's moeder ging dood toen hij geboren werd. Daardoor voelt hij zich altijd schuldig. Maar elke avond wenst mama hem goedenacht, dan knipoogt de ster boven hun huis... maar dat kan niet zegt Ida. Toch blijft Sune het geloven.
Maar die dag is het allemaal anders. Die dag ontmoet hij Borr, die net als Sune met de woerd in gesprek is. Sune is bang, hij hoort Borr aan komen lopen en denkt dat het de Pojkarna (de jongens) zijn die hem altijd pesten. Hij is zo bang dat hij begint te krijsen, 'als een pasgeboren blinde big'. Borr probeerde hem gerust te stellen vertelt hij later aan de politieagent.
Borr is met zijn moeder mee op vakantie, zijn vader is weg en woont nu bij Astrid. Zijn moeder is zwaar depressief, ze wil niets, alleen maar wat lezen en bij het wembad zitten. Borr speelt in een band en schrijft zelf muziek, vaak met Helga in zijn achterhoofd, zij was zijn muze, zijn vriendin, maar ook dat is nu voorbij. Het gemis is enorm, en nu zit hij dan in Norrland een bijna verlaten gebied, het dorp heeft 34 huizen, een kerk, een supermarkt, een school, een een hotel. Borr verveelt zich enorm en is eigenlijk was hij blij dat hij iemand zag waarmee hij eventueel zou kunnen optrekken. Kiruna is de meest dichtsbijzijnde stad waar de slimste kinderen na hun vijftiende jaar op internaat gaan.
Sune is bijna achttien, met achttien word je een man weet hij. En een man heeft een liefje en geld en dat heeft Sunne alle twee niet. Hij besluit werk te zoeken bij Lasse, de vriendelijke man die boten verhuurt en een terrasje heeft en daar ontmoet hij Borr opnieuw. Borr wil naar de waterval en vriendelijk als Sune is, wil hij hem wel de weg wijzen. Geen betere gids dan jij, zegt Lasse, en zo gebeurt het en zo ontstaat de vriendschap tussen Borr en Sune.
Alles gaat goed, Sune vindt een baantje bij Lasse en is blij met zijn nieuwe vriend Borr. Hij laat Borr zelfs zijn geheime schuilplaats zien en ze worden bloedbroeders. Maar Sune weet donders goed dat de vriendschap niet blijft. Borr zal teruggaan naar Stockholm en 's winters is er geen werk voor Sune. Maar toch alles gaat nu goed, Sune is gelukkig... totdat ze de meisjes tegenkomen. Dan verandert alles, dan stapelen steeds meer dingen zich op in het hoofd van Sune, en rest hem nog maar één ding.
Vanaf het begin voel je de dreiging. Halverwege het verhaal ontdek je zelfs tot je schrik dat het verhaal deels door Borr aan een politieagent verteld wordt, die alles keurig noteert. Wat is er gebeurd? Waar is Sune?
Het andere deel wordt door de lieve, zuivere, intelligente, unieke Sune zelf vertelt. Hij geeft weer hoe hij de wereld ziet. Hij vindt het erg dat hij kennelijk iedereen een blok aan het been is en niemand hem serieus neemt, en dat terwijl hij zoveel weet! Écht heel veel weet dankzij zijn vele observaties en vele denkwerk. Hij doorziet iedereen, voelt feilloos het karakter van iemand aan en houdt enorm rekening met iedereen. Al zijn problemen bespreekt hij met de woerd en de ster van zijn moeder, die luisteren tenminste....
Prachtig psychologisch verhaal over twee jongeren die zich staande moeten houden in een wereld die soms behoorlijk zwaar voor ze is. Beiden zijn vrij eenzaam maar ieder op zijn eigen manier. Ze krijgen veel te verstouwen maar blijven oplossingen zoeken. De karakters zijn erg goed neergezet, de jongens komen echt tot leven, vooral de licht autistische Sune. De mooie taal en zinnen die gebruikt worden passen perfect bij de karakters. Grote pluim voor de schrijfster die zich zo fantastisch heeft weten in te leven. Het is een boek dat nog even na zal zinderen.
ISBN 9789059088177 | Paperback | 243 pagina's | Davidsfonds Infodok | augustus 2016
Leeftijd: 14+
© Dettie, 09 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Een tere huid
Toch trekt het aan haar, ze is nieuwsgierig maar ook ontzettend kwaad. In haar hoofd flitst het heen en weer, wel gaan, niet gaan, wel gaan, niet gaan. Ze gaat toch toch en luistert onwillig naar zijn kant van het verhaal. Hij vertelt Mette dat hij niet anders kon, dat hij stikte, hij moest weg!
Maar daar heeft Mette helemaal geen boodschap aan. Als dat zo was waarom kon hij dat niet gewoon zeggen? Waarom liep hij weg en liet hij 11 lange maanden helemaal niets van zich horen? Zij was toch zijn dochter, niet zijn vrouw! Waarom liep hij dan ook bij haar weg? Ze is woedend op hem. Toch spreken ze weer af voor een volgende keer.
Mette vertelt haar moeder aanvankelijk niets.
Alleen Peer, haar buurjongen, haar kameraad, haar steun en toeverlaat, vertelt ze gelijk alles. Hij begrijpt haar en snapt haar geworstel tussen gevoel en verstand.
Wat Mette moeilijk vindt, is dat haar vader wel iemand anders lijkt. Hij is veel rustiger, hij wordt niet meer zo snel boos, hij draagt andere kleren, hij ziet er sowieso heel anders uit. Hij vertelt wat hij al die maanden gedaan heeft en waarom. Mette is aan een kant gefascineerd, is dit ook haar vader? Deze rustige, bedaarde man, die weloverwogen en vol begrip spreekt? Is dit háár vader die al die dingen deed waarover hij vertelt?
Het is Mette die bepaalt welke kant het gesprek op gaat en het is Mette die beslist wanneer het even genoeg is geweest. Zij zal zich niet weer laten inpakken. Mette maakt nu uit hoe zij en haar vader communiceren. En hij accepteert dat.
Natuurlijk komt haar moeder ook te weten dat papa terug is, aanvankelijk is ze blij, ze wil haar man wel terug. Ook zij had tijd om na te denken.
Maar kan dat nog wel? Alles is zo veranderd na al die maanden, niets is meer hetzelfde.
Mette vindt het moeilijk de situatie te accepteren zoals hij is, ze is haar hele houvast kwijt, haar thuis. Haar hele leven staat opnieuw op z'n kop.
Ze krijgt het helemaal moeilijk als Peer opeens veel minder tijd voor haar heeft. Dat is ze totaal niet van hem gewend. Maar Peer is verliefd, en zwaar verliefd ook.
In dit mooie verhaal wordt goed duidelijk gemaakt wat er mis kan gaan in een huwelijk zonder dat er een schuldige is aan te wijzen. Het loopt zoals het loopt. De vader van Mette weet op een mooie manier weer te geven hoe dingen kunnen veranderen en dat zelfs het houden van iemand niet hoeft te stoppen. Alleen het bij elkaar wonen kon hij niet meer. Hij had ruimte en tijd nodig om te denken. Dat kon hij niet met vrouw en kind om zich heen.
Gerda van Erkel heeft op een reële manier over de diverse relaties die een mens met iemand kan hebben, geschreven. Het is geen loodzwaar verhaal, wel een verhaal met impact. Ze heeft er een mooi, inzichtgevend, integer verhaal van gemaakt. Prachtig boek!
ISBN 9789059085053 | Paperback | 206 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | september 2013
© Dettie, 13 oktober 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Vliegen zonder vleugels
Eerst wil ze er niet over praten met haar vriend Arne, maar natuurlijk merkt hij dat er wat is. Als hij haar verwijt dat liegen en verzwijgen nu net is wat ze haar familie kwalijk neemt, vertelt ze hem alles. Hij blijkt haar grote steun, maar als hij vindt dat ze het ook haar vriendinnen moet vertellen, weigert ze dat aanvankelijk toch. Dan weet binnen de kortste keren het hele dorp alles, en haar grootouders zijn juist verhuisd om haar te beschermen. Bovendien heeft ze het er zelf nog veel te moeilijk mee. Het blijkt dat Manthe gelijk had: haar vriendinnen laten haar vallen. Of ze willen alles weten, nieuwsgierig, sensatiebelust. Gelukkig stond Manthe op het punt een nieuw leven te beginnen. Ze gaat studeren in Antwerpen. Ze weet dat Tibo daar in het gevang zit...
Vage herinneringen komen terug. Ze begrijpt het niet. Tibo hield zoveel van haar, hoe kan hij nou die moorden gepleegd hebben?
'Tibo zit achter me aan als een enorme vleermuis. Ik doe wat ik kan, maar ik kom niet onder zijn schaduw uit.'
Het is door Arne dat ze tenslotte toch op zoek gaat naar wat er precies allemaal gebeurd is toen zij zelf als zevenjarige bij haar grootouders logeerde en haar familie verloor. Daarvoor moet ze toch bij Tibo zijn. Haar grootouders vertrouwt ze niet meer.
'Eigenlijk zijn zij ook een soort moordenaars. Omdat ze hun mond niet hebben kunnen houden zijn mijn ouders een tweede keer gestorven. Ik zal ze opnieuw moeten begraven en leren om alleen, zonder hen, verder te gaan.'
Gerda van Erkel heeft met dit boek een prachtige psychologische roman over een gezinsdrama geschreven. Het is een actueel en realistisch verhaal, met misschien af en toe een opgestoken vingertje, maar dat stoort niet. De titel slaat op alle drie de jongeren in het verhaal. Met Arne gaat Manthe de hei op om vogels te kijken. Die vogels zijn evenwel vrij, terwijl Tibo dat niet is. Hij is nooit een vrije vogel geweest. Heel symbolisch: in zijn cel heeft hij een kooi met parkietjes. Ook Manthe is niet vrij om te vliegen, niet totdat ze zich bevrijd heeft. Bevrijd van haar verleden, maar vooral van haar boosheid. En passant geeft de schrijfster ook nog een beeld van het leven in een Vlaamse gevangenis, ze zal er onderzoek voor gedaan hebben.
ISBN 9789059082731 | Paperback | 198 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | juli 2008
© Marjo, 30 juni 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer: