Tsunami's
Tekst: David Orme, Helen Orme

Serie 'bijzondere natuur'
David en Helen Orme

In de serie’ bijzondere natuur’ zijn boeken verschenen over het regenwoud en woestijnen, over tornado’s en vulkanen. En over tsunami’s, een woord dat eigenlijk pas bekend is geworden na de ramp aan de Aziatische kust, in 2004. Het is een Japans woord, en betekent ’havengolf’.
Al komt het woord pas zo’n jaar of tien voor, het verschijnsel is er al zolang de wereld bestaat. 6000 jaar geleden was er al een, en ook daarna zijn er vloedgolven geweest die rampen veroorzaakten. In 1755 werd Lissabon verwoest; in 1883 barstte de Krakatau - een vulkaan - uit en veroorzaakte grote schade op Indonesië. Hier hebben we meteen een van de oorzaken te pakken: een tsunami kan ontstaan doordat een vulkaan zich roert. Maar ook doordat er verschuivingen optreden in de aardbodem. Daar zitten nu eenmaal breuklijnen in, en door de hitte in de aardkern bewegen ze. Er zijn iedere dag wel 1000 aardbevingen!
Gelukkig merken we daar niet veel van, maar een enkele keer, zo’n achttien keer per jaar, zijn de bevingen krachtig. Dat wordt gemeten op de schaal van Richter. Zo’n sterke beving op de verkeerde plek kan een golf doen ontstaan die toeneemt, en afhankelijk van de diepte en hoe de oceaanbodem oploopt wordt zo'n golf hoger en hoger. In 1958 werden in Alaska golven gemeten van wel 500 meter hoog!
Wat een geluk dat die terecht kwam in onherbergzaam gebied, er waren weinig slachtoffers.
Dat was met de Aziatische tsunami heel anders.  Die kwam terecht in drukbevolkt gebied, midden in het vakantieseizoen. Een gebied waar mangrovebossen gekapt zijn, die anders de golven hadden kunnen afremmen.

Daarna volgt de ellende: al die slachtoffers, mens en dier, moeten geruimd worden, waarbij vreemd genoeg is opgemerkt dat het aantal dierlijke slachtoffers best klein is: als ze de kans krijgen, niet opgesloten zitten dus, dan zijn die allang gevlucht! Let dus op je dieren, is het advies. Ook wordt nog even opgemerkt dat je beter niet kan gaan kijken...
Er moet puin geruimd worden, gezorgd voor onderdak en voedsel voor de overlevenden. En vooral voor schoon water: het water is ondrinkbaar geworden, en veroorzaakt ziektes. Er is brandgevaar, en er zal voorlopig niet geoogst kunnen worden.
Dit alles en nog veel meer weet je als je dit zeer informatieve boek gelezen hebt. Het is duidelijk: het ontstaan van een golf wordt vergeleken met een steentje dat je in de vijver gooit, en er staan fraaie schematische tekeningen in het boek, zodat je precies begrijpt wat er gebeurt. Ook zijn er foto's, en in aparte kadertjes staan extra feiten, bijvoorbeeld over wat een seismoloog is, wat waarschijnlijk de achtergrond is van het mythische Atlantis.

Soms staan er wel wat moeilijke woorden in de tekst, die niet uitgelegd worden: catastrofaal, permanent, maar daarentegen staan dingen als breuklijn wel prima uitgelegd.
Voor een werkstuk een prima boek met veel informatie en duidelijke uitleg.

ISBN  9789055662432 | Hardcover | 32 pagina's | Ars Scribendi Uitgeverij | januari 2009
Vertaald uit het Engels door Karin Beneken Kolmer Leeftijd 8+

© Marjo, 13 december 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: