Bertje Leuw
Categorie: Algemeen
Kleine Maurits
Bertje Leuw
Helemaal achter in het boek staat vermeld: Voor deze novelle is gebruik gemaakt van de toneelproductie Versteend Verdriet uit 1999 van Handtheater onder regie van Mieke Julien. Als je de titel van deze toneelproductie intypt in google dan kom je onder andere op dit indrukwekkende filmpje terecht. De acteur die we hier aan het werk zien is Eduard Leuw.
Op de auteurspagina van Uitgeverij Aspekt lezen we dat Bertje Leuw de zus is van Eduard, die op zijn beurt weer de titel van de novelle is, namelijk Kleine Maurits. De auteur heeft dit mooie boekje uitgeven als ode aan haar broer en daarin is zij, in mijn ogen, meer dan geslaagd.
Vanaf de eerste bladzijde wordt je in het verhaal meegenomen en voel je de emoties van de diverse personages in het boek, gebaseerd op echte mensen en op het waargebeurde verhaal van de familie Leuw. Vooral de emoties van het personage Hans (de schrijfster zelf) en die van de kleine Maurits worden heel indringend naar voren gebracht. Het moet in die periode heel angstig voor Kleine Maurits zijn geweest om als doof Joods jongetje naar een onderduikadres te worden gebracht. Niemand kon je precies uitleggen wat er gebeurde. Je kon niet anders dan het ondergaan en die onmacht voel je als je het boek van Bertje Leuw leest.
De periode na de oorlog wordt ook heel mooi beschreven. Het onsamenhangende gezin waarin ieder met zijn eigen oorlogservaring worstelt en waarover, zoals bij velen, niet gesproken werd. Kleine Maurits weet niet eens dat het oorlog is geweest en pas later, op de dovenschool, waar hij leert praten en liplezen, begint hem iets te dagen over de Tweede Wereldoorlog. Als dan ook nog, als hij volwassen is, zijn moeder, speciaal voor hem, beschrijft wat hun gezin en naaste familie tijdens de Jodenvervolging is overkomen, beseft hij wat er precies gebeurt is. Eduard, die acteur is geworden bij Het Gebarentheater, speelt het geschreven verhaal van zijn moeder op het toneel en nu schrijft zijn zus Bertje daar dus dit boek over. Extra mooi is dat Bertje Leuw ook het toneelspel van haar broer beschrijft en zij daardoor zelf ook allerlei dingen uit haar jeugd herinnert.
Als ik dit soort verhalen lees ben ik ook altijd weer benieuwd naar de band die er is (geweest) met de ouders op het onderduikadres. Kleine Maurits blijft nog lange tijd contact onderhouden met zijn onderduikmoeder in Limburg. Dat zal ook de relaties in het na de oorlog 'herstelde' en daarmee 'herstellende' gezin onuitgesproken onder druk hebben gezet. Als de inmiddels grote Maurits echter met een ontboezeming komt naar zijn onderduikmoeder is hij niet meer welkom, wat pijnlijk is om te lezen aangezien je verwacht dat juist een onderduikmoeder voor onvoorwaardelijk gaat!
Dit boekje is bijzonder. Met name een inkijkje in de dovewereld, waar de meeste van ons, volgens mij, geen weet van hebben en welke gevolgen dit heeft in deze bijzondere omstandigheid van een oorlog, maakt het zeer het lezen waard.
Over de auteur: Bertje Leuw (Wageningen 1944) werd als Joods kind geboren terwijl haar ouders ondergedoken waren. Haar oudere broer en zus waren elders in het land ondergebracht in pleeggezinnen. Na de oorlog werd het gezin herenigd in hun woonplaats Amsterdam, waar zij sindsdien woont en als psychotherapeut en supervisor/coach werkt. Zij is getrouwd en heeft kinderen en kleinkinderen. Kleine Maurits is haar literaire debuut, een ode aan haar broer op wie de novelle is gebaseerd.
ISBN 9789461536914 | Hardcover | 148 pagina's | Uitgeverij Aspekt | april 2015
© Ria, 27 mei 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
