Taal is zeg maar echt mijn ding
Paulien Cornelisse

Waarom is het ene boek over taalgebruik prettig en het andere boek niet? Waarschijnlijk heeft dat te maken met de toon. Vaak wordt het taalgebuik neergesabeld als incorrect, oneigenlijk gebruik enz. Wordt er hautain terechtgewezen.
Dat doet Paulien Cornelisse niet, zij beschouwt of constateert alleen maar. Ze merkt nieuwe woorden op of woorden die ineens een andere betekenis hebben gekregen.
Bijvoorbeeld over het het woord crisis schrijft Cornelisse;

"Alles heet tegenwoordig maar crisis. We hebben de klimaatcrisis, de kredietcrisis, maar ook een persoonlijk dipje heet meteen identiteitscrisis, een carrièrecris of een relatiecrisis. Het leven is een aaneenschakeling van crises.[...]
Er was een geïnterviewde hoogleraar die het zo zei: Crises? Het is allemaal zo relatief. De Tweede Wereldoorlog , dát was een crisis.'
Een onbedoeld komische zin. De Tweede Wereldoorlog een crisis? Véél te zwak uitgedrukt. Blijkbaar is de inflatie van 'crisis' al zo ver gevorderd dat het te alledaags is geworden voor echt erge dingen.
En toch. Volgens mij werd 'crisis' in de jaren negentig veel meer gebruikt. Maar dan meer zo. Je kwam bijvoorbeeld een jeugdherberg binnen en daar zag je oude mottige dekentjes op dunne matrasjes, gereformeerde jongeren met gitaren en bruine tegels op de vloer. Dan was het enige juste wat je kon zeggen: 'Jezus, wat crisis hier.' Zonder lidwoord dus.
Overal kon je crisis tegen zeggen. 'We hebben een proefwerk, crisis.' 'Crisis, m'n fiets is gejat'[...]


Ook het gebruik van het de laatste tijd veelgehoorde woord oké beschrijft Cornelisse. De betekenis van het woord hangt af van hoe je het uitspreekt. Het kan betekenen 'ik heb je begrepen', bijv. 'Ik ben ziek'. antwoord: 'Oké'. Of het kan een kritische oké zijn, dan zeg je okééé. Bijv. Okééé mevrouw dan doe ik het zelf wel. Je blijkt het woord vaker te zeggen dan je zelf denkt (ook de mmmké en nké tellen mee).

De columns van Paulien Cornelisse beslaan soms een paar pagina's en soms een paar regeltjes.

'Helder?
'Ja!'
'Als ik vraag: 'Helder?' dan moet je antwoorden met: "Helder."'
'Oke.'
'Helder?
'Helder.'

Erg humoristisch vind ik het stukje getiteld 'Had nou je mond gehouden'. Dat gaat over uitspraken waarmee iets beoogd wordt maar het tegengestelde effect heeft, zoals:
'Let niet op de troep' (dan doe je het juist wel)
'Slaap je al?' (nu niet meer dus)
'Gezellig hè? Vinden jullie het ook zo gezellig? (gebruikt om een heel ongezellig feestje op te peppen en totaal averechts werkt)

Dit bovenstaande is nog maar een heel klein gedeelte uit het boek. Het is leuk om elke dag een paar stukjes te lezen. In het boek staan ook grappige tekeningetjes van voornamelijk dieren die een uitspraak doen. Bijvoorbeeld een rat die zegt: 'Ik heb nooit 'teringlijer' gezegd, en als ik het al gezegd heb dan bedoelde ik het in de meest positieve zin van het woord.'
Of een hond die zegt: 'Ik zag je maar je was het niet.'


Kortom, dit boek is zeg maar echt mijn ding.

ISBN 9789025430498 | Paperback | 212 pagina's | Uitgeverij Contact | april 2009

© Dettie, 28 mei 2009

Lees de reacties op het forum en/of reageer: