Reisgids naar de Eerste Wereldoorlog in België
Sam van Clemen

In 2008 verscheen onderhavig boek voor de eerste keer. Omdat  2014 het jaar is waarin het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog - honderd jaar geleden - herdacht wordt, is er een bijgewerkte heruitgave verschenen.
In België zijn er heel veel plekken waar je herdenkingstekens kunt vinden, in de vorm van monumenten, begraafplaatsen, musea en nog veel meer.

In deze gids wordt de belangstellende bezoeker daar chronologisch langs geleid.
Het boek is verdeeld in hoofdstukken die  ‘de Duitse inval’, ‘de bezetting’, ‘het IJzerfront’, de geallieerde frontsector en ‘de Bevrijding’ heten.
Er is een inleiding, waarna de hoofdstukken volgen: eerst een kaart en een overzicht van wat er in die periode gebeurde, daarna volgen de plaatsen waar het een en ander gebeurd is. Bij die locaties wordt dan weer specifiek ingegaan op die voorvallen en er staan foto’s bij, van toen en/of hoe het nu is.

Wat dit boek bijzonder maakt is dat er ook gedenktekens instaan die niet in Vlaanderen, maar in Nederland liggen. Veel Belgische burgers vluchtten de grens over. Zij werden gehuisvest bij particulieren, maar ook  in vluchtelingenkampen, bijvoorbeeld in Gouda, Ede en Uden.
De soldaten, die later ook asiel zochten, werden ondergebracht in bijvoorbeeld Zwolle, Assen of Amersfoort. Daar kan de geïnteresseerde bezoeker ook nog restanten vinden, of monumenten.
In het zuiden, langs de grens werden onlangs diverse stukken ‘dodendraad’ gereconstrueerd. Dat was een versperring op de grens,  opgericht door de Duitse bezetter,  die deze vluchtweg zo snel mogelijk wilde afsluiten. Bijvoorbeeld bij Hamond-Achel of Reusel.

Het is niet vreemd dat Ieper en omgeving het meest aan bod komt - daar was immers heel lang het front - maar daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan de plekken waar zich forten en versterkingen bevonden, waarvan restanten of herdenkingstekens te zien zijn.
Er is aandacht voor kerkhoven, ook die van de Duitsers, met een aparte lijst achterin; er staan autoroutes en fietsroutes in, en achterin kun je ook nog een lijst vinden met de gemeenten die getroffen zijn, waar de datum bij staat, en het aantal gesneuvelden, als ook het aantal panden waarvan alleen puin overbleef.

Er is een register met genoemde plaatsnamen, dus dit boek is heel handig voor iedereen die op zoek gaat naar de sporen van de Eerste Wereldoorlog in België, of Nederland. Dan is er ook nog een bibliografie voor degene die meer wil weten.
Dit boek kan bijna niet vollediger zijn!

Sam Van Clemen (°1970) studeerde in 1994 geschiedenis in Leuven. Sinds 2002 is hij werkzaam als historicus en archivaris. Van zijn hand verscheen ook een boek over Turnhout tijdens de Eerste Wereldoorlog.

ISBN 9789022329627 | Paperback | 496 pagina's | Uitgeverij Manteau | februari 2014

© Marjo, 20 maart 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer: