Alina Nubé
Categorie: Mens en Maatschappij
Domweg gelukkig in de Kalverstraat
Alina Nubé
Alina Nubé is publicist en schreef jarenlang voor vrouwenbladen voor ze overstapte naar de consumentenjournalistiek (Consumentengids) staat in de flaptekst van boek. Ze belooft in diezelfde flaptekst plechtig dat ik Domweg gelukkig in de Kalverstraat met een glimlach dicht zal slaan. Glimlach staat dus dikgedrukt. Meerdere woorden zijn op die flaptekst dikgedrukt zoals vaak gebeurt in reclame, als blikvangers, om mensen te verleiden het boek, de make-up, de jurk, tas etc te kopen. In het boek probeert Alina uit te leggen hoe wij verleid worden, hoe dat mechanisme werkt.
In tien hoofdstukken vertelt zij over haar ontdekkingen in onze consumentenmaatschappij. Alina zelf was koopziek. In het tv-programma De Wereld Draait Door zei Wouter Bos 'Door het toenemende consumentisme, doordat we als consumenten steeds meer willen, aan hypotheek, aan rendement, hebben we de banken verleid tot wat ze gedaan hebben'. Dat stak Alina, zij schrijft daarover:
"De schuld van onze overconsumptie en de daardoor ontstane crisis wordt voor een deel op ons bord gelegd. Onverbeterlijke egoïstische geluksjunks zouden we zijn, met een balk in het oog en een blinde vlek ervoor, verslaafd aan kopen en consumeerderen."
Ze neemt zich daarop voor vanaf nu (2008) bewuster te consumeren. Ze zal geen dingen meer kopen als ze daar het geld niet voor heeft. Ze zal geen leningen meer afsluiten om het ene gat met het andere te vullen. Ze zal geen spullen meer kopen op afbetaling. Ze zal geen producten meer kopen die mens- en dieronvriendelijk zijn gemaakt.
Wij zijn voorspelbaar volgens Alina en fabrikanten weten dat. Wij willen bijvoorbeeld geen gele verf maar Sunset Yellow. We willen gemak, kant en klare maaltijden bijv. We willen gezond zijn (vitaminepillen, voedselsuplementen, biologisch geteeld voedsel) We willen genieten (chocola snoepen op een wegzakbank) enz. Dit weten de fabrikanten en zij spelen daar handig op in.
Vaak worden er ook spullen gekocht als troost en is bekend dat bepaalde aankopen status uitstralen (rolex, dure lippenstift, merkkleding).
In het boek staat ook Consumententypetest die je kan doen, want...
"Wanneer we weten waar onze kwetsbaarheden zitten, kunnen we onze uitgaven beter begrijpen en in de hand houden."
Volgens Alina is reclame erg vrouwgericht. The future is feminine, vrouwen moeten zich goed voelen door een aankoop, bij vrouwen spelen emoties mee. Door die emoties zijn ze beïnvloedbaar. Een reclame kan heel veel beloven maar als het product niet prettig 'voelt' dan wordt het niets. Zelfs spullen voor mannen worden vrouwelijk gepresenteerd, zodat een vrouw accoord zal gaan met de aanschaf van het product.
Vaak wordt een product aangeprezen met het regeltje 'wetenschappelijk bewezen' of 'recent onderzoek wijst uit dat... Deze zinnetjes blijken vertrouwen te wekken en dus wordt het product beter verkocht. In het boek staat een wetenschappelijk ABC. Dit ABC legt de 'wetenschappelijke' termen uit die in reclame gebruikt worden.
En zo staat het boek vol met weetjes en toelichtingen op het waarom van bepaald reclamegebruik. Ook staan er enkele tips hoe je koopgedrag kan veranderen, zoals... een boodschappenlijstje maken en daar niet van afwijken, jezelf afvragen of deze aankoop écht nodig is, etc.. (Niet echt een vernieuwend inzicht)
Ik vroeg mezelf af of ik iets geleerd heb van dit boek, nee, niet dus. Het verbaast mij eigenlijk dat het zo lang duurde voordat Alina wakker geschud werd. Ze is geboren in 1972 dus is ze nu, in 2009, 37 jaar. Ze vertelt nota bene dat bij de vrouwenbladen veel cadeautjes door fabrikanten en producenten werden meegestuurd om de redactie vooral aan te sporen iets over het product in het blad te plaatsen. Als iemand heel jong en onervaren is dan kan ik me nog voorstellen dat alles nog nieuw en spannend is, maar na het zoveelste cadeautje moet er toch een belletje gaan rinkelen? Dan ga je toch doorzien hoe het werkt?
Ook hoe je verleid wordt in winkels lijkt mij, zeker voor een journalist die naar ik meen een kritische blik hoort te hebben, op gegeven moment wel duidelijk. Als reclame niet zou werken, als een bepaalde inrichting, bepaalde verlichting enz. er niets toe deed dan zou alles toch gewoon in fel verlichte winkels en in dozen aangeboden worden? Dan zou de tv geen reclameblokken hebben etc. Maar kennelijk was dit niet tot Alina Nubé doorgedrongen. (Eigenlijk is dit boek ook niet echt een reclame voor de vrouwenbladen, maar dit terzijde.)
Wat ik erg mis in dit boek is hoe producten de consument worden opgedrongen, het is niet alleen vrije keus, je zal wel moeten meedoen aan de trends. Je wilt een rood bankstel net op het moment dat bruin in de mode is? Vergeet het maar. Je wilt een noorse trui maar die zijn héél érg uit, vergeet het maar. Je wilt géén mobieltje? Je zal wel moeten, overal wordt jouw 06 nummer gevraagd en een gewoon telefoonnummer wordt zelfs geweigerd. Zouden er straks nog boeken te koop zijn of moeten we massaal aan het e-boek? enz. Net zomin als ze kritisch was bij haar werk voor vrouwenbladen getuigt dit boek ook van een dergelijke kritiekloosheid. In het boek wordt wel verwezen naar gebruik van producten die mens- en dieronvriendelijk zijn gemaakt, het wordt er op het laatst een beetje bijgepropt (reclame!) maar er wordt dus niet gewezen op het manipuleren van de fabrikanten, op het weghalen van producten zodat je wel andere dingen moet kopen.
Sterker nog, Alina vindt het zelfs een beetje saai dat al die verleidingen door haar 'inzicht' een stuk minder zijn geworden.
De beloofde glimlach was er wel bij het dichtslaan van het boek maar deze is niet zoals Alina bedoelde, er zat een schouderophalen bij, ik ben klaar met dit boek, het voegt weinig tot niets toe.
ISBN 9789049960162 | Paperback | 190 pagina's | Uitgeverij Paradigma | september 2009
© Dettie, 30 september 2009
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
