Andrea Hanna Hünniger
Categorie: Mens en Maatschappij
Het paradijs
Opgroeien na de val van de Muur
Andrea Hanna Hünniger groeide op in Weimar, ze was vijf jaar oud, toen de Berlijnse muur die Oost- en West-Duitsland scheidde, op 9 november 1989 viel. Van die gebeurtenis, de Wende, kan ze zich niets meer herinneren. Ze heeft ook geen enkele herinnering aan een leven in de DDR.
In een interview dat Jan Stevens met de schrijfster hield, staat te lezen:
"Andrea Hanna Hünniger kende de DDR uit de verhalen van haar ouders, die als actieve leden van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) de beste jaren van hun leven gaven aan de uitbouw van het socialisme in hun thuisbasis Weimar. “Het paradijs is het eerste boek dat beschrijft hoe mijn Oost-Duitse generatie de Wende ervaren heeft”, zegt ze. “Veel leeftijdsgenoten herkennen zich erin. We weten dat niets nog veilig is en dat morgen alles kan instorten. We hebben geen last van Ostalgie, dat vreemde verlangen naar het dagelijks leven tijdens de DDR. We zijn ‘verlicht’ en kennen de kwalijke geschiedenis van de geheime dienst Stasi, van de kampen en de politieke moorden. We keuren het DDR-verleden niet goed, maar aanvaarden ook het heden niet en zijn er ons heel goed van bewust dat het eengemaakte Duitsland niet het ultieme eindpunt van de beschaving is. We weten alles en maken ons geen illusies meer. [...]
Ik werd groot in een nieuwe wereld waarin existentiële vragen gesteld werden als: ‘Wat moeten we doen om gelukkig te worden?’ Alleen had niemand er antwoorden op.”"
Zoals uit bovenstaand fragment al blijkt, is de levensvisie van Andrea niet erg optimistisch. Haar ouders die in een akelige, troosteloze appartement in een even troosteloze wijk woonden raakten helemaal gedesillusioneerd en gedesoriënteerd na de Wende, hun leven veranderde leven totaal. Vóór de val van de Muur waren ze academici die onderzoek deden naar bijvoorbeeld bepaalde plantengroei e.d.. Na de Wende hield hun werk op, alsof het nergens voor gediend had. Vader zakte langzamerhand in een depressie en werd steeds vreemder in zijn gedragingen. Moeder probeerde het nieuwe leven te aanvaarden wat haar grote moeite kostte. Voor een kind geen prettige leefomgeving.
Het vreemde is echter dat je verwacht dat Andrea vertelt over de veranderingen die het leven in een verenigd Duitsland teweeg brachten, maar veel verder dan een beschrijving van opgeknapte huizen die in zoet-roze en lentegroen worden geschilderd en dat bruiloften en verjaardagen niet gevierd worden, komt ze niet.
Nadat haar schooltijd is afgesloten, begint ze met een vriend een paddo-handeltje en dat is in principe wel komisch om te lezen. Iedereen wil die paddenstoelen wel. Van hoog tot laag komen de mensen in het winkeltje om de hallucinerende paddo's te kopen... totdat na een paar maanden de boel gesloten wordt door de politie. Andrea's vriend wordt opgepakt en moet de gevangenis in. Er volgt een rechtszaak waarbij iemand uit 'het Westen' de jongen verdedigd. De 'Oost-Duitse' rechters weten niet wat hun overkomt en vinden de argumentaties van de verdediger eigenlijk alleen maar ontstellend lastig.
En voor de rest... springt Andrea van de hak op de tak en van het verleden naar het heden. Haar verhaal gaat feitelijk helemaal niet over het opgroeien na de val van de Muur. Het verhaal is haar persoonlijke verhaal. Ze vertelt over haar ouders die nergens over willen praten, nooit antwoord geven. Het zou eventueel een gezin uit een ander land kunnen zijn of een Nederlands gezin van vroeger uit de tijd dat volwassenen sowieso weinig aan kinderen vertelden. Het boek geeft geen beeld over jongeren die opgroeien in de voormalige DDR. Het geeft wel een beeld over een vrouw die eigenlijk niet goed weet wat ze met haar leven aan moet. Of dat komt door de val van de Muur is nog maar de vraag.
Jammer, want met mooie beschouwende teksten die helder en klaar diverse onderwerpen zouden belichten zou een bijzondere toevoeging geweest kunnen zijn. Het zou mooi zijn geweest als haar blik wijder was geweest en zij bijvoorbeeld verteld had over de problematiek waar jongeren tegenaan lopen dankzij de Wende. Ze vertelt wel over de vele jongeren die als neo-nazi gekleed gingen maar ze bouwt het niet uit, licht niet toe waarom dat zo was. Helaas, Andrea Hanna Hünniger heeft een grote kans laten liggen, ze heeft een boek over haar ouders en zichzelf geschreven maar niet over een leven na de val van de Muur.
Schrijven kan ze wel, ze schrijft mooie en soms zelfs bedachtzame zinnen, maar het boek leest niet prettig dankzij de flarden en soms erg losse, niet samenhangende stukken tekst. Bepaalde gedeeltes zijn wel aardig maar over het algemeen laat het verhaal van Andrea toch een onbevredigende indruk achter.
ISBN 9789045021782 | Paperback | 221 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | augustus 2012
© Dettie, 24 januari 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
