Lia van Doorn
Categorie: Mens en Maatschappij
Van het erf af
Sietske Dijkstra en Lia van Doorn (redactie)
Dit boek is op een bijzondere manier tot stand gekomen: de vrouwen die worden geportretteerd hebben in een aantal bijeenkomsten hun levensverhalen met elkaar gereconstrueerd en er woorden aan gegeven. De tien vrouwen, allen rond de 50-60 jaar, die hun verhaal op papier gezet hebben zijn van oorsprong boerendochters. Op jonge leeftijd hielpen ze al mee in het bedrijf. De handen uit de mouwen steken werd ze als het ware met de paplepel ingegoten. Of het nu waken was bij een varken dat jongen kreeg of helpen bij het melken, hooien of voeren, gewerkt werd er en dat bleven ze doen...
De vraag is, in hoeverre werkte hun afkomst in hun latere leven door? Herkenden ze zich in elkaars verhalen?
Het boerenbedrijf ging altijd over van vader op zoon, een dochter wist dat, zij trouwde mogelijk in bij een boer. Maar de vrouwen uit dit boek wilden sowieso geen boerenleven. Ze wilden weg, ze wilden zich ontwikkelen. Allen konden goed leren en sommige van deze vrouwen moesten een zware strijd leveren om verder te mogen leren. Toentertijd was het niet zo gewoon voor een vrouw dat zij naar de universiteit ging, het gymnasium doorlopen was al heel wat. Andere ouders stimuleerden echter hun kinderen. Eén vader wilde bijvoorbeeld absoluut niet dat zijn dochters naar de huishoudschool gingen. 'Huishouden leer je thuis wel, leren is goed voor je' was zijn mening.
In een boerenbedrijf is het werk vaak het onderwerp van gesprek, voor persoonlijke gesprekken wordt nauwelijks tijd vrij gemaakt. Wat er ook gebeurt het werk gaat door. De vrouwen vonden dit soms moeilijk maar ze hadden daardoor wel een behoorlijk vrij leven. Kinderen die niet op een boerderij woonden hadden het lastiger, die kregen allemaal regeltjes opgelegd. Vooral de kinderen van gegoede burgers moesten zich keurig gedragen. Maar de ouders van die kinderen hadden wel veel meer tijd en aandacht voor hun kinderen, bovendien spraken ze over muziek, literatuur, politiek.
- De verhalen over de ouders van de vrouwen in dit boek zijn overigens ook erg interessant omdat zij vaak met weinig middelen zich toch op wisten te werken en veel wisten te bereiken. Vooral het verhaal over de ouders die naar de, toentertijd nieuwe, Flevopolder trokken is heel boeiend. -
De geportretteerde vrouwen trokken allemaal naar de grote steden en genoten van hun vrijheid. Ze zogen als het ware het o.a. zo gemiste culturele leven op. Enkelen schaamden zich voor hun boerenafkomst en vertelden dat pas als het echt moest.
Boer zijn is momenteel 'in' dankzij het programma 'Boer zoekt vrouw'. Volgens alle vrouwen wordt hierin het boerenleven echter veel te romantisch gepresenteerd. De meeste boeren kunnen door de strenge wetgeving en regels hun hoofd niet boven water houden of ze worden uitgekocht omdat er uitbreidingsplannen zijn. Het is vaak hard werken en sappelen. Veel boeren verdienen bij door bijvoorbeeld een boerencamping te beginnen.
Toch blijft er bij de vrouwen ook altijd een soort hang, een soort heimwee aanwezig. Veel van de ouderlijke boerderijen zijn er niet meer of verbouwd tot luxe woningen. Die 'heimwee' is echter meer een nostalgisch gevoel, omdat alles van vroeger aan het verdwijnen is, dan spijt hebben van de gemaakte keuze.
De vrouwen komen vooral uit midden en noorden van Nederland, de vrouwen uit het zuiden des lands zagen toch af van hun bijdrage om diverse redenen. Elk verhaal is voorzien van een zwart-wit portretfoto van de betreffende vrouw evenals enkele zwart-wit kiekjes uit hun jeugd. Aan het eind van elk verhaal staat het huidige beroep van de vrouw vermeld. Allen hebben ze een vrij hoge functie verworven. De verhalen zijn interessant vooral door het tijdsbeeld wat ze opleveren. Alles wordt vrij sober, soms afstandelijk gebracht wat echter niet wil zeggen dat het vervelend lezen is, integendeel. Alle verhalen vormen een relaas over vervlogen tijden. Het is een boeiend boek waarin duidelijk gemaakt wordt wat het boerenleven voor deze vrouwen inhield en hoeveel dingen zijn veranderd in de loop der jaren.
Zie ook: Van het erf af
ISBN 9789077024 | Paperback | 160 pagina's | Uitgeverij de Graaff | mei 2012
© Dettie, 13 mei 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
