Mieke Kirkels

Toon alleen recensies op Leestafel van Mieke Kirkels in de categorie:
Mieke Kirkels op internet:
  Categorie: Wereldoorlog II

Kinderen van zwarte bevrijders Kinderen van zwarte bevrijders
Een verzwegen geschiedenis


Het voorwoord bij dit bijzondere boek van Mieke Kirkels is geschreven door Ad van Liempt. Hij schrijft dat niet alleen de loop van de geschiedenis vaak verrassend is, maar dat dat soms ook geldt voor de geschiedschrijving en dat dit boek van Kirkels daar een goed voorbeeld van is.

Kinderen van zwarte bevrijders, aldus Van Liempt, beschrijft een aantal bijzondere aspecten, die tot dusver nooit eerder aan het licht kwamen. Kirkels vertelt namelijk het verhaal van de donkere kinderen die opgroeien in Limburg en waarvan de omgeving wist dat ze waren voorgekomen uit de bevrijdingsperiode in Zuid‑Nederland. De kinderen zelf werd hier echter niets over verteld en de vragen over hun achtergrond bleven vaak onbeantwoord. Door deze omstandigheden is het leven van veel van hen in hoge mate getekend en, zoals Kirkels haar eerste hoofdstuk vooraf laat gaan door een citaat van Maya Angelou is there no greater agony than bearing an untold story inside you.

De auteur begint het boek met het beschrijven van het tijdsframe waarin dit verhaal zich afspeelt. De heersende opvattingen over de seksuele moraal in Nederland, met name opgelegd door de katholieke kerk, maar ook het feit dat er in Amerika nog volop sprake was van een strikte rassenscheiding. Dit resulteerde uiteindelijk in zeventig jaar zwijgen (eveneens de titel van het eerste hoofdstuk) over de gevolgen van het 'verloochenen' van de heersende seksuele moraal. Daarnaast was de benadering van de zwarte bevrijders door de blanke bevolking iets bijzonders, aangezien zij in eigen land onderhevig waren aan die strikte rassenscheiding, die ook in het Amerikaanse leger in hoge mate was doorgevoerd.

Het laten vieren van de door andere opgelegde 'eigen' normen en waarden aan beide zijden, onder deze bijzondere omstandigheden van de bevrijding, had daarmee grote gevolgen, die in onze tijd nog steeds zichtbaar en voelbaar zijn voor de betrokkenen. Zoals de auteur het zelf zegt:

Door Limburgers werden de zwarte Amerikanen als bevrijders omarmd, maar de acceptatie van de kinderen die ze verwekten, verliep minder vlekkeloos. Deze 'onechte' kinderen van zwarte bevrijders werden aanvankelijk in het witte, overwegend katholieke Limburg gezien als exotisch of als 'missiekindjes', maar later in hun jeugd hebben ze het niet gemakkelijk gehad.


In Limburg werden al vroeg in 1945 de eerste bevrijdingskinderen geboren. Een zeventigtal, zo lezen we achter op het boek, is duidelijk herkenbaar als 'Amerikaantjes' – ze hebben een donkere huidskleur. Van twaalf van deze bevrijdingskinderen heeft de auteur hun verhalen opgetekend, die zijn opgenomen in dit boek. Daarbij is ook heel veel fotomateriaal in het boek opgenomen, die de verhalen nog eens verlevendigen en benadrukken. De verhalen zijn stuk voor stuk heel indrukwekkend en door Kirkels met veel betrokkenheid en empathie uitgewerkt. De rode draad is dat veel van hen het helemaal niet gemakkelijk hebben gehad. Het lezen van juist deze persoonlijke verhalen maakt ons als lezer duidelijk wat voor verstrekkende gevolgen dit 'stukje geschiedenis' voor alle betrokkenen heeft gehad.

Doordat ze betrokken zijn bij dit boek komen de bevrijdingskinderen ook met elkaar in contact. Een van hen, Huub Schepers, zegt over hun eerste bijeenkomst: Ik heb het gevoel eindelijk broers en zussen te hebben. Een maand later overlijdt Huub. De besloten afscheidsdienst is op Marten Luther King day, een aantal 'broers en zussen' zijn daarbij aanwezig.

Bedankt Mieke Kirkels voor het optekenen van deze indrukwekkende verhalen!

Over de auteur: Mieke Kirkels (1947) studeerde arbeidsmarktpolitiek en werkte onder meer op het gebied van gelijke behandeling en diversiteit, en als communicatieadviseur. Ze leidde in 2008 het oral history-project Akkers van Margraten. Eerder publiceerde zij Van Alabama naar Margraten; herinneringen van grafdelver Jefferson Wiggins (2014).


ISBN 9789460043215 | Paperback | 192 pagina's | Uitgeverij Vantilt | april 2017

© Ria, 23 mei 2017


Lees de reacties op het forum en/of reageer: