J’ai quinze ans et je ne veux pas mourir
(Ik ben vijftien jaar en wil niet sterven)
Christine Arnothy

Christine, enig kind, leesbeest en dromer, is best gelukkig. Maar dan is daar de oorlog, die zich ook in Hongarije stevig laat voelen. Veroordeeld tot een leven in een de donkere kelders van het appartementsgebouw waar ze woonden, met boven hun hoofden de stad die platgebombardeerd wordt en verder heel dicht op de lippen van hun buren, proberen ze in de eerste plaats te overleven. Met weinig tot niets. Mensen laten zich van hun mooiste en hun lelijkste kant zien.

Verder is er angst. Angst voor de bommen, angst voor de Russen. Angst voor de dood die op de loer ligt in honger, dorst en verraad. Christine en haar ouders overleven het, maar dan begint hun lijdensweg pas echt: proberen een veilig dak boven je hoofd te vinden, nergens lang kunnen blijven, je lot in de handen moeten leggen van mensen die je niet kent. Haar levenslustige ouders lijken elke minuut ouder te worden en ook Christine beseft maar al te goed dat er al lang geen tijd of plaats meer is om nog langer kind te zijn.
In het vervolg (dat onder dezelfde kaft huist) wordt Christine inwendig steeds opstandiger. Ze wil graag schrijven en verlangt boven alles naar de liefde. Ze ziet echter geen kansen om gelukkig te worden met iemand van wie ze houdt en al haar opgekropte liefde smaakt bitter. Op een zeker moment komt daar ook nog eens haar kinderwens in volle hevigheid opzetten. Ze weet dat ze weg moet vanonder de immer bezorgde blik van haar ouders, die ze ontzettend graag ziet, maar als verstikkend begint te ervaren. Dus beproeft ze haar geluk elders, in Frankrijk, als één van de velen in een enorme vloot kindermeisjes. Ze vindt er de liefde, of dat houdt ze zich tenminste voor, en komt tot de conclusie dat al het moois in haar hoofd toch veraf staat van de harde realiteit.

Dit is een erg harde autobiografie. Oorlogsverhalen zijn altijd schokkend, maar in elk woord proef je hier de opstandigheid van een jonge vrouw die ontzettend veel meer in haar mars heeft dan ze in de gegeven omstandigheden kan laten zien. Inmiddels heeft Arnothy een stevig palmares opgebouwd en is ze er wellicht in geslaagd die droom te verwezenlijken: schrijfster worden. Ik heb haar andere boeken (nog) niet gelezen, maar vraag me af of daar dezelfde toon in schuilt. Omdat het hier om een  autobiografie gaat, vermoed ik dat de bitterheid misschien niet overal doorheen sijpelt (wat wel een gedreven verhaal oplevert), maar het laat in elk geval duidelijk voelen dat het pad niet over rozen is
gegaan. Dat soort rauwheid maakt het boek tot een sterke getuigenis, een getuigenis die blijft hangen.

In 1955 voor het eerst gepubliceerd, in 1964 in het Nederlands uitgegeven door uitgeverij Ad Donker
De Nederlandse versie is alleen nog via antiquariaten te verkrijgen.

De Franse versie is nog wel te koop

ISBN 9782253003229 | Paperback | 286 pagina's | Le Livre de Poche | 1971

© Elvira, 06 februari 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: