Ze kwamen op motorfietsen
ontsnapt aan Boko Haram
Andrea C. Hoffmann

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af in Nigeria, een land wat al jarenlang in het nieuws is door moorden en ontvoeringen door de terroristische islamitische militie Boko Haram. De laatste jaren trokken vooral de ontvoerde schoolmeisje van Chibok de aandacht. Er kwam een wereldwijde actie op twitter op gang, # Bring back our girls, gesteund door Michella Obama. Nog maar een klein deel van deze meisjes is terug, maar minder bekend is dat los van deze meisjes nog steeds vele duizenden meisjes ontvoerd worden. Systematisch worden dorpen binnengevallen en de mannen, vaders en broers gedood. De vrouwen en meisjes worden meegenomen om uitgehuwelijkt te worden aan Boko Haram strijders en nieuwe islamitische krijgers voort te brengen. Ze worden in kampen ondergebracht en ondergaan een Islamitische hersenspoeling om een geschikte bruid te worden.


In dit boek vertelt de zeventienjarige Patience haar verhaal aan de Duitse journaliste Andrea C. Hoffmann. Het is een verhaal wat je, juist door de bijna onderkoelde toon, vanaf het begin bij de strot grijpt.


Patience haar eerste man wordt vrij snel na hun huwelijk door Boko Haram vermoord, waardoor ze als weduwe terugkeert naar het ouderlijk huis en haar oude dorp. Een zeer lage en kwetsbare status en weinig aantrekkelijk voor nieuwe huwelijkskandidaten. Toch komt er een nieuwe man die belangstelling voor haar heeft. Hij blijkt getrouwd, ze wordt zijn tweede vrouw, maar ondanks haar eerste teleurstelling dat hij al getrouwd is, is ze blij met haar positie, die beter is dan als weduwe. Bovendien zijn de twee zeer gek op elkaar. Het noodlot slaat echter wederom toe. Als Patience in haar oude dorp is, valt Boko Haram ook dit dorp binnen. Haar moeder, en naar later blijkt haar hele familie, wordt vermoord en zijzelf wordt ontvoerd en naar een kamp gebracht om uitgehuwelijkt te worden. Patience weet dan al dat ze zwanger is van haar man. Vrij snel na haar ontvoering ziet ze wat Boko Haram met zwangere vrouwen doet, te gruwelijk om hier te verwoorden, en ze wil haar kind koste wat kost beschermen. Ze weet op miraculeuze wijze, met hulp van een Boko Haram bewaker, te ontsnappen en komt zelfs haar man weer tegen.


Maar opnieuw slaat het noodlot toe en wordt ze ontvoerd, weer weet ze te ontsnappen en zelfs met een paar medegevangenen over de grens van Kameroen te komen. Wéér ontmoet ze haar man en even denk je dat alles nu toch nog “goed” gaat komen als ze hoogzwanger met hem verenigd wordt. Maar dan valt Boko Haram zelfs dit kamp over de grens binnen en wordt ook haar tweede man onthoofd. Patience vlucht hoogzwanger en getraumatiseerd de jungle in.


Serie’s op tv hebben vaak een disclamer bij geweld en gruwel, dit boek zou dat eigenlijk ook moeten hebben, om argeloze lezers gruwelijkheden te besparen die ze niet snel meer van hun netvlies zullen krijgen. Er worden detaillistisch moorden, verkrachtingen en gruwelijke slachtpartijen beschreven en er wordt meerdere malen gesproken over kannibalisme. Ik heb regelmatig met lezen moeten stoppen en het even moeten wegleggen voor ik weer verder kon. Tegelijkertijd verdient dit boek, juist door alle gruwelijkheden juist heel veel publiciteit, aanbeveling en véél lezers.


Want dit gebeurt nú, anno 2017, terwijl wij leven. Dat maakt je bijna gek van machteloosheid als je het leest, omdat wij het met elkaar al die jaren dat het al bezig is niet hebben kunnen stoppen. Tegelijkertijd doordringt het je diep van het besef dat verhalen als deze verteld en gepubliceerd móeten blijven. Nog meer en nog uitgebreider dan het nu gebeurt wat mij betreft. Kranten en nieuwsmedia zouden er aandacht aan moeten blijven besteden. Om vrouwen als Patience recht te doen, maar ook omdat publiciteit soms wél krachten in werking zet. Bovendien móet de schijnwerper in deze wereld waar zoveel tegelijkertijd gebeurt ook op Nigeria gericht blijven, omdat er nog zoveel meisjes en vrouwen, waaronder het grootste deel van de ontvoerde meisjes van Chibok ,nog niet terug zijn.


Wat helpt bij de publiciteit en bekendheid van dit boek, denk ik, is dat het de schrijver kreeg die het verdiende. Te vaak gaan dit soort boeken ten onder aan goedbedoeld, maar slecht schrijverschap maar dat is hier zeker niet het geval. Integendeel. Andrea C. Hoffmann is een gerenommeerd journalist en Afrika-kenner en dat merk je in dit boek. Ze schreef het samen met Patience, wat het ontzettend indringend en persoonlijk maakt, maar tegelijkertijd is het van een goede journalistieke en geschiedkundige context voorzien. Het schets een goed beeld van het hier en nu, maar ook van hoe Nigeria was voor Boko Haram aan de macht kwam en hoe Christenen en Islamieten als buren in alle vrede samenleven. Bovendien is het erg goed geschreven.


Dat maakt het in combinatie met de actuele urgentie van dit boek, ondanks alle gruwelijkheden, een absolute aanrader.


ISBN 9789402723700 | Paperback | 286 pagina's | Uitgeverij Harper Collins | april 2017


© Willeke, 3 mei 2017

ISBN 9789402723700 | Paperback | 286 pagina's | HarperCollins | april 2017
Vertaald door Jan Smit

© Willeke, 03 mei 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer: