Perry Pierik
Categorie: Algemeen
Koude Oorlog
Politiek – Diplomatie – Oorlog – Mens & Maatschappij – Spionage
Op de achterzijde van het boek staat dat de Koude Oorlog zijn actualiteit heeft herwonnen, te voelen in de oplopende spanningen tussen het Rusland van Poetin en het Westen als een oude tegenstelling die weer is opgelaaid. Die actualiteit spreekt ook uit de vanaf 22 mei 2017 door de VARA uitgezonden nieuwe Duitse televisieserie The Same Sky (Der gleiche Himmel), waarin de leefomstandigheden in de Koude Oorlog in het Berlijn van 1974 centraal staan. Voor geïnteresseerden nog terug te zien op NOS Start Plus.
Op de voorzijde van het boek staat #1, wat wil zeggen dat dit het eerste boekje is in een reeks die uitgeverij Aspekt wil gaan uitgeven over de Koude Oorlog. In het voorwoord vragen de redacteuren, geïnteresseerde lezers of zij onderwerpen willen aandragen of zelf een artikel willen schrijven voor de komende bulletins.
In dit eerste boek uit de serie, waaraan veel verschillende schrijvers hun bijdrage hebben geleverd, worden verschillende aspecten van de Koude Oorlog nader belicht. Jos van Dijk neemt ons in het eerste essay mee naar de zomer van 1956 toen in het Poolse Poznan arbeiders protesteerden tegen het communistische regime. Hoe actueel dit is in de zomer van 2017 waarin opnieuw de Poolse bevolking de straat op gaat tegen het beleid van hun eigen regering, die de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wil beperken, zie https://fd.nl/economie-politiek.
Van Dijk schrijft ook over de bloedige opstand van studenten in Hongarije in oktober 1956, waarbij in november van datzelfde jaar het Rode Leger door Rusland werd ingezet om de opstand neer te slaan, tot grote verontwaardiging van het Westen. Duizenden Hongaren ontvluchten destijds hun land. Zij werden onder andere in Nederland opgevangen.
Niet alleen de menselijke en sociale aspecten van deze bijzondere periode in de geschiedenis worden in de essays behandeld, maar ook de sporen die de Koude Oorlog in ons landschap hebben achtergelaten komen aan bod. In een essay van Saskia van Lochem – van der Wel, lezen we over het Korps Luchtwachtdienst. Dit korps is opgericht op 1 maart 1950 en bestond uit een netwerk van hoge uitkijkposten, verspreid over heel Nederland. Deze 276 luchtwachtposten werden bemand door 4500 luchtwachten, die op vrijwillige basis het luchtruim met een verrekijker aftuurden en uitkeken naar laagvliegende vijandelijke vliegtuigen.
Het boek bevat 13 van dergelijke essays uiteenlopend van Een persoonlijke ervaring van R. Harthoorn, Büren, Een Duits provinciestadje tijdens de Koude Oorlog van R. Kurek, De Gaulle en het naoorlogse Europa van H. Seeverens tot De invloed van de Koude Oorlog op management en organisatie van H. Veldman.
Stuk voor stuk bijzondere verhalen in deze eerste bundel over de Koude Oorlog, die bij mij met name de gevoelens opriepen aan die tijd. Niet die hele vroege periode van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw die beschreven wordt in dit boek, maar voor mij vooral de latere periode van de jaren zeventig en die tijdens de raketdemonstraties in beginjaren tachtig. Ik begreep de volledige essentie als tiener in die tijd nog niet helemaal, maar er was je wel duidelijk gemaakt, dat er een ernstige dreiging uitging van die communistische kant van de wereld en je voelde ook de ongrijpbare angst die er was bij de volwassenen om je heen.
Allerlei aspecten van De Koude Oorlog, daar gaat deze bundel over en als het goed is, volgen er nog meer.
Over de auteurs:
Jos van Dijk (1947) is socioloog, voormalig docent in het hbo en bestuurslid van de Stichting tot Beheer van de Archieven van de CPN.
Marie-Thérèse ter Haar studeerde Russisch en Ruslandkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Al in de communistische tijd verbleef ze veelvuldig in Rusland en ze maakte er ook het einde van de Koude Oorlog mee. Tegenwoordig is ze nog zo'n 5 maanden per jaar in Rusland en volgt de ontwikkelingen daar nog steeds op de voet.
Dr. mult. Rudi Harthoorn studeerde natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde op een natuurkundig en een economisch onderwerp. Hij publiceerde twee boeken over het oprollen van het communistisch verzet tijdens de oorlog en de rol van de Nederlandse inlichtingendiensten daarbij.
Reinhart Kurek is geboren en getogen in Büren, Duitsland. Hij is gepensioneerd politiecommissaris, lokaal historicus en was jarenlang voorzitter van de Heimatverein Büren eingetragener verein.
Dr. Martijn Lak (1977) studeerde Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht en Geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. In 2011 promoveerde hij aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op een proefschrift over de Duits-Nederlandse economische betrekkingen tussen 1945-1957.
Drs. Sandra van Lochem-van der Wel is als historisch geograaf gespecialiseerd in militair erfgoed, buitenplaatsen en groen monumenten. Al jaren houdt zij zich bezig met onderzoek naar luchtwachttorens en het Kops Luchtwachtdienst. Zij werkte als senior adviseur cultureel erfgoed en landschap bij Natuurmonumenten.
Frank Oosterboer (1958) is auteur en redacteur van diverse websites met een speciale belangstelling voor het naoorlogse Nederlandse dienstplichtleger en de ontwikkeling van kazernebouw.
Dr. Perry Pierik is uitgever, historicus en auteur van tientallen boeken en artikelen.
Marcel Reijmerink (1963) is historicus en auteur van verschillende fictie en non-fictie boeken. Hij bezoekt regelmatig Berlijn om op zoek te gaan naar verhalen en sporen van de Koude Oorlog.
René van Rooij is jurist en auteur. Als jurist doceerde hij aan de Rijksuniversiteit Leiden en was werkzaam als wetgevingsambtenaar bij het Ministerie van Justitie en juridisch adviseur van Shell en KPN. Als auteur publiceerde hij een aantal juridische boeken, romans en een biografie.
Harrie Seeverens (1948) was internist en werkzaam bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Hans Veldman (1957-2016) was Associate professor strategy Business University Nyenrode. Hij had een academische achtergrond in economie en Amerikaanse geschiedenis. Als onderzoeker richtte hij zich op distributiekanalen van internationale ondernemingen en op de strategische keuzes van Amerikaanse ondernemingen. Hij was auteur van zestien boeken.
Pieter Jan Verstraete (1956) is als "chef boeken" aan de stadsbibliotheek van Kortrijk verbonden. Als zoon van een gewezen beroepsmilitair is hij in Euskirchen, Duitsland, geboren waar hij het grootste deel van zijn jeugd doorbracht. Sinds zijn huwelijk in 1987 met Ann Augustyn woont hij in Kortrijk. De auteur publiceerde tot nu toe 34 boeken en 15 brochures naast tal van artikels, opstellen en recensies in diverse tijdschriften en jaarboeken.
ISBN 9789461538864 | Paperback | 154 pagina's | Uitgeverij Aspekt | juni 2017
© Ria, 17 augustus 2017