Ton van der Lee

Toon alleen recensies op Leestafel van Ton van der Lee in de categorie:
 

Solitaire Solitaire


Ton van der Lee heeft inmiddels al negen boeken geschreven waarin Afrika het onderwerp is. Drie ervan, de prachtige boeken Het zandkasteel, De Afrikaanse weg en Geheimen van de Maasai (met DVD) heb ik inmiddels gelezen. Die boeken ademen allemaal een grote liefde voor het mooie land en zijn schitterende natuur uit. Ton van der Lee voelt zich daar als de spreekwoordelijke vis in het water, ware het niet dat er erg weinig water is.
Dit boek, Solitaire, is zijn eerste boek. Daarin is te lezen hoe de liefde voor Afrika ontstaan is en waarom het uitgerekend dat land is waar hij naar toe trekt om daar een nieuw bestaan op te bouwen.
Het is vooral de stilte, het contact met de aarde wat hij in Nederland mist. In Nederland zijn overal files, er is de gekte in de winkels vol dure kleding, schoenen, accessoires. En er zijn al die supermarkten met hun enorme voedselaanbod. Kopen, kopen, kopen is al wat de klok slaat. Bovendien is het nergens echt stil en de natuur is aangelegd. Aandacht voor elkaar is er niet meer, iedereen is bezig met zijn of haar carrière en kinderen gaan vanaf hun tweede jaar de chrèche in.

"ik zit op een terras en bestel een cappuccino. Aan de tafel naast me zitten drie mensen, die alledrie telefoneren. Ze kijken elkaar niet aan maar praten met verbeten gezichten in hun mobieltje.
Een gevoel van totale vervreemding overvalt me."


Dit gevoel, deze vervreemding wordt steeds sterker en maakt dat Ton van der Lee daadwerkelijk stappen gaat ondernemen. Hij, filmproducent, neemt geen nieuwe opdrachten meer aan. Hij verkoopt zijn twee productiebedrijven en verhuurt zijn huis. Hij neemt afscheid van familie, vrienden en kennissen. Tot zijn verbazing en ook wel ongerustheid hoort hij van bijna iedereen aan wie hij zijn plannen vertelt heeft 'dat ze dat ook wel willen, dat ze zo moe zijn, en ook alles zo zat zijn.'


En dan is hij in Kaapstad en trekt in een backpackershotel. Aan een kant opgelucht dat het eindelijk zo ver is, aan de andere kant is de innerlijke rust er nog niet, alles is nog te ongewoon, te spannend. " [...] ik vind het toch wel een beetje eng allemaal. Voor het eerst sinds mijn studie, misschien voor het eerst van mijn leven zonder plan. Met maar één zekerheid: ik ga voorlopig niet naar huis."
Maar ook het backpackershotel is hem te druk. Hij koopt een oude Ford bestelwagen met radio en vertrekt zo snel als hij kan naar Karoo, het grote dunbevolkte plateau ten noorden van de bergen. En eindelijk, als hij daar is kan hij diep ademhalen.  Hier is hij voor gekomen. Totale stilte.
Hij reist verder, kleine plaatsjes passerend waar hij inkopen doet. Hij slaapt in de heuvels onder een schitterende sterrenhemel. Hij arriveert in Keetmanshoop, een flinke plaats in Namibië en reist weer verder, de onrust is nog steeds zijn lijf niet uit. Hij ontdekt dat hij 's nachts ligt te tandenknarsen en weet ook hoe dat komt. Het is feitelijk toch nogal beangstigend. Hij weet niet waar hij heen gaat maar de totale vrijheid blijkt ook de totale doelloosheid... 'Heb ik me dan in Nederland van alles ontdaan om tot deze conclusie te komen?' vraagt hij zich vertwijfeld af.
Hij besluit naar Walvisbaai, de zeehaven in Namibië te reizen. De enige stad die hij onderweg zal tegenkomen is Solitaire, daar kan hij tanken en wat drinken in een hotel en misschien geld wisselen bij de bank.

'Ik kom op een kruispunt van drie zandwegen, waar een verroest en gedeukt bord de weg wijst naar Solitaire Bottle Store. Er staat niet bij hoeveel kilometer het nog is naar de stad.
Honderd meter van het kruispunt staan drie vervallen gebouwtjes. Ik rijd er heen en stop bij een halfgedemonteerde benzinepomp. Onder de bomen staat een laag huis met een groen geschilderde veranda. Rechts is een grote schuur, waar een autowrak tussen oude balken, roestige vaten en omgevallen stapels stenen staat. '


Dit blijkt 'de stad' Solitaire te zijn. Benzine is er op dat moment niet.
In Solitaire woont Moose, Peter de zwager van Moose en eigenaar van Solitaire en verder zijn daar Leonardo en Zulu, de hulpjes. De goedige goedlachse Moose staat in de winkel, de stugge Peter beheert de farm, wat Solitaire in feite gewoon is, niets geen stad, gewoon een grote farm met op het terrein een benzinepomp en winkeltje.
Zulu is pompbediende en Leonardo is de klusjesman. Moose is in de wijde omgeving vooral bekend om het heerlijke brood dat hij bakt.
Er is geen benzine. Volgende week komt de benzinewagen pas weer langs. Het gevolg is dat Ton moet overnachten in Solitaire. En Ton is drie weken later nóg in Solitaire, ook als er weer benzine is, het piepkleine plaatsje in the middle of nowhere, bevalt hem uitstekend. Hij slaapt buiten in een droge rivierbedding. Het tandenknarsen is voorbij, hij is thuisgekomen...

Wat volgt is het verhaal over het leven daar. Ton wandelt eindeloos met de drie honden van Peter die hem aanbidden, niet gewend als ze zijn aan een liefdevolle behandeling. Ton verkent daarna de verdere omgeving en gaat naar de voor hem onweerstaanbare Kalahari-woestijn.  Ton ontmoet diverse aparte mensen en doet allerlei bijzondere streken aan zoals de heilige heuvels van de Bushmen.
Hij ziet het wonder van het in heel korte tijd groen worden van het droge woestijngebied en al de bloemen die openbarsten na de regenperiode. Ton maakt rond Kerstmis kennis met Helen, de venijnige vrouw van Peter waar iedereen bang voor is. Ton helpt Moose in de winkel en langzaam komt er een idee in zijn hoofd op... Kennelijk zit de plannenmakerij hem nog teveel in het bloed. Hij start in overleg met Moose en Peter een eenvoudig restaurant en er worden enkele kamertjes gebouwd zodat passanten kunnen blijven slapen. De zaken gaan goed, Solitaire wordt steeds vaker aangedaan, touroperators nemen Solitaire op in hun reisschema. Solitaire staat lovend beschreven in de Loneley Planet en uiteindelijk is het gedaan met de rust. Ton, Moose, Peter, de kokkin... iedereen werkt heel hard om aan alle vraag te kunnen voldoen.  De gemoedelijke sfeer veranderd.  Hebzucht gaat eveneens een rol spelen. Daar gaat de droom...

Ton van der Lee heeft een dermate beeldende stijl van schrijven waardoor het verhaal leest als een roman. Het enige wat je mist zijn foto's maar misschien is dat ook juist de charme van het boek. Je kunt nu je eigen beelden vormen bij het verhaal. De beschrijvingen over de prachtige natuur en de stilte doen je verlangen naar zo'n plek. Diep in je hart voel je ook bewondering, hij doet het toch maar. Wie durft dat? Ook al kun je je het financieel permitteren en heb je een huis achter de hand voor het geval dat het mis gaat het blijft toch een waagstuk. Ton van der Lee is eerlijk in zijn relaas. Hij vertelt ook over de angst, de twijfel, de zorgen die hem soms overvallen, maar toch overheerst het gevoel van vrijheid, van geluk, van weer mens te zijn die verbonden is met zijn omgeving.
Het boek straalt nog niet de rust uit van zijn latere boeken maar evengoed is dit ook een erg prettig verhaal om te lezen.


ISBN 9789044604221 | Paperback | 298 pagina's | Uitgeverij Prometheus | april 2004

© Dettie, 22 augustus 2012


Lees de reacties op het forum en/of reageer: