Leo Balai
Categorie: Algemeen
Geschiedenis van de Amsterdamse slavenhandel
Leo Balai
Voor mij ligt een prachtig boek, zoals ik dat vaker van Walburg Pers gewend ben. Het is een groot gebonden boek met talrijke prachtige illustraties. Het onderwerp van dit boek en de taferelen op de daarbij gezochte illustraties zijn minder mooi te noemen, het beschrijft de geschiedenis van de Amsterdamse slavenhandel. Wat vooral bijzonder is, is dat de schrijver onderzoek heeft gedaan naar de inwoners van Amsterdam die betrokken zijn geweest bij deze handel en hij heeft getracht te achterhalen welke, uiteraard vooral financiële, belangen daarbij een rol hebben gespeeld. Nooit eerder is zo gedetailleerd onderzocht en in kaart gebracht welke Amsterdammers hierbij betrokken waren. Nu het vierhonderdjarige bestaan van de, door Unesco als Werelderfgoed bestempelde, grachtengordel wordt gevierd, laat dit boek zien dat die panden uit de Gouden Eeuw niet altijd door eerlijke handel zijn verkregen. Het boek bevat zelfs een hoofdstuk met daarin een overzicht van regenten en andere belanghebbenden, die betrokken waren bij de Amsterdamse slavenhandel, gerangschikt op de adressen waar zij in die tijd woonden.
Terwijl ik dit boek las, bekroop mij het gevoel dat de auteur, Leo Balai, zeer bij dit onderwerp betrokken moet zijn. Ik ‘google’ liever niet van tevoren de naam van een schrijver die ik lees, aangezien ik dan bang ben toch enigszins bevooroordeeld te zijn als ik meer weet over zijn of haar achtergrond. In het geval van Leo Balai heb ik dit daarom achteraf gedaan en toen begreep ik zijn betrokkenheid en ik moet zeggen dat ik het fijn vond die betrokkenheid in zijn boek terug te lezen. Een verdere zoektocht op het internet bracht mij op de site van het historisch nieuwsblad. Daar las ik een artikel inzake het debat in de Rode Hoed te Amsterdam over de NTR tv-serie De Slavernij in november 2011. Ook hier vind ik de naam van Leo Balai terug, die als historicus destijds recent was gepromoveerd op de ramp met het slavenschip Leusden, waarvan het boek ook bij Walburg Pers is verschenen.
Een historicus baseert zijn onderzoek voornamelijk op geschreven bronnen. Dat heeft Balai bij het schrijven van dit boek eveneens gedaan. Wat bijzonder is aan het onderzoek dat Balai heeft verricht, is dat hij heeft aangetoond dat er wel degelijk, in tegenstelling tot een eerder beeld uit de geschiedschrijving, sprake is geweest van de aanwezigheid van slaven voor en tijdens de slavenhandel in Amsterdam en in andere delen van Europa. Uit bronnen blijkt dat er zwarte mensen in Amsterdam aanwezig waren die in officiële geschriften als slaven werden aangeduid. Veel nakomelingen van slaven uit het Caribisch gebied en Suriname, schrijft Balai, hebben zich later in Amsterdam gevestigd. Voor deze mensen en hun kinderen is het van belang dat aan het slavernijverleden van de Amsterdamse geschiedenis aandacht wordt besteed. Ik vermoed dat Balai zelf ook een van deze Amsterdammers is en dat dit zijn grote betrokkenheid bij het onderwerp verklaart. Dit maakt dat Balai verder gaat dan andere schrijvers over dit onderwerp. Daar waar de meeste schrijvers sociaal correct trachten te blijven, benoemd Balai, en toont dit ook aan, dat de Nederlandse slavernij en met name de Amsterdamse betrokkenheid en belangen daarbij, een zeer prominente rol hebben gespeeld in een, in dit geval letterlijk, zwarte bladzijde van onze geschiedenis.
Over de auteur
Leo Balai is werkzaam als zelfstandig onderzoeker en adviseur. Hij promoveerde in 2011 op het proefschrift Het slavenschip Leusden. Slavenschepen en de West-Indische Compagnie, 1720-1738. Hij is ook gedurende elf jaar als gemeenteraadslid actief betrokken geweest bij het Amsterdamse politieke bestuur.
ISBN 9789057309076 | Gebonden | 192 pagina's | WalburgPers | mei 2013
© Ria, 22 mei 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
