Sanne de Bakker
De jonge Mozart
Het boek begint met de aankondiging van vader Leopold dat ze een wereldreis gaan maken samen met mama Anna en Mozarts vijf jaar oudere zus Nanne.
'Ik heb verlof kunnen krijgen van de aartsbisschop. We gaan overal optreden! In Augsburg, Parijs, Brussel, Antwerpen. Overal! De wereld moet kennismaken met jou, mijn geniale zoon. Stel je toch eens voor: een jongen van zeven jaar, genaamd Wolfgang Amadeus Mozart, bespeelt de klavecimbel foutloos met een blinddoek om zijn hoofd. Hij improviseert op een eenvoudige melodie de meest moeilijke variaties. En alsof dat nog niet genoeg is, speelt hij ook nog 's orgel en viool alsof hij vanaf zijn geboorte al geoefend heeft!' Vader klapte triomfantelijk in zijn handen. 'Jij gaat de wereld veroveren, Wolf! Samen met je lieve zus Nanne.'
In juni 1763 begint de reis die pas drieënhalf jaar later afgelopen zou zijn, maar dat wisten ze toen nog niet.
De eerste plaats die ze aandoen is Augsburg, vader plaatst een advertentie in de krant om alle 'kunsten' van zijn zoon aan te prijzen. Nanne wordt niet genoemd tot haar grote frustratie terwijl zij ook voortreffelijk diverse instrumenten bespeelt en samen met Mozart (Wolf) optreedt. - Meisjes telden in die tijd niet zo mee. -
Het optreden dat vader geregeld heeft in de Augsburgse domkerk is een groot succes en de Mozarts ontvangen een kostbare ring van de bisschop. Vader is blij 'Als we bij elk optreden naast het entreegeld zo'n ring krijgen, worden we steenrijk!' roept hij. Wolf vindt de ring maar een tuttig ding.
Wolf heeft erge last van heimwee. Hij mist het zonnige huis, de mensen, het componeren van muziek, de muziekkamer, de omgeving, de kruidige lucht van de winkel van meneer Hagenauer... Maar vader luistert niet naar Wolf, hij wil dat de reis een succes wordt, die 'verwende houding' van Wolf stoort hem, hij moet stoppen met dat gedoe.
In Parijs waar ze in november gearriveerd zijn, worden ze uitgenodigd door koning Lodewijk de Vijftiende. Het optreden van Wolf en Nanne is een enorm succes. In april 1764 komt de familie aan in Londen. Ook daar mogen ze voor de koning spelen, opnieuw met groot succes. In Engeland ontmoet Wolf, Johann Christian Bach, de zoon van de grote Bach, ze worden goede vrienden, maar helaas de familie Mozart moet verder.
Wolf wil eigenlijk nog steeds gewoon naar huis. Hij blijft maar enorme heimwee houden naar Salzburg, hoe bijzonder hij de optredens ook vindt. Maar helaas, via Gent, Antwerpen, Rotterdam gaat de reis voort naar Den Haag waar Wolf mag spelen tijdens de inhuldiging van stadhouder Willem V. En dan... eindelijk, eindelijk, eindelijk in april 1766 gaan ze naar huis! Denkt Wolf...
Het wordt pas november 1766 want ze gaan eerst nog 'eventjes' naar Parijs. Dat heeft vader Leopold geregeld ondanks de protesten en de toenemende heimwee van zijn kinderen en dan zijn Nanne en Wolf het meer dan zat. Wolf verzint iets zodat zijn vader wel móet luisteren naar hem en zijn zus!
De jonge Mozart en het complot in Wenen
Augustus 1767.
Vader Leopold heeft groot nieuws. Keizer Jozef wil dat Wolf een opera schrijft. Natuurlijk heeft vader het verzoek geaccepteerd ondanks het feit dat Wolf nog nooit een opera geschreven heeft. Hij is er van overtuigd dat Wolf dat kan. Het is veel werk, dat wel, maar ach het lukt Wolf wel, zegt vader. Ze zijn ook uitgenodigd voor het tuinfeest van de koning van Liechtenstein dat georganiseerd wordt voor de keizer en zijn zus Maria Jozefa, die gaat trouwen met de koning Ferdinand van Napels. De Mozarts zijn blij, ze gaan weer naar het gastvrije Wenen waar ze de vorige keer zoveel succes hadden!
Tijdens een bal met allerlei belangrijke gasten wordt Wolf onverwacht gevraagd of hij wat wil spelen. (Nanne mag dat, nu ze zestien is, niet meer in het openbaar doen, dat is onfatsoenlijk vindt vader Leopold.) Mozart weet zo gauw niet wát hij zal spelen maar als hij een kindje ineens 'Altijd is Kortjakje ziek' hoort zeggen begint hij dat liedje spontaan te spelen en verzint er twaalf variaties op. Het publiek is razend enthousiast maar vlak voor het applaus losbarstte heeft Wolf een erg hatelijke opmerking over hem en zijn spel opgevangen die hem tot in het diepst van zijn ziel raakt. Hij is er kapot van. De opmerking kwam van Gluck, een componist, en het werd gezegd tegen Affligio de baas van het grote Burgtheater waar Wolf zijn opera zal mogen dirigeren. Wolf trekt zich de opmerking erg aan maar werkt wel hard door aan de opera. Volgens zijn vader heeft hij de woorden van Gluck verkeerd verstaan en uiteindelijk gelooft Wolf dat ook.
Maar dan breken de pokken uit en de zus van de keizer overlijdt daaraan. Dat betekent dat de theaters zes weken gesloten zullen zijn. De Mozarts vluchten in oktober naar Olomouc en dan worden zowel Wolf als Nanne zwaar ziek, ze hebben de pokken! In de koortsdromen spoken de woorden van Gluck en de opera steeds maar door het hoofd van de doodzieke Wolf. Gelukkig overleven ze het. Begin januari zijn de Mozarts weer in Wenen maar het succes heeft zich tegen hen gekeerd. De Mozarts worden gemeden. De jaloezie heeft toegeslagen. Andere componisten roddelen over Wolf. En Wolf weet dat de oorzaak bij Gluck ligt, hij had het toch goed gehoord! De ambitieuze vader Leopold weet er wel weer wat op te bedenken, maar of het hem lukt de mensen op andere gedachten te brengen...
Moet ik soms in Salzburg met valse hoop blijven smachten naar betere tijden? Mijn Wolfgang daar zien opgroeien, hopend op een wonder, terwijl de kansen in Wenen hoger liggen? Moet ik Wolfgang de leeftijd zien bereiken dat zijn talenten geen opzien meer baren? Het loopt nu allemaal heel anders, maar ik geloof in hem en daarom ga ik de strijd aan, de strijd tegen vijand en ziekte.
Leopold Mozart
Wat zo knap van Sanne de Bakker is, is dat ze van Wolf een echt kind heeft weten te maken. Het is een geniaal kind, dat wel, maar zijn reacties zijn die van een jongetje van zijn leeftijd. Hij haalt kattenkwaad uit, moet lachen en huilen en flapt er dingen uit die alleen kinderen kunnen zeggen. Hij is gek op muziek en heeft ook veel plezier in het spelen en componeren.
Vader Leopold houdt erg veel van zijn zoon maar drijft hem ook genadeloos op. Veel rust wordt Wolf niet gegund, altijd moet er wel iets af of gecomponeerd of gespeeld worden. Het is een wonder dat Wolf plezier blijft beleven aan muziek. Nanne en moeder zijn de rustpunten. Moeder durft af en toe ook tegen haar zeer dominante man in te gaan als hij het weer heel erg bont maakt.
Ook heeft de schrijfster een mooi tijdsbeeld weergegeven. Het eindeloze reizen per koets, de maaltijden, de kleding, alles maakt dat je het gevoel hebt dat je even met de Mozarts van toentertijd hebt mogen optrekken, dat je ze in hun tijd gekend hebt.
Sanne heeft veel research gedaan voor haar boeken en sommige dingen heeft ze aangepast voor het verhaal. Maar de werkelijke gebeurtenissen zijn in de juiste periode geplaatst en correct weergegeven.
Elk hoofdstuk begint met een mooi, fantasievol zwart-wit tekeningetje van Mark Janssen.
Erg prettig leesbare verhalen waarbij je ook nog eens veel opsteekt over de kinderjaren van Mozart.
ISBN 9789049924911 | Paperback | 324 pagina's | Uitgeverij Pimento | april 2012
(Het complot in Wenen is oorspronkelijk met CD uitgegeven die er nu niet bijgevoegd is) | Leeftijd: 10+
© Dettie, 20 april 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
