A. Desmond
Categorie: Biografieën & Memoires
Darwins nobele streven
Adrian Desmond & James Moore
In 1991 kwam Darwin De biografie van Desmond en Moore op de markt en dit werk wordt alom beschouwd als de beste biografie ooit over Darwin verschenen. In het kader van het Darwin-jaar 2009 verscheen van dezelfde schrijvers Darwins Nobele Streven. In dit werk tonen de schrijvers door nauwgezet onderzoek van o.a. dagboeken, brieven, notitieboekjes en logboeken aan dat Darwins afschuw van de slavernij in zijn tijd een belangrijke motivatie betekende in zijn onderzoek naar de oorsprong van de mens.
In Engeland werd er in 1838 een verbod op de slavernij ingesteld, ter vergelijking in Nederland werd in 1859 in Oost-Indië de slavernij afgeschaft en in 1863 in de West-Indische koloniën, zodat Darwin op zijn reis met de Beagle (1831-1836) geconfronteerd werd met de meest afstotelijke praktijken als gevolg van de slavernij. Mensen werden als dieren verhandeld en hele gezinnen werden uit elkaar gescheurd, de slaaf bezat geen enkele wettelijke status. In die tijd bestond ook bij bepaalde wetenschappers het volkomen idiote idee dat de zwarte bevolking in vergelijk met het blanke ras tot een andere inferieure soort behoorde. Zulke idiote ideeën moest men natuurlijk wel geloven omdat de slavernij uiteraard niet te rijmen viel met het christendom. Uiteindelijk zal door het werk van Darwin blijken dat blank en zwart gewoon tot dezelfde soort horen en afstammen van een aapachtig wezen.
Het goede van Darwins Nobele Streven is dat de evolutietheorie van Darwin als een bindend principe van alles wat leeft naar voren gebracht wordt, want helaas wordt in onze tijd door een populistische opvatting van het zogenaamde ‘survival of the fittest’ veel mensen aan hun lot overgelaten. Evolutietheorie dus om kwalijke zaken goed te praten. In Darwins Nobele Streven maken de schrijvers meer dan aannemelijk dat Darwin absoluut niet vond dat mensen aan hun lot moeten worden overgelaten en de sterkste hun lot bepaald.
Een verrassende (en zeer leesbare) kijk dus op de motivatie die minstens ook een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van Darwins evolutietheorie.
ISBN 97890468905855P | Paperback | 528 pagina's | Nieuw Amsterdam | oktober 2009
© Cavendish, 18 december 2009
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Darwin, de biografie
De omslag van dit lijvige boek toont het zwaar getekende, op leeftijd gekomen gezicht van Charles Darwin die met zijn levenswerk voorgoed ons wereldbeeld heeft veranderd. Niet dat aan Darwin exclusief de evolutiegedachte kan worden toegeschreven, want ook anderen voor zijn tijd en medetijdgenoten gingen er op de een of andere manier vanuit dat er een vorm van evolutie bestond. Zoals Lamarck die in zijn Philosophie zoologique (1809) al uitvoerig het idee van evolutie naar voren bracht waarbij hij ervan uitging dat verworven kenmerken in het leven op de een of andere manier via overerving in de volgende generatie te recht kwamen.
Zoals het een biografie betaamt wordt in dit boek over het leven en werk van Darwin verteld.
Aanvankelijk zag het er niet naar uit dat Darwin zich zou gaan toeleggen op een carrière in wat wij nu biologie noemen. In de traditie van zijn familie ging hij medicijnen studeren aan de universiteit van Edinburgh in Schotland. Darwin kon echter in het geheel niet tegen het bloederige vak en richtte zijn aandacht meer op activiteiten, ontwikkeld door een studentenvereniging de Plinian Society, in het vlak van de natuurhistorie. Hij volgde met veel enthousiasme colleges anatomie en deed veel aan veldonderzoek, hij was een verwoed keververzamelaar. Zijn vader vond echter dat hij weinig nuttigs deed en besloot dat hij maar dominee moest worden, waardoor hij in Cambridge theologie ging studeren. Hij studeerde af in de theologie maar toonde weinig interesse in het priesterschap, integendeel, gedurende zijn verblijf in Cambridge nam zijn enthousiasme voor het natuuronderzoek alleen maar toe waar hij veel tijd en energie instak. In Cambridge deed hij ook veel contacten op, die de rest van zijn arbeidzame leven een belangrijke rol zouden spelen.
In plaats van dominee te worden kreeg Darwin de kans van zijn leven om met de Beagle een reis om de wereld te maken die twee jaar zou duren, maar uiteindelijk uitliep op vijf jaar. Op deze reis verzamelde hij een onnoemelijke hoeveelheid onderzoeksmateriaal en begonnen zijn ideeën over de ontwikkeling van de aarde en de grote variatie aan biologische soorten in zijn geest te nestelen. Nog voor hij weer in Engeland voet aan wal had gezet, had hij daar al een reputatie als natuuronderzoeker verworven. In 1839 zou hij The Voyage of the Beagle publiceren.
Darwin zal zijn hele leven zeer veel schrijven, waaronder veel notities over zijn lichamelijke gesteldheid. Hij leed vanaf een jonge leeftijd, hij was nog geen dertig, zijn hele leven door aan hoofdpijn, maag- en darmproblemen, waar hij zeer onder leed. Zijn door ziekte geteisterde leven belette hem echter niet om door onversaagbaar minutieus onderzoek bewijs te leveren voor zijn evolutietheorie. Door de vele aantekeningen en de uitgebreide correspondentie van Darwin krijgen we ook een goed inzicht in zijn persoonlijke omstandigheden zoals zijn huwelijk met zijn nicht Emma Wedgwood, zijn gevoelens over zijn kinderen, waaronder de vroegtijdige dood van één van zijn dochters, het contact met de wetenschappelijke en politieke wereld van zijn tijd en de hevige innerlijke strijd met zijn wetenschappelijke inzichten ten opzichte van het geloof en zijn diepgelovige vrouw. Dit laatste weerhield hem er telkens van om zijn werk waar hij wereldberoemd mee werd, On the Origin of Species , te publiceren. Het werk werd pas tien later nadat hij het geschreven had, uitgegeven, mede door een correspondentie met Wallace die er blijk van gaf soortgelijke ideeën te ontwikkelen besloot hij tot deze publicatie over te gaan. Ondanks heftige tegenstand van de kerk werd het in de wetenschappelijke wereld ontvangen als een uiterst belangrijk werk en werd Darwin bij zijn leven erkend als een groot wetenschapper.
Deze geweldige biografie van Darwin neemt je op reis door zijn leven, en laat zowel zijn persoonlijke strijd in zijn leven als mens en zijn bijna bovenmenselijke inzet, zeker gelet op zijn chronische ziekte, die hij geleverd heeft met zijn wetenschappelijk werk meebeleven. Een boek dat mij vele uren leesplezier heeft opgeleverd en het is ongetwijfeld het standaardwerk over Darwin’s leven.
ISBN 9789046804155 | Hardcover | 960 pagina's | Nieuw Amsterdam | oktober 2008
vertaald uit het Engels door Henk Moerdijk
© Cavendish, 21 april 2009
Lees de reacties op het forum en/of reageer: