Het nut van pessimisme
Roger Scruton

En de gevaren van valse hoop
Roger Scruton



Roger Scruton, die bekend staat om zijn conservatisme, schreef een boek met de titel ‘Het nut van pessimisme en de gevaren van valse hoop’ en verklaart daarin alle zelfverklaarde vormen van optimisme en idealisme, zowel van links als van rechts, als irrationele en verderfelijke excessen.
Inderdaad heeft in de 20e eeuw nazisme en communisme een spoor van ellende getrokken over de hele wereld, en in het eerste decennium van de 21e eeuw worden we geconfronteerd met de kwalijke gevolgen van het zogenaamde superkapitalisme. De opkomst van deze ismen gingen allen gepaard met een vorm van euforie, maar brachten uiteindelijk alleen maar valse hoop en ontstellend veel pijn en verdriet. Scruton wil ons daarom terecht wijzen op het nut van pessimisme als utopisten ons een gouden toekomst beloven, alsof alles maakbaar is. Terwijl als er iets valt te leren uit de geschiedenis is het wel dat er weinig valt te plannen, zeker over de langere  termijn, zoals aangetoond in de voormalige Sovjet-Unie. Die onvoorspelbaarheid geldt uiteraard ook voor alle financiële machinaties in het kapitalistische deel van de wereld, zoals de laatste jaren pijnlijk duidelijk is geworden.


Er bestaat geen garantie voor de toekomst en het zogenaamde voortschrijdend inzicht is wat dat betreft een illusie. We moeten kortom op onze hoede zijn wanneer we door een radicale breuk met het verleden het leven opnieuw willen inrichten. Een gezonde dosis pessimisme is dan op zijn plaats volgens Scruton, maar ik mis dan wel de zaken die door een optimistische instelling juist zijn gelukt.
Zo is het de mensheid in zijn optimisme wel gelukt een mens op de maan te zetten. Ik wil maar zeggen optimisme heeft ook zijn nut, niettemin is dit boek een aanrader als antidotum voor de onverbeterlijke optimist, lezen dus.

ISBN 9789046807897 | Paperback | 176 pagina's | Nieuw Amsterdam | september 2010
Vertaald door Jabik Veenbaas

© Cavendish, 30 november 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: