Under Construction
Dirk Bracke

Andreas voelt zich ongelukkig in zijn lijf. Hij is een meisje in een jongenslichaam. Af en toe trekt hij stiekem de kleren van zijn zusje aan of gebruikt hij haar make-up. Bij aanvang van dit boek is Andreas elf jaar maar hij weet dan al wel zeker dat hij een meisje is. Gelukkig neemt zijn moeder hem serieus en ze zorgt ervoor dat Andreas bij een team kan komen praten over zijn transseksualiteit. Vader wil er niets van weten 'Hij groeit er wel overheen' is zijn mening.  Maar dat gebeurt niet.
We volgen Andreas tot en met zijn achttiende jaar, de leeftijd waarop een genderoperatie toegestaan wordt. Inmiddels heet hij Emma en heeft al heel veel gesprekken gevoerd met het genderteam, ook is het gebruik van hormonen al geruime tijd gestart. Emma kleedt zich al enkele jaren als vrouw en gaat ook als zodanig naar school.

Bij Elvire is het een heel ander verhaal. Zij groeit op bij een moeder die aan de drank en drugs is. Het is een enorme bende in huis en ze treft moeder vaak zwaar snurkend op de bank aan als ze weer eens haar roes ligt uit te slapen. Moeders vriendjes komen en gaan en enige controle op Elvire is er niet. Elvire gaat haar eigen gang en begint ook drugs te gebruiken. Aanvankelijk rookt ze alleen jointjes en slikt ze pillen. Door een akelige dealer raakt ze verslaafd aan de cocaïne. Ze kan niet meer zonder en doet alles om maar aan haar kick te komen. Ze steelt of biedt haar lichaam aan dealers aan, want geld heeft ze niet. Verbijsterend genoeg doet ze het heel goed op school, ze is erg intelligent maar komt niet meer uit de negatieve spiraal waarin ze is beland.

Emma en Elvire ontmoeten elkaar. Elvire is de enige die Emma echt accepteert zoals ze is. Elvire is op haar beurt blij met Emma's aandacht want in feite is ze erg eenzaam. Niemand is geïnteresseerd in haar, alleen in haar lijf en later in de drugs die ze dealt. Ze worden heel goede vrienden en bespreken met elkaar hun levensverwachting, doelen en mogelijkheden. Die zijn natuurlijk heel verschillend maar het raakvlak is dat ze beiden geaccepteerd willen worden om wie ze zijn. Elvire wil dat mensen, vooral haar moeder, haar eens echt zíen en Emma wil dat in feite ook. Ze willen verder, en Emma gaat langzaam maar gestaag door, het hoofd biedend aan plagerijen Ze wordt ernstig lastig gevallen door vervelende jongens die dat meisje met een piemel wel eens willen zien maar wijkt niet af van haar uiteindelijke doel, een meisje worden.

Elvire heeft het moeilijker, in zoverre dat ze vast zit. De man die haar van drugs voorziet is een ellendeling. Het gaat niet om haar maar om haar mooie lijf. Helaas kan Elvire niet meer zonder haar drugs dus geeft ze hem haar lijf hoewel ze het afschuwelijk van zichzelf vindt. Als Elvire eindelijk hulp krijgt, zorgt diezelfde man wel voor heel akelige gebeurtenissen. En dan grijpt Emma in... en dat heeft verstrekkende gevolgen.

Dirk Bracke schrijft altijd boeken over jongeren die het niet makkelijk hebben. Hij schuwt daarbij de harde realiteit niet en noemt de dingen ook gewoon bij de naam. Van hem heb ik de boeken Stille lippen, over een doof meisje, en Buitenbeen, over een meisje in een rolstoel, gelezen. Beiden zeer de moeite van het lezen waard.
De schrijver doet altijd veel onderzoek voor zijn boeken. Hij voert o.a. diverse gesprekken met jongeren waarover hij wil schrijven. Ook reed hij bijvoorbeeld mee met de politie door Brussel om de jongerenproblematiek te leren kennen, zodat hij goed weet hoe de wereld van de jongere is waarover hij wil schrijven. Daarom is het aannemelijk dat hij voor dit boek Under Construction ook het nodige voorwerk heeft gedaan hoewel dat nergens bevestigd wordt.

Toch heb ik deze keer het idee dat zijn informatie mogelijk eenzijdig was. Emma wordt als een wel érg meisjesachtig meisje neergezet. Haar kamer moet roze en ze lijkt zich met weinig anders dan met haar uiterlijk bezig te houden. Een nieuw jurkje, meisjesslipjes, bh's, nieuwe schoenen met hakken die zo lekker klik-klakken, ze draagt zelfs stiletto's, oorbellen, haardracht, nagellak, remover, alles komt voorbij. Zijdelings wordt de invloed van de hormonen vertelt, Emma is wat huileriger en gevoeliger. De transformatie van man naar vrouw wordt wel besproken maar meer 'technisch' dan emotioneel. Die informatie is ook bij Wikipedia te vinden. De gesprekken met het genderteam worden genoemd maar dat is het dan ook.  Heel bizar vond ik het feest waarop opa en oma en tante en oom waren uitgenodigd waarbij Emma hen opwachtte in haar jurk terwijl zij van niets wisten. Kan me niet voorstellen dat zoiets gebeurt.

Het is duidelijk dat de schrijver veel meer bekend is met het drugswereldje. Elvire is in dit boek veel interessanter dan Emma. Haar gevoelens, het gebruik van de drugs, het gebruik van haar lijf en de vindingrijkheid om aan drugs te komen zijn veel realistischer beschreven dan de verhalen rond Emma. In feite is dit boek ook meer Elvire's verhaal dan dat van Emma, hoewel Emma op het eind een heel belangrijke - maar ongeloofwaardige - wending aan het verhaal geeft.
Het te prijzen is dat Dirk Bracke dit onderwerp, transseksualiteit, kiest voor zijn boek, maar deze keer slaat hij de plank mis. Dit onderwerp, transseksualiteit, verdient betere en uitgebreidere aandacht dan nu in dit boek gegeven wordt. Het verhaal is nu teveel op uiterlijke dingetjes gefixeerd, alsof elke transgender niets liever wil dan nepnagels en sexy jurkjes. Het wordt bijna een parodie op transseksualiteit en dat kan de bedoeling toch niet zijn.  Emma verdient een eigen, beter boek.

ISBN 9789059085039 | Paperback | 197 pagina's | Davidsfonds Uitgeverij | oktober 2013
Leeftijd: 14+

© Dettie, 02 november 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: