Philip Roth
Verontwaardiging
Hij gaat als eerste van de familie studeren, eerst aan een college dicht bij huis, in Newark. Zijn vader, koosjere slager, krijgt last van de ondragelijke angst dat zijn zoon iets zal overkomen. Voor Marcus een reden om ver van huis te gaan studeren. Zijn familie moet daar grote offers voor doen: moeder moet in de slagerij blijven werken, want de enige hulp kan niet meer worden betaald en vader moet nog harder ploeteren.
Hij krijgt te maken met de gebruikelijke dingen waar een jonge student mee te maken krijgt: de eerste liefde, de vraag hoe ver je moet gaan in het verdedigen van je principes en hoe je je staande houdt in die nieuwe sociale structuur. Marcus doet erg zijn best en haalt goede cijfers. Hij mag niet mislukken. Op de achtergrond speelt namelijk steeds de dreiging van de dienstplicht: jongens van zijn leeftijd die niet studeren, gaan het leger in, met alle kans om te sneuvelen in Korea. Een andere reden waarom hij niet mag falen, is dat zijn vader zoveel moeite moet doen om hem te laten studeren en zo trots op zijn resultaten is.
Maar hij is jong en principieel: als atheïst wil hij niet bij het Joodse dispuut van het college, en al helemaal niet naar de veertig verplichte kerkdiensten. Zijn weerzin daartegen wordt hem uiteindelijk noodlottig. Via een licht hellend vlak loopt alles fout: de decaan spreekt hem aan op wat hij noemt zijn zelfverkozen isolement, zijn aanbedene, Olivia, verdwijnt en op een koude winternacht loopt een sneeuwballengevecht op het College-terrein uit op een beschamende vertoning. De toespraak die de voorzitter van het College voor de mannelijke studenten naar aanleiding van dat laatste incident houdt is overigens schitterend: hebben ze niks beters aan hun hoofd en weten ze wel wat er allemaal speelt in hun tijd. Je kan die speech zo overhevelen naar vandaag.
Philip Roth brengt dit verhaal met sober taalgebruik en een sobere handeling. Er gebeurt niets spectaculairs, maar toch is het volgen van de gedachtegang van Marcus boeiend. Als lezer leef je mee met zijn onzekerheden en zijn twijfels.
Het boek gaat over de grote gevolgen van kleine beslissingen, over de verstikkende liefde van ouders voor hun enig kind, over de kwetsbaarheid van die liefde, over de weerloosheid tegen de geschiedenis. Het beschrijft ook de sfeer in een periode in de recente Amerikaanse geschiedenis: de dreiging van de oorlogen ver weg en van het volgens Amerikanen zo duivelse communisme.
Het is een boek over heel veel.
ISBN 9789023428916 | Gebonden | 254 pagina's | De Bezige Bij | 2008
© PetraO, oktober 2008
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
