Theo Engelen
De Indische vlieger
De hoofdpersoon is Sukardi, een Javaanse jongen van een jaar of twaalf. Op een dag in 1939 komt er in het grote huis bij zijn dorp een familie 'Blanda's' wonen. Zoon des huizes, Herman, is ongeveer net zo oud als Sukardi, en de jongens worden vrienden.
In die periode komt langzaam het nationalisme opzetten in Indonesië. Boenki, broer van Sukardi sympathiseert met hen. Niet gek als je leest hoe neerbuigend sommige Nederlanders hem en anderen behandelen. De Nederlanders denken (weten niet beter) dat ze het volste recht hebben op het land, op de beste goederen en op de diensten van de inlanders.
Dan komt de oorlog: Japan valt het land binnen, zij willen het rijke Indonesië innemen, de Nederlanders verjagen en hun rol overnemen. Dat wakkert het nationalisme nog meer aan, maar voorlopig valt er niets anders te doen dan te buigen (letterlijk!) voor de nieuwe overheerser. Om het huis van de Nederlandse familie komt nu prikkeldraad...
Boenki gaat in het vrijwilligersleger dat ten dienste staat van de Japanners. Veel inlanders deden dat: ze leerden er met wapens omgaan, handig als ze in opstand zouden komen. Sukardi blijft stiekem met Herman spelen, ook al moet hij er voor over de muur klimmen. En dan wordt het huis aangevallen: de moeder van Herman is dood, Herman zelf ernstig verwond. Sukardi zal niemand van de familie meer zien, ze vertrekken zo snel als mogelijk is naar Nederland.
In 1945 worden de Jappen verslagen, en nemen de Engelsen de boel over. Als in 1947 de Nederlanders het land weer over willen nemen, is de nationalistische beweging zo sterk dat die overname niet zonder slag of
stoot gaat: de politionele acties. Sukardi en zijn familie gaan gewoon door met hun leven. Ze hebben niet zo
veel te eten en ze weten niet waar Boenki uithangt, die nu bij de permuda's is. Echte dreiging is er niet. Het grote huis wordt een basis voor de Nederlanders.
Opnieuw vindt Sukardi een vriend, de soldaat Ton, die hem leert vliegeren. Maar op deze vriendschap rust evenmin zegen: Boenki komt op een avond vertellen dat de nationalisten de basis zullen aanvallen. Wat moet Sukardi doen? Zijn broer verraden? Zijn vriend waarschuwen?
Het laatste deel van het boek speelt bijna veertig jaar later: Sukardi vindt zijn vrienden terug: er is veel gebeurd!!
Theo Engelen vertelt het verhaal van Indonesië zodanig dat de lezer alle partijen kan begrijpen. Hij laat zien dat individuen belangrijker zijn dan het grote geheel, zelfs al moeten die individuen zich schikken en orders uitvoeren. Zijn personages komen voor een moeilijke keuze te staan: kiezen ze voor menselijkheid, voor mededogen, of vinden ze macht en haat belangrijker?
ISBN 9062493289 | Hardcover | 173 pagina's | Uitgeverij Sjaloom | oktober 1999
Vanaf 12 jaar
© Marjo, 04 december 2009
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
