Cees W. de Jong
Het nieuwe Rijksmuseum
Als eerste is dat natuurlijk een terecht trotse Wim Pijbes, hoofddirecteur van het Rijksmuseum. Hij vertelt o.a. wat er allemaal veranderd en verbeterd is. "Het exterieur is grandioos hersteld, de binnenhoven zijn weer opengebroken, inbouwverdiepingen zijn gesloopt en de oorspronkelijke laskappen hersteld. De monumentale trappenhuizen, bibliotheek en majestueuze Voorhal zijn volledig gerestaureerd en voorzien van de originele decoraties, inclusief de schilderingen van Georg Sturm, die begin twintigste eeuw al waren verwijderd."
De architecten Antonio Cruz en Antonio Ortis vertellen over 'de criteria voor de verbouwing en restauratie van het nieuwe Rijksmuseum.' Het hoofdidee was vooral een gebouw neerzetten dat in zijn oude luister hersteld was maar tevens voldeed aan de eisen van de moderne tijd. Geen gemakkelijke opdracht en vooral het verzet tegen hun plannen rond de doorgang onder het gebouw maakte het hun flink moeilijk. Ze moesten nadat de diverse protesterende instanties in hun gelijk waren gesteld, hun plannen herzien. Ook het idee om een betere route langs de Nachtwacht te realiseren kreeg geen goedkeuring, dit keer van de toetsende instanties. Maar gelukkig konden veel van hun ideeën wél gerealiseerd worden. Vooral het herstel van de binnenhoven die o.a. het hart van het museum vormen stemt de architecten zeer tevreden, daglicht valt weer naar binnen en herstelt de oorspronkelijke helderheid. Maar o.a. ook de moderne kroonluchters in die binnenhoven, vinden zij een succes, ze vormen als het ware een 'gotisch' plafond. Bij 'de criteria' zijn plattegronden en schitterende foto's geplaatst van de vernieuwde ruimtes.
Vervolgens vertelt Wies van Leeuwen, die een biografie over Pierre Cuypers schreef, wat de bouw van het Rijksmuseum betekende voor deze architect. Samen met zijn vrienden Victor de Stuers en Joseph Alberdink Thijm schreef hij alle onderdelen van het gebouw tot in de kleinste details voor. Zij zagen in het gebouw een afbeelding van het Hemels Jeruzalem, de ideale hemelse stad neergedaald op aarde. Ook de functies van de ruimtes zoals Cuypers ze bedoeld had wordt besproken. Erg bijzonder om te lezen.
Architect Wytze Patijn vertelt hoe aanvankelijk tegen het gebouw werd aangekeken, er was weinig waardering voor. Pas rond 1980 kwam het besef dat in het Rijksmuseum veel ten onrechte was weggestopt en vernietigd. Langzaam begon men met het terughalen van details etc.
En dan komen we bij het onderwerp waarvan ik nooit genoeg kan krijgen. Het restaureren en reconstrueren van de decoraties van Cuypers en de doeken van George Sturm. Het blijft altijd fascinerend om de zoektocht naar de gebruikte materialen te volgen en te lezen hoe met een scalpel voorzichtig laag voor laag de verf werd weggekrabd om een beeld te krijgen van motief en kleur. Deze weggekrabte lagen werden eveneens gebruikt om de samenstelling van de verf te achterhalen. Ook werden oude foto's geanalyseerd van vóór het veelvuldig overschilderen.
De 70 herontdekte doeken van Georg Sturm lagen opgerold in het magazijn en het is schitterend om te zien hoe prachtig de beschadigde werken gerestaureerd zijn. Patrick Spijkerman weet dit alles zeer boeiend te verwoorden maar ook de vele duidelijke bijgevoegde afbeeldingen spreken boekdelen.
Al met al maakt dit boek dat je beseft wat voor enorme en fantastische prestatie er is geleverd rond de (her)bouw van het Rijksmuseum. Toentertijd door zowel Cuypers als Sturm en in de tegenwoordige tijd door Cruz en Ortis en alle overige mensen die dit kunststuk tot stand hebben gebracht.
Een boek met veel informatie en prachtige foto's. Een boek om te bewaren, het vormt een stukje geschiedenis rond het Rijksmuseum.
ISBN 9789085550747 | Hardcover | 96 pagina's | Pallas Publications | april 2013
© Dettie, 13 april 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
