Michael Brooks

Toon alleen recensies op Leestafel van Michael Brooks in de categorie:
 

13 keer onverklaarbaar 13 keer onverklaarbaar


'De dingen die onverklaarbaar zijn, zijn in sommige opzichten de enige dingen die er toe doen.'


Michel Brooks (als ik het goed heb wel een natuurkundige, maar geen wetenschapper) behandelt in dit boek dertien onderwerpen waarvan niemand aan kan tonen dat het de enige absolute waarheid is, maar die vaak wèl werken, dus je mag ze ook niet negeren.

Ik ga niet zeggen dat ik alle onderwerpen uit dit boek begrijp, zelfs al weet de schrijver het nog zo goed uit te leggen, mijn hoofd duizelt bij het hoofdstuk over koude kernfusie, die volgens sommigen wel bestaat, maar voor velen onzin is. En dat geldt voor meer van de onderwerpen die in dit boek aangekaart worden. Vraag me niet om iets te zeggen over kernfysica en kwantumelektrodynamica (mijn woordcontrole kende het woord wèl, ik niet eens!). Het feit dat ik het niet na kan vertellen zegt al genoeg. Toch probeert Brooks het goed uit te leggen, zijn verhaal over de uitdijing van het heelal begrijp ik wel, omdat hij daar een beeld schetst van een gewicht aan een touw dat je in de lucht ronddraait.

Interessant is het hoofdstuk over het virus: eerst wordt verteld hoe het ontdekt is, tegen het eind van de negentiende eeuw, waarna vastgesteld werd dat ‘een virus een kwaadaardige, genadeloze, machtige machine is, die vastbesloten zijn zichzelf voort te planten, maar daar zelf niet toe in staat zijn. Virussen zijn afhankelijk van een levende gastheer die hen van eiwitten en energie voorziet.’

Maar dan: in Marseille blijkt de ontkenning van deze theorie in een vriezer te liggen: het Mimivirus, dat een virus is maar toch genetisch complexer dan een bacterie – die wel een zelfstandig biologisch wezen is. Waardoor, en daar ben ik weer niet in thuis - de rangschikking van alle levende wezens niet zou blijken te kloppen. Theorieën die niet kloppen, het spook van de wetenschapper. Het mimivirus zou misschien wel de oorsprong zijn van de celkern, waardoor het bij onderzoek naar ziektes en genezing daarvan een grote rol speelt, er wordt zelfs gesproken van het virus als levensreddend. Zo kennen wij leken ze toch niet...
Dan zijn er nog de kwestie van het placebo-effect, en daarmee verband houdend, zegt Brooks, de homeopathie. Hoe kun je die als bedriegerij terzijde schuiven als ze blijken te werken? Hoe komt het dan dat het werkt?

Waarom zijn de theorieën van vele wetenschappers genegeerd, terwijl ze achteraf bleken te kloppen? Om te ontdekken moet je oude methodes veranderen, onwrikbaar lijkende wetmatigheden  loslaten, en juist degenen die dat deden worden met wantrouwen bekeken. De wereld van de wetenschap is niet zo zuiver en wetenschappelijk als men doet voorkomen.
Een boek dat een hele kluif is, maar voor de geïnteresseerde leek verhelderend. Zo zie je maar weer: je moet niet alles geloven wat je verteld wordt. Er is een einde aan wetenschap, niet alles is falsifieerbaar.

Bohr zei het al: 'Einstein, vertel God niet wat hij moet doen.'


ISBN 9789085713999 | Paperback | 298 pagina's | L.J. Veen | augustus 2011
Noten en bronnen achterin alsmede een lange indexlijst.

© Marjo, 23 november 2011


Lees de reacties op het forum en/of reageer: