Een wolkenkrabber in Moskou
Anne Nivat

Anne Nivat, Française, is correspondent voor verschillende kranten. Zij woont in het gebouw dat gebouwd is in de jaren vijftig. Stalin bouwde het ‘Paleis van de Sovjets’ aan de Ketellapperskade. Het moest hoger worden dan de Eifeltoren, hoger dan het Empire State Building. De Tweede wereldoorlog kwam er even tussen maar tenslotte verrees een gebouw, dat in de volksmond vanwege hun vorm ook wel de 'zeven suikertaarten' werd genoemd. Het werd grotendeels gebouwd door gevangenen!
De ‘Stalintoren’, onderdeel daarvan, bevat achthonderd appartementen, die sinds 1952 bewoond worden door schrijvers, componisten, regisseurs, hoge functionarissen van de geheime dienst en hooggeplaatste militairen, kortom representanten van de artistieke en politieke elite van Rusland. Ook de nieuwe rijken met hun designinterieurs hebben zich inmiddels in de 'Empire State' van Moskou gevestigd.

Anne Nivat begint met het volledige gebouw en de geschiedenis daarvan te beschrijven. Daarna zijn er een aantal interviews met ‘gewone’ Russen, veelal oude mensen die vertellen over hun leven. Wat je meteen proeft is hetgeen je ook in voormalig Oost-Duitsland hoort: 'vroeger was het zo slecht nog niet’. Er was meer saamhorigheid, je wist waar je aan toe was. Nu met de perestrojka is het er niet beter op geworden.  Al zijn de geïnterviewden al in de zeventig, ze moeten werken om te kunnen overleven. Een pensioen zoals wij dat kennen is in Rusland onbekend. Ze doen moeite om hun vroegere leven vast te houden maar dat lukt in deze moeilijke tijd niet meer.
Het gebouw is een monument, maar dat lijkt alleen maar een probleem te zijn. De appartementen zijn slecht onderhouden; het is vergane glorie.
Als verderop in het boek de ‘elite’ aan het woord komt, blijkt dat zij het niet veel beter hebben. Alleen beschikken zij meer over eigen geld, zodat ze zelf kunnen moderniseren.

Het beeld dat uit dit boek naar voren komt is er een van een stad waar je niet moet willen zijn. Het goede van het oude systeem is weg, maar er is weinig voor in de plaats gekomen. Dat is tenminste wat de bewoners uitstralen in de interviews: de perestrojka is geen vooruitgang.
Het is een boek dat best interessant is, maar niet prettig leest. Eerst al omdat je nauwelijks kunt volgen hoe dat gebouw in elkaar zit, maar ook de verhalen zijn moeilijk te volgen. Droge kost is het, waarbij de schrijfster ook nog Frans is en veel vanuit haar eigen achtergrond bekend veronderstelt terwijl het dat voor ons niet is. Er staan wel noten in, verdeeld per hoofdstuk, maar dat heen en weer geblader is ook niet prettig.
Hier vind je een foto van het gebouw (klik op de foto voor een vergroting).

ISBN 9789029536899 | Paperback | 220 pagina's | De Arbeiderspers | augustus 2004
Vertaald uit het Frans door Irene Groothedde

© Marjo, 28 mei 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: