Stop met aardig zijn
Thomas d' Ansembourg

Kleine kinderen zeggen en doen precies wat ze denken en willen maar dat wordt ze al snel afgeleerd, want dat kan niet, dat mag niet, dat hoort niet.  Al vanaf hun vroege jeugd wordt hen geleerd dat ze lief en aardig moeten zijn.
De schrijver van het boek verzucht dat hij er als kind soms nauwelijks iets van begreep. Als hij vrolijk liep te zingen moest hij stoppen met lawaai maken en als hij boos was moest hij lief en vrolijk zijn. Kortom, hij moest zich steeds aanpassen, hij moest aardig zijn, dan was het goed en werd hij geaccepteerd, ondanks dat het niet klopte met hoe hij zich werkelijk voelde.
Deze lessen zijn ons ingeprent en zitten diep geworteld, bij sommige mensen zit het zelfs zo diep dat ze niet anders meer kunnen, als ze maar aardig gevonden worden. De schrijver roept nu, stop daarmee, stop met aardig zijn maar zeg wat je wilt en denkt, dat voorkomt een hele hoop misverstanden en het leven wordt een stuk boeiender.


Er zijn veel mensen die nauwelijks hun echte mening durven geven, uit angst dat ze dan niet meer aardig gevonden worden. Er zijn veel mensen die nooit durven zeggen wat ze willen, waar ze behoefte aan hebben, uit angst dat ze afgewezen worden. Er zijn veel mensen die niet durven zeggen wat ze denken uit angst dat ze raar gevonden worden. Maar, zegt de schrijver, daarmee maak je ook dat niemand rekening met jou houdt, dat niemand jouw mening vraagt, dat niemand jou werkelijk zíet. Want je past je constant aan je doet dingen waarvan je denkt dat anderen dat willen, maar wat je zelf wilt, wie je zelf bent zeg je niet en toon je niet.
De schrijver vertelt over de mensen die klagen dat iemand hun laat vallen terwijl ze (ongevraagd) zoveel voor diegene gedaan hebben. Maar, zegt hij, weten die mensen wel dat je hun hulp wil?


In het boek komt de schrijver met diverse voorbeelden zoals het getrouwde stel met kleine kinderen die na jaren eindelijk weer eens een avond alleen zijn. Beiden hadden zich er inwendig erg op verheugd. De vrouw kocht lekkere hapjes en haalde een film die ze al heel lang wilden zien bij de videotheek zodat ze thuis lekker konden kijken. De man wilde gezellig met zijn tweeën uit eten gaan, dat kon dan eindelijk weer eens. Helaas werd het helemaal geen gezellige avond. De man wilde even helemaal vrij zijn, zonder afwas en gedoe in de keuken, eens uitgaan zonder steeds op de kinderen moeten letten. De vrouw was moe en had geen zin om zich om te kleden en weer de deur uit te moeten. Beiden zagen hun plannen in duigen vallen en het werd een fikse ruzie in plaats van een fijne avond. Een ruzie die zoveel impact had dat ze maanden later overwogen te gaan scheiden.
Als ze hun wérkelijke behoefte aan elkaar hadden verteld, weer eens een gezellige avond samen hebben, dan hadden ze een picknickmand ingepakt en waren ze naar het meer gegaan zoals vroeger, zo bleek uit het latere gesprek met hen.

Ook de vrouw die klaagde dat haar man na dertig jaar nog steeds niet wist wat zij wilde, is zo'n voorbeeld. De schrijver vroeg, heb je dat dan al eens aan je man verteld dan? Nee, hij moest dat inmiddels toch wel eens weten. 'Waarom zeg je het niet gewoon?' vroeg daarop de schrijver. 'Hij kan niet ruiken wat jij wilt als je niets zegt...'

De voorbeelden in dit boek zijn bewust kort en vrij eenvoudig weergegeven, in werkelijkheid ging er vaak een flink proces aan vooraf, meldt de schrijver. Om hun oude, ingeprente 'aardig moeten zijn' modus los te laten en te zeggen wat ze werkelijk wilden of dachten kostte veel tijd en moeite maar luchtte uiteindelijk wel erg op.


De schrijver pleit ervoor dat mensen weer écht worden. Niet dat ze elkaar gaan uitschelden en ruzie moeten maken maar wel dat ze duidelijk zijn.
Niet alles in het aardige jasje steken maar duidelijk zeggen wat ze er van vinden, wat er door hun hoofd speelt, wat ze willen, wat ze dromen.
Maar ook duidelijk zijn in situaties die zich voordoen in de omgeving. Als iemand slecht voor zichzelf zorgt of dingen doet die slecht voor zijn of haar gezondheid zijn, bedek dat dan niet met de mantel der aardigheid maar zeg dat je je ongerust maakt of dat je vindt dat diegene slecht bezig is. Dat is ware vriendschap, dat is écht. Ook als er een vervelende situatie of conflict op het werk is, kun je aardig en vriendelijk om de hete brei heen draaien maar daarmee kom je niet verder, benoem het probleem, zeg waar het werkelijk om gaat, dat geeft duidelijkheid. Wees niet bang, uiteindelijk schept het ruimte en kun je weer verder. De schrijver noemt het 'niet aardig' zijn geweldloze communicatie, met nadruk op communicatie.
Het maakt relaties, vriendschappen en gesprekken een stuk interessanter en een heel stuk minder gecompliceerd omdat dan duidelijk is wat jij wil, wat jij van de ander verwacht en wat de ander wil en van jou verwacht.
Kortom, in heldere en duidelijke taal weet de schrijver weer te geven wat bedoeld wordt met 'niet aardig' zijn en hoe je dat kunt toepassen in je dagelijks leven.

ISBN 9789025903138 | Paperback | 271 pagina's | Uitgeverij Ten Have | juli 2013
Vertaald door Annette van der Elst

© Dettie, 08 december 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: