Gemis
Manon Uphoff

Dit boek laat je niet bepaald met een tevreden gevoel achter. Ik denk dat de opgetrokken wenkbrauwen op mijn gezicht gebeiteld stonden.
Mara, over wie dit boek gaat, is een behoorlijk vroegrijp meisje dat al op erg jonge leeftijd (dertien jaar) vrijwillig met een jongeman meegaat die ze in een discotheek leerde kennen. Seks blijkt voor haar geen onprettige ervaring te zijn en dat merk je ook doorheen de rest van het boek. Haar situatie is niet schrijnend, maar je kan bezwaarlijk zeggen dat ze uit een warm nest komt. Haar ouders laten haar maar wat aanmodderen, hebben enkel oog voor elkaar. Ze heeft een op het eerste zicht vrij goede relatie met haar ene broer, haar andere broer is gehandicapt en haalt af en toe rare streken uit, die ze dan nogal observerend beschrijft. Ik kreeg de indruk dat ze, hoe jong ze ook is, denkt als een mannenverslindster (met name oudere mannen), ook al gaat ze dan een vaste relatie aan met Helmi, een wat oudere jongen die het qua uiterlijk minder getroffen heeft: hij is wat gezet en heeft vreselijk veel last van puisten. Hij heeft echter alles voor haar over en ze misbruikt in zekere zin ook wel de macht die ze over hem heeft.
De blik die je als lezer in haar hoofd kan werpen, laat zien dat Mara een gruwelijk egocentrisch wezen is, die balanceert op het randje van onverschilligheid. Ik heb het niet voor haar, maar het boek zelf is wel goed geschreven, ook al gaat het verhaal niet echt ergens naartoe.
Een beetje bevreemdend…

ISBN 9057590735 | Paperback | 171 pagina's | De Bezige Bij | 1999

© Elvira, januari 2006

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Koudvuur
Manon Uphoff

Koudvuur was voor mij het eerste boek dat ik las van Manon Uphoff. Het is een erg apart boek, het is geen roman maar het bestaat uit 4 verhalen getiteld Sneeuw, Wol, Melk en Glas. Toch is er wel een onderling verband. In de verhalen volgen we het meisje Ninon.

In het eerste verhaal 'Sneeuw' is zij een jaar of zes en kind nummer elf van een gezin bestaande uit 13 kinderen. Haar ouders hadden beiden kinderen uit een eerder huwelijk. Haar stiefbroers en -zussen kent ze nauwelijks vanwege het enorme leeftijdsverschil. Ninon is geboren nadat 'Kaj-in de hemel' door een verkeersongeluk is omgekomen. De geboorte van Ninon is voor het gezin een nieuw begin na een zware, moeilijke tijd. Na Ninon volgen nog broertje Sasja en zusje Lime. Er is nog een broertje Ferdinand, hij is minder begaafd.
De moeder is een stuurse, zwaar rokende, ontevreden vrouw. De vader is een zachtaardige man, gek op zijn kinderen. Hij doet ze in bad, doet spelletjes, kookt voor ze en geniet enorm van zijn kinderen.
De vader is nog steeds verliefd op zijn tweede vrouw maar zij minder op hem. Ze klaagt veel over 'de ellende die ze heeft moeten doorstaan'.
Schitterend worden de spelletjes verteld die de vader met zijn kinderen doet, je ziet ze gillend de trap op rennen vol van de griezel-spanning en de vader erachteraan rennen om ze 'te pakken'.

Het tweede verhaal 'Wol' gaat voornamelijk over halfzus Toddie, een kind uit het eerdere huwelijk van de moeder. Een heerlijk verhaal. Toddie vindt alles best, Sasja en Ninon komen graag bij haar. Toddie is in alles makkelijk, in haar financiën maar ook met mannen, ze is absoluut niet afkerig van sex.. Dit zorgt keer op keer voor (soms hilarische) problemen. Ninon vangt deurwaarders op en schrijft brieven om Leon, de zoveelste vriend van Toddie ,vrij te krijgen als hij opgepakt is voor 'vreemde praktijken' . Later blijkt dat die vriend er ook heel vreemde seksuele praktijken op na houdt. Toddie leert nergens wat van en blijft met heel aparte mannen omgaan.

In verhaal drie 'Melk' komt Ninons schrijftalent steeds meer naar voren. Ze schrijft gedichten en de moeder is erg trots op haar dochter. Maar moeder moet opgenomen worden vanwege haar longen en Sasja en Ninon houden thuis de boel draaiende. Ninon, inmiddels dertien, leert de mannen kennen en ontdekt de macht die ze op hen kan uitoefenen. Ze krijgt een vriend waarmee ze experimenteert hoever ze kan gaan tot hij genoeg van haar krijgt. Ninon begint met (bizarre) verhalen te schrijven.

In het laatste verhaal 'Glas' is Ninon 20 jaar, de vader en de moeder beginnen af te takelen en de moeder wordt steeds dwarser en nukkiger tegen de vader, ze dreigt dat ze uit het raam zal springen wat de vader laconiek zijn schouders doet ophalen. Maar als de vader uiteindelijk overlijdt bloeit haar verliedheid op vader op.

Al deze verhalen worden bijna als een film verteld. Het lijkt afstandelijk maar door de goede schrijfstijl van Uphoff wordt je onmiddellijk meegetrokken in het wel en wee van deze familie. Doordat de verhalen steeds over dezelfde familie gaan en vanuit dezelfde persoon verteld wordt blijf je geboeid. Ze vertelt steeds in het 'heden'. Geen flashbacks maar fragmenten en gebeurtenissen die zich op dat moment voordoen. Ninon is de toeschouwer en vertelt over de vader en de moeder. Het schrijven is erg belangrijk voor haar om zo het familieverhaal in het juiste perspectief te kunnen plaatsen. Samen met haar broertje Sasja en zusje Lime waren ze een gezin binnen een gezin. Ze hadden hun eigen wereld binnen dit gezin gecreeerd, een eiland, dankzij het schrijven weet Ninon van dit eiland af te komen.
Het boek heeft een autobiografisch karakter. Uphoff komt zelf ook uit een gezin van 13 kinderen en woonde net als Ninon in een stad (Utrecht) die zich langzamerhand uitbreidde. Ik vond het een bijzonder boek, dat je na het lezen nog even bezighoudt. Een aanrader!

ISBN 9023417356 | Paperback | 175 pagina's | De Bezige Bij | september 2005

© Dettie, december 2005

Lees de reacties op het forum en/of reageer: