Jennifer Teege
Amon
Ik ben de kleindochter van een kampbeul
Haar leven was dus al niet zo gewoontjes, maar de schok die haar te wachten stond toen ze in 2008 een bibliotheek in Hamburg binnenstapte was buiten proportie.
‘Het is de manier waarop de vrouw kijkt, die me bekend voorkomt. Ik sta in de Centrale Bibliotheek in Hamburg en houd een boek met een rood omslag vast dat ik zojuist van een plank gepakt heb. Op de voorkant staat het zwart-witte portret van een vrouw van middelbare leeftijd. Ze heeft een peinzende blik, kijkt een beetje vermoeid, somber. Haar mondhoeken wijzen naar beneden. Ze ziet er ongelukkig uit.
Ik lees snel de ondertitel: Die Lebensgeschichte von Monika Göth, Tochter des KZ-Kommandan-ten aus ‘Schindlers Liste’.
Monika Göth! Die naam ken ik. Zo heet mijn moeder.’
Jennifer Teege is al achtendertig jaar als ze ontdekt wie haar opa is: de beruchte nazi-kampbeul Amon Göth. Deze Oostenrijkse SS-Hauptsturmführer (1908-1946) was vanaf januari 1944 commandant van concentratiekamp Plaszow bij Krakau in Polen en werd na de oorlog veroordeeld en opgehangen vanwege genocide. Verantwoordelijk voor de dood van 8000 mensen in het kamp en 2000 bij de ontruiming van getto Plaszow.
Natuurlijk verandert dit haar leven. Ze moet leren leven met de waarheid: haar opa zou haar vermoord hebben om haar donkere huid. Haar vader is namelijk een Nigeriaan. En al begrijpt ze nu haar moeders gedrag beter, ze vindt toch dat zij eerlijk had moeten zijn. Hoe kon ze een boek schrijven over haar leven, zonder haar eigen dochter ook maar iets te vertellen? Ze kon toch verwachten dat Jennifer het boek ooit zou zien.
Een zoektocht volgt. Wie was Amon Göth? Hoe kan het dat Jennifers oma, die zo’n lieve oma voor haar was, gehouden heeft van deze wrede man?
Ze bezoekt Krakau en het kamp Plaszów, waar haar opa zijn misdaden beging. De gruwel van het familieverleden is ondraaglijk. Hoe kan ze daar mee leven? Ze heeft joodse vrienden. Hoe kan ze die onder ogen komen? Heeft haar grootvader ook leden van hun familie gedood?
Jennifer Teege is copywriter en ontwerper in de reclamewereld en woont in Hamburg. Dit boek is ontstaan in samenwerking met Nikola Sellmair, een Duitse journaliste. Naast Jennifers aangrijpende verhaal vertelt de journaliste over de achtergrond. In een ander lettertype geeft ze meer informatie als die nodig is voor het verhaal. Het boek is niet geromantiseerd. Het is een verslag. Een zoektocht naar een onbekend verleden, en een zoektocht naar het eigen ik.
‘Ik wil rechtop lopen. Een normaal leven leiden. Erfschuld bestaat niet. Iedereen heeft recht op een eigen biografie.’
Jennifer heeft er recht op, om rechtop te mogen lopen. Maar dat is ratio. Haar gevoelens staan daar lijnrecht tegenover.
Het is een complex boek, waarin veel zaken aan de orde komen, allemaal onderdeel van verwerking: de oorlog en de wreedheden, maar ook de huidige stand van zaken tussen de Israeli’s en de Palestijnen.
Met zwart-witfoto's. Zwart-wit omslagportret van de auteur.
ISBN 9789044344486 | Paperback | 250 pagina's | The House of Books | mei 2015
Vertaald uit het Duits door Sylvia Wevers
© Marjo, 16 september 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
