Martine Letterie
Categorie: Recensies 10-12jr
Dwars door de storm
Terwijl wij in Europa oorlog voerden tegen de Duitsers was er eveneens een oorlog gaande in Indonesië. De eilanden werden bezet door Japanners. Toen in Europa de vrede was teruggekeerd werd het Nederlandse leger uitgezonden naar Indonesië, dat immers een kolonie was en Nederlandsch Indië heette. Het was geen land zoals wij dat kennen, het was een eilandengroep, met verschillende koninkrijken, op Java, Soerabaja, Celebes, Borneo enzovoort. De bewoners van Java en die van Ambon bijvoorbeeld hadden een andere koning, een andere taal, een ander ras, een andere hoofdgodsdienst, andere bronnen van inkomsten en een andere geschiedenis.
Toen de Jappen eenmaal verdreven waren, brak er een vrijheidsstrijd uit. De Indonesiërs wilden vrij zijn van Nederland. De mensen van Ambon vochten aan de zijde van Nederland omdat zij in de veronderstelling verkeerden dat zij na de oorlog een eigen land zouden vormen. Een onafhankelijk Ambon.
Zij kwamen bedrogen uit. Toen Indonesië eenmaal vrij was, waren de Ambonezen vanzelfsprekend niet meer welkom. De soldaten die in het Nederlandse leger hadden gediend en hun gezinnen werden naar Nederland verscheept... In de jaren vijftig kwamen zij hier aan en werden ondergebracht in kampen.
In Groningen was zo’n kamp. Daar speelt het verhaal. De mannen waren bij aankomst uit het leger ontslagen, en zij hadden geen inkomen. In het naoorlogse Nederland was de welvaart nog lang niet terug, zodat de Ambonezen niet welkom waren. Zij waren goedkoper dan Nederlanders, en werkten zelfs voor een zakje aardappelen. De negatieve houding had ook zijn weerslag op de kinderen, en bovendien zagen die vreemdelingen er anders uit en spraken soms de taal niet goed.
In de klas waar Jacob komt zit ook Tjakkie. Zij is de enige dochter van een communist, die vindt dat jongens op de ambachtsschool horen om een vak te leren en meisjes kunnen dan naar de huishoudschool. Tjakkie kan evenwel goed leren en wil graag naar de HBS. Haar meneer vindt ook dat zij dat kan, en samen met de dochter van de rijke boer wordt ze voorbereid op het toelatingsexamen. Hoe moet ze dit aan haar ouders vertellen? Dat ze goed bevriend raakt met Katrien, de boerendochter maakt alles nog erger. Ze is nieuwsgierig naar het leven van Jacob, nu in het kamp, maar ook naar zijn verleden. Dat ze met hem omgaat kunnen haar ouders ook maar beter niet weten. Als ze er toch achter komen, blijkt al snel het cultuurverschil.
‘Jacob is helemaal alleen buiten. En alles is vreemd in dit nieuwe kamp. Hij kan de zeewind die om de barakken blaast niet verstaan, en de geuren die hij om zich heen ruikt niet thuisbrengen. Schichtig zoekt hij zijn weg over het terrein. Daar, bij die ene boom, moet hij rechtsaf. En dan begint zijn hart te bonzen. Wat zit daar op die dikke tak? Een mannetje. Geen kabouter maar een gewone oude man, die alleen erg gekrompen is. Grootvader.
Jacob durft niet verder. Als grootvader uit de dood is teruggekeerd, betekent het dat iemand zijn rust verstoord heeft. En dan begrijpt Jacob het. Grootvader is meegereisd in de legerkisten, en nu is hij ontsnapt. Hij zit op een tak en kijkt met gele, boze ogen naar Jacob, alsof hij hem verwijt dat ze nu weer hier zijn beland, op dit kale veld ver van de bewoonde wereld.
‘Ik kan het ook niet helpen, opa,’ fluistert hij. En dan schiet grootvader vlak langs hem heen door de lucht, met een ijselijke schreeuw. Abel, denkt Jacob, red me! Maar de schelp ligt in zijn kamertje en Abel kan hem niet horen. Toch helpt het om aan zijn broer te denken, want als hij het mannetje nakijkt, dat klapwiekend wegvliegt, ziet hij dat het maar een uil is.’
Jacob vindt het maar moeilijk met die Nederlanders en hun vreemde gewoonten. Toch wil hij niet mee als zijn vader, de dominee, de kans krijgt naar Zeeland te verhuizen. Hij wil muzikant worden, moderne muziek maken. Daar is zijn vader niet blij mee.
Twee kinderen, met ieder hun eigen dromen. Dromen die niet passen bij hun opvoeding. Zullen zij in staat zijn die dromen toch waar te maken?
Twee moedige kinderen ook, die tegen de tijdgeest in bevriend raken.
Martine Letterie en Karlijn Stoffels hebben in dit verhaal veel historische feiten verwerkt, maar zorgen er voor dat het verhaal toch prettig leesbaar is en spannend is. Voor meer informatie moet de lezer naar de website.
ISBN 9789025864972 | Hardcover | 119 pagina's | Uitgeverij Leopold | februari 2014
Leeftijd vanaf 10 jaar
© Marjo, 26 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Familiegeheim
“Maar waar is iedereen? Er is toch wel meer familie? En hebben opa’s geen vrienden? Eva durft de stilte niet te doorbreken met haar vragen. Trouwens, ze zal toch geen antwoord krijgen.”
Na de begrafenis van haar opa blijft Eva vol vragen achter. Wie was haar opa eigenlijk?
In dit boek worden de vragen die Eva heeft op een mooie en bijzondere manier uitgewerkt en beantwoord. Caja Cazemier en Martine Letterie schrijven om de beurt een hoofdstuk.
Caja Cazemier schrijft over Eva, die probeert meer te weten te komen over haar familiegeschiedenis. Maar waarom wil Eva's moeder niets vertellen? En wie is die mysterieuze vrouw op het kerkhof?
Eva gaat zelf op onderzoek uit, samen met haar nichtje Annefloor. Die voelt nu als haar beste vriendin, terwijl Eva voor de begrafenis niet eens wist dat ze bestond!
Martine Letterie schrijft over Hanneke, tante Zus. Ook Hanneke denkt veel na:
“Dat meisje. Het is alsof ze in een spiegel kijkt. Het steile, halflange haar, de grijsblauwe grote ogen. Onwillekeurig voelt ze aan haar eigen grijze hoofd.”
Regelmatig duik je met Hanneke mee in haar herinneringen, naar de Tweede Wereldoorlog. Maar ook dat roept vragen op, want wie is oom Anton? En waarom wil Hanneke geen kinderen?
Caja Cazemier en Martine Letterie slagen erin alle vragen te beantwoorden zonder dat het heel cliché wordt (en àlles in het laatste hoofdstuk goed komt). Het blijft mooi tot op de laatste bladzijde, omdat je dan nog steeds niet precies weet hoe het afloopt, het is niet voorspelbaar. Ik vind het een erg goed boek, het vertelt een mooi verhaal over de àndere kant van de oorlog.
Ik ben wel ‘fan’ van Martine Letterie, ze kan heel goed over het verleden schrijven. De samenwerking tussen beide vrouwen is ook erg goed gegaan, de hoofdstukken sluiten goed op elkaar aan, de schrijfstijl is (bijna) hetzelfde, vlot en goed leesbaar en er wordt één verhaallijn getrokken.
Een groot deel van het verhaal van Hanneke is echt gebeurd. Martine Letterie heeft haar verhaal gebaseerd op dat van Els (achternaam niet bekend). Caja Cazemier heeft het verhaal over Eva helemaal zelf verzonnen.
Kortom: een mooi boek met vlotte schrijfstijl van een schrijversduo dat van mij nog wel meer boeken samen mag schrijven!
ISBN 9789021668871 | Hardcover | 184 pagina's | Uitgeverij Ploegsma | april 2011
Leeftijd 12+
© Wieke, 04 april 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Familiegeheim
“Maar waar is iedereen? Er is toch wel meer familie? En hebben opa’s geen vrienden? Eva durft de stilte niet te doorbreken met haar vragen. Trouwens, ze zal toch geen antwoord krijgen.”
Na de begrafenis van haar opa blijft Eva vol vragen achter. Wie was haar opa eigenlijk?
In dit boek worden de vragen die Eva heeft op een mooie en bijzondere manier uitgewerkt en beantwoord. Caja Cazemier en Martine Letterie schrijven om de beurt een hoofdstuk.
Caja Cazemier schrijft over Eva, die probeert meer te weten te komen over haar familiegeschiedenis. Maar waarom wil Eva's moeder niets vertellen? En wie is die mysterieuze vrouw op het kerkhof?
Eva gaat zelf op onderzoek uit, samen met haar nichtje Annefloor. Die voelt nu als haar beste vriendin, terwijl Eva voor de begrafenis niet eens wist dat ze bestond!
Martine Letterie schrijft over Hanneke, tante Zus. Ook Hanneke denkt veel na:
“Dat meisje. Het is alsof ze in een spiegel kijkt. Het steile, halflange haar, de grijsblauwe grote ogen. Onwillekeurig voelt ze aan haar eigen grijze hoofd.”
Regelmatig duik je met Hanneke mee in haar herinneringen, naar de Tweede Wereldoorlog. Maar ook dat roept vragen op, want wie is oom Anton? En waarom wil Hanneke geen kinderen?
Caja Cazemier en Martine Letterie slagen erin alle vragen te beantwoorden zonder dat het heel cliché wordt (en àlles in het laatste hoofdstuk goed komt). Het blijft mooi tot op de laatste bladzijde, omdat je dan nog steeds niet precies weet hoe het afloopt, het is niet voorspelbaar. Ik vind het een erg goed boek, het vertelt een mooi verhaal over de àndere kant van de oorlog.
Ik ben wel ‘fan’ van Martine Letterie, ze kan heel goed over het verleden schrijven. De samenwerking tussen beide vrouwen is ook erg goed gegaan, de hoofdstukken sluiten goed op elkaar aan, de schrijfstijl is (bijna) hetzelfde, vlot en goed leesbaar en er wordt één verhaallijn getrokken.
Een groot deel van het verhaal van Hanneke is echt gebeurd. Martine Letterie heeft haar verhaal gebaseerd op dat van Els (achternaam niet bekend). Caja Cazemier heeft het verhaal over Eva helemaal zelf verzonnen.
Kortom: een mooi boek met vlotte schrijfstijl van een schrijversduo dat van mij nog wel meer boeken samen mag schrijven!
ISBN 9789021668871 | Hardcover | 184 pagina's | Uitgeverij Ploegsma | april 2011
Leeftijd: 12+
© Wieke Holwerda, 04 april 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Hanna's reis
'Het is een half jaar geleden dat Hanna uit Amsterdam vertrok. De stad ziet er nog bedrieglijk hetzelfde uit. Alleen was het toen winter, en nu is het volop zomer. Maar dat is niet de reden waarom de stad anders voelt. Het is niet meer veilig. Misschien komt het door de verhalen die Hanna af en toe heeft opgevangen in Apeldoorn, of doordat ze weet dat ze hier niet mag zijn. Ze is voor het eerst van haar leven bang op straat in Amsterdam.’
Zoals Martine Letterie in een nawoord uitlegt: het verhaal dat ze beschrijft in dit boek is grotendeels gebaseerd op een waar verhaal. In de Tweede Wereldoorlog was er een meisje dat net als de Hanna uit dit boek wegens opvoedproblemen naar een gesticht werd gestuurd.
Op 1 maart 1942 kwam Margaretha Swart terecht in het tehuis dat Paedagogium Achisomog heette, een onderdeel van de Joodse psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch, in Apeldoorn dus.
Er is informatie te vinden over haar en haar familie in de geschriften die haar neef Jesaia van Keeken schreef, gevonden in de bibliotheek van het Joods Historisch Museum. Er stond niet bij wat er precies aan de hand was, waarom Margaretha daar zat, maar dat bleek gevonden te kunnen worden via het stadsarchief van Amsterdam - Margaretha kwam verschillende keren voor in de politiedossiers- ze was een keer na spertijd op straat; ze werd opgepakt voor openbare schennis met een onbekende Duitse militair; een derde keer werd ze samen met een ander meisje op het station opgepakt.
Ze werd voor drie maanden weggestuurd, maar verbleef volgens de gegevens veel langer in Apeldoorn. Namelijk tot ze met de andere joden uit die stad in januari 1943 weggevoerd werd naar Auschwitz. Tussendoor was ze nog een keer weggelopen, terug naar Amsterdam. Tevergeefs, ze werd een vierde keer door de politie opgepakt, en teruggestuurd.
Martine Letterie heeft zoveel mogelijk deze ware gegevens gebruikt en er het verhaal van Hanna van gemaakt.
Een meisje van vijftien, dat graag de wereld wil verkennen maar zich daarin belemmerd weet door de beperkingen die de joden treffen. Een meisje dat oog krijgt voor de andere sekse; een meisje dat haar eigen weg wil vinden, maar opgesloten wordt, terwijl ze niet goed begrijpt waarom.
Schokkend verhaal, helaas een van de vele verhalen die vergeten zijn. In die serie’ Vergeten oorlog’ is dit boek verschenen.
Er worden joodse gebruiken beschreven, waardoor het voor jongere lezers misschien wat lastig lezen is, al wordt het vrij duidelijk uitgelegd. Je hoeft die gebruiken ook niet te begrijpen om de strekking van het verhaal toch mee te krijgen.
ISBN 9789025859282 | Hardcover | 144 pagina's | Uitgeverij Leopold | januari 2012
Uit de serie 'Vergeten oorlog' over vergeten aspecten van de Tweede WereldoorlogLeeftijd vanaf 12 jaar
© Marjo, 17 oktober 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Het Mysterie van de Zwarte mantel
Martine Letterie heeft rondom dit historische feit een leuk verhaal voor kinderen geschreven met heel veel feitelijke informatie. Wat er wel en wat er niet waar is, kun je achter in het boek lezen. Nadat je genoten hebt van een lekker spannend verhaaltje.
Marie, een meisje uit een goede familie, afkomstig uit Frankrijk, wordt geacht thuis te zitten en te handwerken, zoals de meeste meisjes in die tijd. Als je geluk had mocht je lessen volgen, maar wat Marie wil: naar buiten gaan en tekenen wat ze ziet, dat is eigenlijk uit den boze. Als ze het toch doet, en enkele keren met Dirk meegaat, leidt dat iedere keer tot een terugval: ze moet thuisblijven.
Dirk is de jongen die door haar vader aangesteld is om stukjes voor de krant te schrijven; hij mag natuurlijk wèl naar buiten. Marie baalt nog erger als ze een gesprek af luistert – niet met opzet hoor – en hoort hoe een Franssprekende man regelt dat een jongen – met een zwartgemaakt gezicht, zien ze later – de vredesonderhandelingen gaat saboteren: een huis in brand steken, en juwelen stelen tijdens de feesten die de gezanten en pluripotentiaten steeds maar geven. Het is de bedoeling van de man met de zwarte mantel dat er geen vrede gesloten wordt: hij geeft de voorkeur aan een eervolle strijd op het slagveld! En als het mislukt, dan moeten de Hollanders de schuld krijgen.
Natuurlijk wil Marie dat samen met Dirk verder onderzoeken, om gehoor te krijgen bij de volwassenen. Want die geloven twee kinderen immers niet?
Alle informatie is speels in de tekst verwerkt, en wat zeer waarschijnlijk niet meteen begrepen wordt, dat is ook voor de jongen onduidelijk, dus kan Marie of haar vader het even uitleggen.
Voor kinderen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis is dit een heel leuk boek! Maar ook als je dat niet zo nodig allemaal wil weten, lees je een leuk avonturenverhaal.
ISBN 9789025861193 | Hardcover | 128 pagina's | Uitgeverij Leopold | oktober 2012
Illustraties door Rick de Haas Leeftijd vanaf 10 jaar
© Marjo, 17 september 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Bommen op ons huis
De hoofdpersoon is de elfjarige Fien. Zij woont met ouders en broertje in Rotterdam, als de eerste bommenwerpers overvliegen. Aanvankelijk vindt ze dat reuze spannend, ze gaat zelfs op het dak staan kijken ( schijnen Rotterdammers ook gedaan te hebben). Daar voegt een vriendje zich bij haar, David. En David vindt het helemaal niet leuk. Als hij vertelt waarom niet, bekruipt Fien enige schaamte. Ze wist dat allemaal niet: dat David en zijn vader gevlucht zijn uit Duitsland, ja, maar waarom precies, dat wist ze niet. Davids moeder was omgekomen bij de schermutselingen in Duitsland, en zijn vader, een geleerde, kon in Nederland niet zijn beroep uitoefenen en zakte steeds verder weg in lethargie. Nu moeten ze opnieuw vluchten, zegt David.
Zonder het hun ouders te vertellen gaan de twee kinderen naar de haven, kijken of er een boot vertrekt naar Engeland, dan kunnen David en zijn vader mee. Maar daar zien ze hoe Duitse soldaten met waterhelikopters aankomen, en hoe een agent doodgeschoten wordt, en ze rennen naar huis. Nu heeft Fiens moeder een zus in Middelburg, dus daar moeten de twee maar heen, dat is al een eind op weg naar Engeland, zegt Fien. Voor hij kan vertrekken, heeft evenwel zijn vader het heft in eigen handen genomen. David vertrekt alleen.
En dan vallen de bommen... Fien is bij een vriendinnetje, en ziet hoe haar huis gewoon weg is. Maar waar zijn haar moeder en Rob? En haar vader, die werkt in de binnenstad, hoe is het met hem? Er volgen spannende dagen, eindigend in Koudekerke.
Martine Letterie heeft een spannend verhaal geschreven rondom dramatische gebeurtenissen. Ze verhult niets van wat er allemaal gebeurde maar scherpt ook het akelige niet aan. Door de nadruk te leggen op een jong meisje dat erg moedig is en dat haar hoofd er bij houdt, blijft de verschrikking van de oorlog - gelukkig - een beetje op afstand. Het lijkt ondenkbaar in deze huidige tijd dat een jongen en een meisje van die leeftijd samen op een fiets door Zeeland rijden, maar dat de tijden anders waren, daar gaat het juist om in dit boek om dat duidelijk te maken.
Prima boek in begrijpelijke taal, - eventueel moeilijke begrippen worden uitgelegd.
Prima project ook, leerkrachten zouden hier allemaal mee aan de slag moeten.
http://www.vergetenoorlog.nl/
ISBN 9789025853259 | Hardcover | 118 pagina's | Uitgeverij Leopold | maart 2009
© Marjo, 22 juni 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer: