Dorine Hermans
Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren
Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra
Over dit boek blijkt enige ophef te zijn geweest omdat, toen nog koningin, Beatrix in 2007 over dit boek opmerkte: De auteurs hebben zeer selectief gebruik gemaakt van vooral die documenten uit het Koninklijk Huisarchief die een minder positief beeld van de hoofdpersonen kunnen oproepen.' Het boek 'doet geen recht aan hun persoonlijkheid en hun verdiensten voor ons land.'
De schrijfsters van dit boek hebben ooggetuigenverslagen verzameld over de drie negentiende-eeuwse koningen Willem I, II, en III. Deze ooggetuigen die de koning en koningin zelf kunnen zijn maar ook een maarschalk, arts of een bezoeker, vertellen over gebeurtenissen rond deze koningen.
Het vreemde is echter dat, hoewel je weet dat het werkelijk geschreven is, zeer onecht overkomt. De taal is namelijk gemoderniseerd waardoor alle verslagen eenzelfde toon hebben gekregen. Dit maakt dat het boek eerder een verzonnen roman in verslagvorm lijkt dan dat de daadwerkelijke toenmalige gebeurtenissen worden weergegeven. Deze indruk wordt versterkt doordat boven elk ooggetuigenverslag een korte samenvatting van dat verslag staat. Deze korte samenvattingen zijn op een bepaalde toon gesteld waardoor het boek een vrij hoog sensatiegehalte krijgt.
Bijvoorbeeld:
- Anna Paulowna noemt haar man niet expliciet als verdachte, (van een juweldiefstal) maar stelt wel dat hij niets
heeft gedaan om hun paleis in Brussel te beveiligen. En dat hij schulden heeft.
- Volgens een schoolmeester barst de eerste troonrede van de nieuwe koning Willem I van de stijl-
en grammaticafouten.
- Met de berekende natuur van haar echtgenoot leert de nieuwe koningin Emma snel leven.
- Anderhalf jaar na de huwelijkssluiting, op 31 augustus 1880, wordt prinses Wilhelmina geboren.
De feestelijke gebeurtenis leidt tot stress bij de hofhouding.
- In plaats van een politieke samenzwering tegen de koning is er iets anders aan de hand: twee mannen, Boers en
Bouwens, hebben de koning per brief gedreigd om homoseksuele uitspattingen van kroonprins Willem publiek te
maken. Slechts enkelen zijn hiervan op de hoogte.
Ook als je leest wat er in dit boek staat over Willem II krijg je überhaupt al het idee dat hij een losgeslagen gek was die zijn omgeving terroriseerde met enorme woedeaanvallen en de meest krankzinnige ideeën had. Veel goeds is er niet over hem te lezen. Het is allemaal schandaaljournalistiek, maar het zegt zo weinig over de vorsten zelf.
Wat me echt heel erg stoorde zijn de voor deze druk toegevoegde verslagen over Willem-Alexander. We lezen o.a. een verslagje van een van de hockeymeisjes die vertelt dat ze het zo leuk vond dat Willem-Alexander er was en zo spontaan het veld op rende toen zij in 1996 brons wonnen op de Olympische Spelen. En ook Dick Passchier vertelt wat hij verkeerd deed en daarom koninginnedag niet meer mocht verslaan.
Het heeft allemaal zo'n hoog roddel- en achterklap gehalte. Het klinkt allemaal zo smeuïg, met van die zogenaamde saillante details die echter geen enkele inhoud hebben. Wil iemand daadwerkelijk weten dat Willem-Alexander in zijn jeugdjaren vooruit holde over de Chinese muur zodat de fotograaf niet zijn leuke plaatje kon schieten? Voegen deze verhalen nu echt iets toe?
Nu ik dit boek gelezen heb kan ik me de reactie van koningin Beatrix goed voorstellen. In dit boek staat weinig geschiedenis, sommige verslagen zijn zelfs ronduit inhoudsloos, maar wel veel sensatie. Dat hoge sensatiegehalte in de verslagen lijkt de maatstaf die gebruikt is voor opname in dit boek.
Bovendien is het zo dat als je de inleiding van de schrijfsters hebt gelezen, je de inhoud van het boek eigenlijk al kent. De ooggetuigenverslagen voegen verder weinig toe. Zij herhalen alleen maar wat de auteurs al hebben verteld.
Misschien dat Dorine Hermans, die al eerder spraakmakende boeken over het koningshuis schreef, een al te grote inspraak had bij de wijze van samenstellen van dit boek. Dit boek staat tenminste in schril contrast met het integere werk dat Daniela Hooghiemstra schreef over Kees Boeke.
Maar kennelijk heeft de opschudding rond dit boek wel gezorgd dat het boek goed verkoopt, het is inmiddels toe aan druk elf.
ISBN 9789035138728 | Paperback | 380 pagina's | Uitgeverij Bert Bakker | maart 2013
Eerste druk 2007, in deze druk uit 2013 zijn ooggetuigenverslagen rond Willem-Alexander toegevoegd.Met register en enkele zwart-witillustraties
© Dettie, 29 augustus 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
