Kate Summerscale

Toon alleen recensies op Leestafel van Kate Summerscale in de categorie:
Kate Summerscale op internet:

 

Het opzienbarende verhaal van Robert Coombes Het opzienbarende verhaal van Robert Coombes


Juli 1895. Tien dagen lang smijten de dertienjarige Robert Coombes en Nathaniel zijn twaalfjarige broertje met geld en brengen waardevolle spullen naar het pandjeshuis om bezoek aan het theater en uitstapjes naar zee te bekostigen.
Hun moeder is op familiebezoek, zeggen ze. Wel is er na een paar dagen een verzorger, iemand die wel vaker op hen past: John Fox. Hij is enigszins verstandelijk beperkt.

Op 17 juli vertelt de melkboer aan de buren dat er een enorme stank uit de woning komt. Op hun beurt waarschuwen zij de tante van de jongens. Zo wordt het stoffelijk overschot van Emily Coombes gevonden.
De jongens en John Fox worden in hechtenis genomen, het politieonderzoek begint. De verklaringen van de jongens zijn nogal verward, maar zij pleiten John Fox wel vrij. Na een tijdje wordt ook Nathaniel vrijgelaten. Niet alleen in de verhoren van de politie, ook later voor de rechtbank, kloppen de verklaringen niet altijd met elkaar. Dat evenwel Robert het mes gehanteerd heeft, is duidelijk. Maar waarom? Wilde hij zijn broertje beschermen? Was er sprake van wraak? Of was hij 'gewoon' een jongen met een slecht karakter?

Kate Summerscale volgt de moordzaak tot in de details: wat er geschreven werd in de krant, het gedrag van de rechters en advocaten, tot de veroordeling van de jonge Robert, die opgesloten wordt in Broadmoor, een gesticht voor geesteszieken. Zij legt uit hoe de tijdsgeest was in de Victoriaanse tijd, zodat de lezer van nu kan begrijpen hoe er in die tijd tegen een misdaad en de misdadiger aan gekeken werd. Werd de jongen beïnvloed door de verhalen vol geweld zoals die in goedkope tijdschriften, ‘penny dreadfuls’ te lezen waren? Was er sprake van een slechte opvoeding, sloeg zijn moeder haar zoons?


In die tijd was er geen sprake van een psychologische benadering, kinderen werden gezien als kleine volwassenen, maar men deed een poging te begrijpen. Wat door het verslag van Summerscale schemert is dat de kinderen zelf nauwelijks begrepen wat er gebeurd was. Een onmogelijke zaak dus, waarvan de waarheid toen niet duidelijk werd, en ook nooit achterhaald zal kunnen worden.
Na de veroordeling wordt beschreven hoe Robert zijn straf uit zat in Broadmoor, dat niet eens zo’n slechte omgeving was. De regelmaat en de verzekering dat er eten en drinken zou zijn - hoewel niet altijd even smakelijk - de over het algemeen vriendelijke benadering door de begeleiders, en een nuttige dagelijkse bezigheid zorgden er voor dat de patiënten nauwelijks last veroorzaakten. Broadmoor was een goede plek om te zijn, het enige dat je niet had, was vrijheid.

Na zijn invrijheidstelling in 1912 - Robert was 30 jaar oud – kwam hij in een werkkamp van het Leger des Heils terecht, waar zijn levensomstandigheden steeds beter werden. Robert emigreerde naar Australië, waar zijn broer Nattie zich al bevond, al hadden ze - voor zover Kate Summerscale kon achterhalen - nauwelijks contact. Toen de eerste wereldoorlog uitbrak, nam Robert dienst in het Australian Imperial Force, waar hij opnieuw te maken kreeg met de regelmaat en structuur, zoals hij die kende van Broadmoor. Gallipoli, de Somme, hij overleefde het allemaal om in 1949 in Australië te overlijden.

Kate Summerscale kreeg het idee voor dit boek nadat ze in een oude krant stuitte op een bericht over deze zaak. Ze is flink in de archieven gedoken en deed verrassende ontdekkingen.
In de epiloog vertelt Kate Summerscale over de familie van ene Harry Mulville. Hij werd, nadat Robert Coombes na zijn vrijlating in Australië terecht was gekomen, door Robert onder zijn hoede genomen en groeide grotendeels bij hem op. Zo leren we een andere kant van Coombes kennen.

De ondertitel wijst er op dat het een verhaal is over een 13-jarige moordenaar in Victoriaans Engeland, en dat is het ook wel. Het verhaal is wel rondom Coombes opgebouwd, maar vertelt zo veel meer. Het is een fascinerend verhaal over hoe men rondom 1900 omging met de rechtsgang. Over Broadmoor, en de tijdgeest.
Maar ook en vooral stelt ze de vraag hoe het komt dat een kind zo’n gruwelijke daad begaat. Wat is er gebeurd in zijn leven dat vooraf ging? In de proloog van dit boek wordt verteld hoe een elfjarige jongen bij een politiebureau binnen stapt met het verhaal dat hij met een kapmes is afgeranseld. Wat bedoelt ze daarmee? Wil ze de lezer er op attent maken dat een slechte jeugd heel wat ellende kan veroorzaken?

In het boek kun je enkele katernen met foto’s vinden, en er is een uitgebreide bijlage met noten, plus een register. En een paar kaarten van de locaties. Zee veelomvattend en gedegen werk.


ISBN 9789046820407 | Paperback | 318 pagina's | Nieuw Amsterdam | mei 2016
Vertaald uit het Engels door Ernst de Boer en Ankie Klootwijk

© Marjo, 14 december 2016


Lees de reacties op het forum en/of reageer: