Jane Glover
Mozarts vrouwen Zijn leven, zijn muziek
Moeder Maria Anna Pertl-Mozart
Klik hier.
Zus 'Nannerl' Mozart
Klik hier.
Wolfgang Amadeus Mozart
Klik hier.
Aloysia Weber
Klik hier.
Constanze Weber-Mozart
Klik op de afbeeldingen voor meer informatie
(uitgezonderd vader en moeder Mozart)
Mozarts vrouwen
Zijn leven, zijn muziek
Mag je wat zeggen van een boek over Mozart als je zelf nauwelijks iets weet van klassieke muziek? Mag je commentaar hebben als het geschreven is door een vrouw die een Mozartkenner is? De twijfel is alom aanwezig, wie ben ik om daar wat over op te merken... maar toch...
Laten we beginnen met het boek zelf. Het is prachtig uitgevoerd, mooi gebonden, foto's van Mozart en de belangrijkste vrouwen in zijn leven erbij én een CD met muziek van Mozart (Exsultate, Jubilae & 7 aria's) uitgevoerd door Felicity Lott, London Mozart Players, dirigente Jane Glover, de schrijster van dit boek. Perfect verzorgd! Alleen daarom zou je het al in je kast willen hebben.
Het verhaal:
Mozart, geboren op 27 januari 1756 in Salzburg, was de jongste van de zeven kinderen van Leopold en Maria Anna Mozart, van wie alleen hij en zijn ouder zus Maria Anna (Nannerl) in leven bleven. Beide kinderen zijn muzikaal begaafd. Omdat zij op zeer jonge leeftijd al zo bijzonder goed kunnen spelen worden zij overal uitgenodigd en reizen met hun ouders naar de belangrijkste centra en hoofdsteden van Europa.
Leopold is een zeer strenge vader, hij heeft het voor het zeggen. Moeder Maria Anna probeert constant de vrede te bewaren tussen haar kinderen en haar man.
Nannerl en Wolfgang groeien aanvankelijk gelijkwaardig op. Ze voelen elkaar perfect aan, zowel in de muziek als in het dagelijks leven. Ze hebben een eigen denkbeeldig land gecreëerd waarin zij koning en koningin zijn.
Maar zoals dat ging in die tijd moet Nannerl, als zij ouder wordt, samen met haar moeder thuisblijven en reist Wolfgang met zijn vader Europa rond om opdrachten te krijgen of een vaste werkkring te vinden. Vanwege de starre en ontactische houding van Leopold blijft dit uit. Nannerl moet van Leopold muziekles gaan geven om zo het gezin financieel te onderhouden. Dit moet, gezien haar eveneens grote muzikale talent, zeer wrang voor haar zijn geweest.
Wolfgang mist zijn zus vreselijk en schrijft haar liefdevolle brieven.
Eenmaal terug in Salzburg wordt hij, net als zijn vader, musicus in dienst van de prins-aartsbisschop. Maar hij stikt in het kleingeestige Salzburg en gaat weer op reis op zoek naar meer inspirerend werk. Deze keer reist hij samen met zijn moeder, vader Leopold schrijft een enorme hoeveelheid brieven met instructies. Tijdens deze reis ontmoet Wolfgang in Augsburg zijn nichtje Maria Anna Thekla ('das Bäsle') waarmee hij later een zeer pikante correspondentie voert.
In Mannheim ontmoet hij de familie Weber, bestaande uit 5 dochters met hun ouders. Op de oudste dochter Aloysia wordt Wolfgang hevig verliefd. Vader Leopold stuurt een boze brief en maant Mozart verder te reizen naar Parijs. Helaas loopt de reis fataal af voor Maria Anna, in Parijs wordt zij ziek en komt te overlijden. Leopold beschuldigt later Mozart min of meer als zijnde de medeveroorzaker van zijn moeders dood, hij had beter op haar moeten letten, als hij erbij was geweest dan...
Op zijn terugreis naar Salzburg ontmoet Wolfgang de familie Weber weer. Aloysia blijkt niet geïnteresseerd in Mozart en wijst hem af.
Eenmaal terug in Salzburg bekruipt Wolfgang weer het beklemmende gevoel en na zijn ontslag vertrekt hij naar Wenen, waar inmiddels de familie Weber woont. Zij geven hem onderdak, dit is zeer tegen de zin van vader Leopold. Maar deze familie heeft alles wat Mozart thuis zo mist. Ze zijn zorgzaam, gezellig, vormen een hechte familie en bovenal speelt mee dat Mozart verliefd wordt op Constanze, de tweede dochter van de familie. Op 4 augustus 1782 trouwt hij met haar.
De verhouding tussen vader en zoon bekoelt aanzienlijk, Wolfgang ontrekt zich langzaam aan zijn tucht. Nannerl is wel gedwongen bij haar vader te blijven, hij is nu alleen en zij zorgt voor hem. De nauwe band tussen broer en zus bestaat niet meer.
Constanze is de ideale partner, muzikaal als zij is. Het is een uitermate gelukkig huwelijk. Het wordt tevens de grote bloeitijd van Mozart. Eindelijk wordt zijn genialiteit erkent en de opdrachten stromen binnen. Hij schrijft aria's voor Constanze en Aloysia, speciaal geschreven naar hun stembereik. (Beiden zijn zeer goede zangeressen.) Constanze en Wolfgang krijgen samen 6 kinderen, 4 zonen en 2 dochters. Helaas blijven maar twee kinderen leven, Carl Thomas en Franz Xaver Wolfgang (Wolgang Mozart jr.) Met Nannerl is alle contact inmiddels verbroken. Wolfgang is een gedreven, enthousiast man en de enorme hoeveelheid werk en een slecht lichamelijk gestel worden hem vermoedelijk fataal. Op 5 december 1791 overlijdt hij, 35 jaar oud.
Wat volgt is het verdere verhaal van Constanze en Nannerl na Mozarts dood. Constanze trouwt met de erudiete oud-ambassadeur Von Nissen en heeft wederom een gelukkig huwelijk. Von Nissen werkt aan een biografie van Mozart maar heeft hem niet kunnen afmaken. Constanze ontpopt zich als vaardig zakenvrouw.
Nannerl daarentegen heeft een triest leven geleid. Op 33-jarige leeftijd trouwde zij en het huwelijk was niet goed. Op latere leeftijd kwam zij in contact met Wolfgang jr. en dat heeft haar oude dag erg verrijkt. Ook werkte ze zeer bereidwillig mee aan de biografie van Mozart.
Zijn leven, zijn muziek is de ondertitel van dit boek. Op zich krijg je tijdens het lezen van dit boek ook een enorme hoeveelheid informatie over zijn leven en muziek. Maar... informatie verschaffen, veel weten over Mozart en zijn muziek wil niet zeggen dat je ook kan schrijven. En dat is wat mij in het boek tegenstaat.
Een zo kleurrijk persoon wordt als een lieve, ondeugende, gezellige, vrolijke, briljante man neergezet, alles is geweldig aan de hem. De schrijfster heeft een enorme hoeveelheid informatie gekregen, brieven gelezen van Mozart, biografieën gelezen, veel werk verricht om dit boek te kunnen schrijven, dat moge duidelijk zijn. Maar het verhaal zélf is niet goed.
Mozart, Nannerl, Aloysia, Constanze, moeder Maria Anna léven niet, komen niet uit de verf. Alleen vader Leopold leer je goed kennen met al zijn grillen, kuren, dwangmatigheden enz.
Als een boek de titel heeft Mozarts vrouwen dan verwacht je ook een duidelijk uitlichten van deze vrouwen en dát gebeurt niet. Het is allemaal erg lieflijk, het doet een beetje wee, sentimenteel aan. De enige, echt persoonlijke dingen, worden verteld door het Engelse echtpaar Novello die toentertijd aan een Engelstalige biografie werkten over Mozart. Zij bezochten Constanze en Nannerl en beschrijven deze bezoeken in een dagboek. Dan worden Constanze en Nannerl ménsen. Helaas is dat ook bijna het einde van het boek.
Wel moet opgemerkt worden dat de muziek op de bijgeleverde CD prachtig is.
ISBN 9078230029 | Hardcover | 383 pagina's | Nieuw Amsterdam | april 2006
© Dettie, december 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
